Anh Phải Sống

Trên đê Yên Phụ một buổi chiều mùa hạ.Nước sông Nhị Hà mới bắt đầu lên to, cuồn cuộn chảy, tưởng muốn lôi phăng cái cù lao ở giữa sông đi.Theo dòng nước đỏ lờ đờ, những thân cây, những cành khô từ rừng về nổi lềnh bềnh, như một dãy thuyền nhỏ liên tiếp chạy thật nhanh tới một nơi không bờ không bến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Anh Phải SốngAnh Phải SốngTrên đê Yên Phụ một buổi chiều mùa hạ.Nước sông Nhị Hà mới bắt đầu lên to, cuồn cuộn chảy, tưởng muốn lôi phăng cáicù lao ở giữa sông đi.Theo dòng nước đỏ lờ đờ, những thân cây, những cành khô từ rừng về nổi lềnhbềnh, như một dãy thuyền nhỏ liên tiếp chạy thật nhanh tới một nơi không bờkhông bến.Ðứng trên đê, bác phó nề Thức đưa mắt trông theo những khúc gỗ ấy tỏ ý thèmmuốn, rồi quay lại, đăm đăm nhìn vợ, hỏi thầm ý kiến. Người vợ, ngắm sông,ngắm trời, lắc đầu thở dài, nói:-- Gió to quá, mà đám mây đen kia ở chân trời đùn lên mau lắm. Mưa đến nơi mất,mình ạ!Người chồng cũng thở dài, đi lững thững. Rồi bỗng dừng lại, hỏi vợ:-- Mình thổi cơm chưa?Vợ buồn rầu đáp:-- Ðã. Nhưng chỉ đủ cơm cho hai con ăn bữa chiều hôm nay.Hai vợ chồng lại im lặng nhìn nhau... Rồi hình như cùng bị một vật, một định kiếnnó thôi miên, nó kiềm áp, hai người đều quay lại phía sông. Những thân cây vẫnphăng phăng trôi giữa dòng nước đỏ.Chồng mỉm cười, cái cười vơ vẩn, bảo vợ:-- Liều!Vợ lắc đầu không nói. Chồng hỏi:-- Mình đã đến nhà bà Ký chưa?-- Ðã.-- Thế nào?-- Không ăn thua. Bà ấy bảo có đem củi vớt đến, bà ấy mới giao tiền. Bà ấy khôngcho vay trước.-- Thế à?Hai chữ thế à rắn rỏi như hai nhát bay cuối cùng gõ xuống viên gạch đặt trêntường đương xâỵ Thức quả quyết sắp thi hành một việc phi thường, quay lại bảovợ:-- Này! Mình về nhà, trông coi thằng Bò.-- Ðã có cái Nhớn, cái Bé chơi với nó rồi.-- Nhưng mình về thì vẫn hơn, cái Nhớn nó mới lên năm, nó trông nom sao nổi haiem nó.-- Vậy thì tôi về... Nhưng mình cũng về chứ đứng đây làm gì?-- Ðược, cứ về trước đi, tôi về sau.Vợ Thức ngoan ngoãn, về làng Yên Phụ.Tới nhà, gian nhà lụp xụp, ẩm thấp, tối tăm, chị phó Thức đứng ở ngưỡng cửa,ngắm cái cảnh nghèo khó mà đau lòng.Lúc nhúc trên phản gỗ không chiếu, ba đứa con đang cùng khóc lóc gọi bu. ThằngBò kêu gào đòi **. Từ trưa đến giờ, nó chưa được tí gì vào bụng.Cái Nhớn vỗ em không nín cũng mếu máo, luôn mồm bảo cái Bé:-- Mày đi tìm bu về để cho em nó **.Nhưng cái Bé không chịu đi, nằm lăn ra phản vừa chưởi vừa kêu.Chị phó Thức vội chạy lại ẵm con, nói nựng:-- Nao ôi! Tôi đi mãi để con tôi đói, con tôi khóc.Rồi chị ngồi xuống phản cho con **. Song thằng Bò, ý chừng ** mãi không thấysữa, nên mồm nó lại nhả ** mẹ nó ra mà gào khóc to hơn trước.Chị Thức thở dài, hai giọt lệ long lanh trong cặp mắt đen quầng. Chị đứng dậy, vừađi vừa hát ru con. Rồi lại nói nựng:-- Nao ôi! Tôi chả có gì ăn, hết cả sữa cho con tôi ** !Một lúc thằng bé vì mệt quá, lặng thiếp đi. Hai đứa chị, người mẹ đã đuổi ra đườngchơi để được yên tĩnh cho em chúng nó ngủ.Chị Thức lẳng lặng ngồi ôn lại cuộc đời đã qua. Bộ óc chất phát