Bài giảng - Chương 5: Pháp luật về hợp tác xã

Hợp tác xã là một loại hình kinh tế tập thể đã xuất hiện và tồn tại từ lâu ở nước ta. Trong quá trình phát triển HTX đã luôn tự đổi mới mình để phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế đất nước trên cơ sở các quy định của Nhà nước. Đây là hình thức kinh tế thuộc sở hữu tập thể được Đảng và Nhà nước ta quan tâm khuyến khích phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng - Chương 5: Pháp luật về hợp tác xã CHƯƠNG 5 PHÁP LUẬT VỀ HỢP TÁC XÃ Luật HTX 2003 HTX là một loại hình kinh tế tập thể đã xuất hiện và tồn tại từ lâu ở nước ta. Trong quá trình phát triển HTX đã luôn tự đổi mới mình để phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế đất nước trên cơ sở các quy định của Nhà nước. Đây là hình thức kinh tế thuộc sở hữu tập thể được Đảng và Nhà nước ta quan tâm khuyến khích phát triển. 1. Khái niệm: Theo Điều 1, Luật HTX quy định: ' HTX là một tổ chức kinh tế do cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân có nhu cầu, lợi ích chung, tự nguyện góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của luật này để phát huy sức mạnh tập thể của từng xã viên tham gia HTX, cùng giúp nhau th ực hiện có hiệu quả các hoạt động sản xuất, KD và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp ph ần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước' 2. Đặc điểm của HTX. - Là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân hoạt động như một DN (hoạt động theo cơ chế thị trường chứ Nhà nước không bao cấp). Nói HTX như một DN bởi HTX sử dụng các chức năng của DN để KD nhằm phục vụ lợi ích xã viên. Khác với DN chú trọng yếu tố KT thì HTX chú trọng yếu tố xã hội. - Xã viên trong HTX ngoài nghĩa vụ góp vụ góp vốn theo điều lệ HTX còn phải đóng góp sức lao động vào HTX. Xã viên vừa là chủ sở hữu vừa là người lao động trong HTX. - Vốn góp của xã viên không được quá 30% vốn điều lệ của HTX. - Xét về góc độ xã hội hoạt động của HTX mang tính xã hội sâu sắc thể hiện trong nguyên tắc tổ chức và hoạt động của mình. - HTX phân phối theo lao động, vốn góp và mức độ tham gia dịch vụ. Đặc điểm này nói lên sự khác biệt so với các loại hình DN được thành lập bởi LDN. Sự khác biệt này không chỉ nói lên bản chất mà còn khẳng định ưu thế, vị trí của HTX trong nền KT thị trường. - Số lượng xã viên HTX phải từ 7 trở lên. s 3. NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA HTX. * Tự nguyện: Cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân, cán bộ, công chức nhà nước có đủ điều kiện theo quy định, tán thành Điều lệ HTX và có đơn xin gia nhập hoặc xin ra HTX. Việc HTX tham gia liên hiệp HTX phải được Đại hội xã viên biểu quyết thông qua. * Dân chủ, bình đẳng và công khai: Tất cả xã viên cùng tham gia quản lý HTX thông qua biểu quyết, quyết định các vấn đề của HTX. Biểu quyết của xã viên có giá trị như nhau; Xã viên có quyền đề đạt và yêu cầu Ban quản trị, Ban kiểm soát giải thích và trả lời về những vấn đề xã viên quan tâm. Trường hợp không được trả lời, xã viên có quyền đưa ra Đại hội xã viên để giải quyết; HTX công khai tới xã viên trong Đại hội xã viên hoặc thông báo bằng văn bản định kỳ trực tiếp tới từng xã viên, nhóm xã viên cùng sinh sống theo địa bàn hoặc thông tin trên bản tin hàng ngày tại trụ sở HTX về: - Kết quả hoạt động sản xuất KD; việc trích lập các quỹ; chia lãi theo v ốn góp, theo m ức độ sử dụng dịch vụ của HTX; các đóng góp xã hội; - Các quyền lợi, nghĩa vụ của từng xã viên, trừ những vấn đề thuộc về bí mật KD, bí quyết do Đại hội xã viên quy định. * Tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi: HTX tự quyết định: lựa chọn phương án sản xuất, KD; phân phối kết quả sản xuất, KD; lập và mức trích lập các quỹ; mức tiền công, tiền lương đối với những người làm việc cho HTX; HTX tự lựa chọn và quyết định: hình thức, thời điểm huy động vốn; chủ động sử dụng vốn và tài sản của mình; chủ động tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng; tổ chức thực hiện hợp đồng và chịu trách nhiệm theo pháp luật về hợp đồng đã ký kết; HTX tự chịu trách nhiệm về những rủi ro trong quá trình hoạt động. Mỗi xã viên trong HTX cùng chịu trách nhiệm về những rủi ro của HTX trong phạm vi vốn góp của mình, cùng nhau quyết định những giải pháp khắc phục rủi ro. * Hợp tác và phát triển cộng đồng: Xã viên HTX phải có ý thức phát huy tinh thần xây dựng tập thể và hợp tác với nhau trong HTX, trong cộng đồng xã hội. Các HTX cùng hợp tác với nhau trong sản xuất, KD và trong xây dựng, phát triển phong trào HTX. 2. Thành lập và đăng ký KD: a. Thành lập: Việc thành lập HTX phải tuân thủ các bước sau: - Các sáng lập viên báo cáo bằng văn bản với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi dự định đặt trụ sở chính của HTX về ý định thành lập, phương hướng và chương trình, kế hoạch hoạt động của HTX. - Sau khi được sự đồng ý của Ủy ban nhân dân cấp xã, sáng lập viên được phép tiến hành các hoạt động tuyên truyền, vận động những người có nhu cầu tham gia HTX, xây dựng phương hướng sản xuất KD, dịch vụ, dự thảo điều lệ HTX và xúc tiến các công việc cần thiết để tổ chức hội nghị thành lập HTX. - Hội nghị thành lập HTX: do các sáng lập viên tổ chức, thành phần tham gia hội nghị gồm các sáng lập viên và những người có nguyện vọng trở thành thành viên HTX. Hội nghị thảo luận và biểu quyết theo đa số các vấn đề sau: + Thông qua danh sách xã viên chính thức. + Thông qua điều lệ HTX. + Bầu chủ nhiệm và các thành viên khác của Ban quản trị, Ban kiểm soát. + Thông qua biên bản hội nghị thành lập HTX. b. Đăng ký KD: Việc đăng ký KD sẽ xác lập tư cách pháp nhân của HTX. Việc đăng ký KD tiến hành theo các bước sau: Chủ nhiệm HTX lập hồ sơ đăng ký KD và gửi đến HTX đăng ký KD tại cơ quan đăng ký KD cấp tỉnh hoặc cấp huyện nơi HTX dự định đặt trụ sở chính, tuỳ theo điều kiện cụ thể của HTX. Trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký KD phải xem xét hồ sơ và cấp giấy chứng nhận đăng ký KD cho HTX; trường hợp từ chối thì phải trả lời bằng văn bản. 3. Cơ cấu tổ chức và quản lý HTX: ĐẠI HỘI XÃ VIÊN BỘ MÁY BỘ MÁY VỪA QUẢN LÝ và ĐIỀU HÀNH QUẢN LÝ VỪA ĐIỀU HÀNH BAN QẢN TRỊ BAN QUẢN TRỊ VÀ CHỦ N ...