Ảnh hưởng của quyền lực giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Bài viết Ảnh hưởng của quyền lực giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam phân tích ảnh hưởng của quyền lực Giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam dựa trên số liệu thu thập từ 550 công ty giai đoạn 2016-2020.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của quyền lực giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam ẢNH HƯỞNG CỦA QUYỀN LỰC GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH ĐẾN HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Ngô Mỹ Trân Khoa Kinh tế, Trường Đại học Cần Thơ Email: nmtran@ctu.edu.vn Lê Tấn Nghiêm Khoa Kinh tế, Trường Đại học Cần Thơ Email: tannghiem@ctu.edu.vn Ngô Trung Hiếu Cựu học viên Cao học QTKD, Khoa Kinh tế, Trường Đại học Cần Thơ Email: ntrhieu92@gmail.com Mã bài: JED - 744 Ngày nhận bài: 21/06/2022 Ngày nhận bài sửa: 29/07/2022 Ngày duyệt đăng: 01/08/2022 Tóm tắt Bài nghiên cứu này phân tích ảnh hưởng của quyền lực Giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam dựa trên số liệu thu thập từ 550 công ty giai đoạn 2016-2020. Kết quả phân tích bằng phương pháp bình phương tối thiểu tổng quát (GLS) cho thấy các khía cạnh đều tác động đến hiệu quả tài chính và có hai khía cạnh quyền lực (quyền lực cơ cấu và quyền lực chuyên môn) tác động theo hướng kỳ vọng của giả thuyết nghiên cứu. Dựa vào kết quả phân tích, hàm ý quản trị đã được đề xuất đối với các công ty niêm yết như công ty nên xem xét tách bạch vị trí Giám đốc điều hành và Chủ tịch Hội đồng quản trị, gia tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần của giám đốc điều hành, tăng thêm số năm nắm giữ vị trí giám đốc điều hành nếu hiệu quả tài chính tốt hơn. Từ khóa: Hiệu quả tài chính, quyền lực cơ cấu, quyền lực chuyên môn, quyền lực Giám đốc điều hành, thị trường chứng khoán. JEL: G30, G34, M10, M12 Impact of CEO power on the financial efficiency of listed companies on the Vietnamese stock market Abstract The study analyzes the influence of CEO power on the financial performance of companies listed on the Vietnamese stock market based on data collected from 550 companies in the period from 2016 to 2020. The analysis results estimated by the method of generalized least squares (GLS) showed that research there were two aspects of power including structural power and expert power that influence on financial performance. Based on the findings, the authors propose several managerial implications for companies such as considering the separate positions of CEO and Chairman of the Board of Directors, increasing the share ownership ratio of the CEO and increasing the number of years holding the position of CEO if the financial performance is better. Keywords: Financial efficiency, structural power, expert power, CEO power, stock market. JEL: G30, G34, M10, M12. Số 305 tháng 11/2022 29 1. Đặt vấn đề Nguồn lực về nhân sự hay nguồn nhân lực có vai trò trung tâm điều hành và sử dụng phối hợp các nguồn lực khác nhằm tạo ra và nâng cao giá trị của các công ty. Một vai trò không thể không kể đến là nhóm nhà quản trị hàng đầu (Top management team-TMT) và đặc biệt Giám đốc điều hành (Chief Executive Officer- CEO). CEO hay Giám đốc điều hành được hiểu là người chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động điều hành của doanh nghiệp nhằm thực hiện mục tiêu và chiến lược của công ty. Các giám đốc điều hành lừng danh trên thế giới như Mark Zuckerberg (CEO Facebook), Elon Musk (CEO Tesla) hay Jeff Bezos (CEO Amazon) đã nâng giá trị các công ty từ các công ty khởi sự thành các đế chế tỷ đô như Facebook, Tesla hay Amazon. Trong các năm gần đây, nghiên cứu sự ảnh hưởng của quyền lực giám đốc điều hành đến hiệu quả tài chính hay giá trị doanh nghiệp ngày càng nhiều như nghiên cứu của Fang & cộng sự (2020) hay Sheikh (2018). Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu về sự ảnh hưởng này chưa có sự nhất quán. Khi xem xét đến các khía cạnh khác nhau thì có tác động khác nhau. Khi có kiểm soát của Hội đồng quản trị và việc sở hữu, quyền lực của giám đốc điều hành có tác động nghịch chiều với hiệu quả tài chính của công ty (Veprauskaite & Adams, 2013). Phan Bùi Gia Thủy & cộng sự (2017) cho biết rằng khi giám đốc điều hành sở hữu dưới 30,18% cổ phần của công ty thì giám đốc điều hành sử dụng quyền lực sở hữu để tạo ra giá trị cho công ty và khi tỷ lệ sở hữu trên 30,18% thì mối quan hệ tác động của quyền lực giám đốc điều hành và hiệu quả công ty không tồn tại. Chiu & cộng sự (2021) cho thấy giám đốc điều hành với kiến thức cao sẽ có kết quả tốt hơn vì sẽ sử dụng quyền lực để kết hợp các nguồn lực một cách hợp lý. Với việc phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam kể từ khi bắt đầu hoạt động năm 2000, số lượng công ty niêm yết của 2 sở giao dịch chứng khoán là Sở Giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) ngày càng tăng và số lượng giao dịch được khớp lệnh hằng ngày càng nhiều. Trên thế giới, các nghiên cứu về quyền lực giám đốc điều hành có ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính của các công ty như Adams & cộng sự (2005), Arosa & cộng sự (2013), Ting & cộng sự (2017), DeBoskey & cộng sự (2019) hay Fang & cộng sự (2020)… Đối với các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam , các nghiên cứu về quyền lực giám đốc điều hành còn hạn chế mà chủ yếu tập trung vào sự kiêm nhiệm Tổng giám đốc và Chủ tịch Hội đồng quản trị (Phạm Đức Huy, 2020; Hoàng Hải Yến, 2020). Nghiên cứu này phân tí ...