của chị nhà quêgiản dị, không từng biết tưởng tượng, không từng biết xếp đặt trí nhớ cho có thứtự. Những điều chị nhớ lại chen chúc nhau hỗn độn hiện ra như những hình ngườivật trên một tấm ảnh chụp. Một điều chắc chắn, chị ta nhớ ra một cách rành mạch,là chưa bao giờ được hưởng chút sung sướng thư nhàn như những người giàu có.Năm mười hai, mười ba, cái ** Lạc, tên tục chị phó Thức, xuất thân làm phu hồ.Cái đời chị, nào có chi lạ. Ngày lại ngày, tháng lại tháng, năm lại năm...Năm chị mười bảy, một lần cùng anh phó Thức cùng làm một nơi, chị làm phu hồ,anh phó ngõa. Câu nói đùa đi, câu nói đùa lại, rồi hai người yêu nhau, rồi hai ngườilấy nhau.Năm năm ròng trong gian nhà lụp sụp ẩm thấp, tối tăm ở chân đê Yên Phụ, khôngcó một sự gì êm đềm đáng ghi chép và hai cái đời trống rỗng của hai con người********, càng ******** khi họ đã đẻ luôn ba năm ba đứa con.Lại thêm gặp buổi khó khăn, việc ít, công hạ, khiến hai vợ chồng loay hoay, chậtvật suốt ngày này sang ngày khác vẫn không đủ nuôi thân, nuôi con.Bỗng mùa nước mặn năm ngoái, bác phó Thức nghĩ ra được một cách sinh nhaimới. Bác vay tiền mua một chiếc thuyền nan, rồi hai vợ chồng ngày ngày chở ragiữa dòng sông vớt củi. Hai tháng sau, bác trả xong nợ, lại kiếm được tiền ăn tiêuthừa thải.Vì thế năm nay túng đói, vợ chồng bác chỉ mong chóng tới ngày có nước to.Thì hôm qua, cái ăn, trời bắt đầu đưa đến cho gia đình bác.Nghĩ đến đó, Lạc mỉm cười, se sẽ đặt con nằm yên trên cái tã, rồi rón rén bước rangoài, lên đê, hình như quả quyết làm một việc gì.Ra tới đê, Lạc không thấy chồng đâu.Gió vẫn to, vù vù gầm thét dữ dội và nước vẫn mạnh, réo ầm ầm chảy quanh nhưthác. Lạc ngước mắt nhìn trời; da trời một màu đen sẫm.Chị đứng ngẫm nghĩ, tà áo bay kêu phần phật như tiếng sóng vỗ mạnh vào bờ.Bỗng trong lòng nẩy ra một ý tưởng, khiến chị hoảng hốt chạy vụt xuống phía đêbên sông.Tới chỗ buộc thuyền, một chiếc thuyền nan, Lạc thấy chồng đương ra sức níu lạicái gút lạt. Chị yên lặng đăm đăm đứng ngắm đợi khi chồng làm xong công việc,mới bước vào thuyền hỏi:-- Mình định đi đâu ?Thức trừng mắt nhìn vợ, cất tiếng gắt:-- Sao không ở nhà với con ?Lạc sợ hãi ấp úng:-- Con... nó ngủ.-- Nhưng mình ra đây làm gì?-- Nhưng mình định đem thuyền đi đâu ?-- Mình hỏi làm gì? Ði về!Lạc bưng mặt khóc. Thức cảm động:-- Sao mình khóc ?-- Vì anh định đi vớt củi một mình, không cho tôi đi.Thức ngẫm nghĩ, nhìn trời, nhìn nước, rồi bảo vợ:-- Mình không đi được... nguy hiểm lắm.Lạc cười:-- Nguy hiểm thời nguy hiểm cả... Nhưng không sợ, em biết bơi.-- Ðược !Tiếng được lạnh lùng, Lạc nghe rùng mình. Gió thổi vẫn mạnh, nước chảy vẫndữ, trời mỗi lúc một đen. Thức hỏi:-- Mình sợ ?-- Không.Hai vợ chồng bắt đầu đưa thuyền ra giữa dòng, chồng lái, vợ bơi. Cố chống lại sứcnước, chồng cho mũi thuyền quay về phía thượng du, nhưng thuyền vẫn bị trôiphăng xuống phía dưới, khi nhô, khi chìm, khi ẩn, khi hiện trên làn nước phù sa,như chiếc lá tre khô nổi trong vũng máu, như con muỗi mắt chết đuối trong nghiênson.Nhưng nửa giờ sau, thuyền cũng tới được giữa ...