Bài giảng Dược lý học: Thuốc kháng Histamin H1

Bài giảng "Dược lý học: Thuốc kháng Histamin H1" trình bày những nội dung chính như: Khái niệm chung, sự giải phóng histamin, Receptor của histamin, chuyển hoá của histamin, tác dụng sinh học của histamin và receptor tham gia, các biểu hiện lâm sàng chủ yếu của phản ứng dị ứng, các thuốc kháng histamin H1,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dược lý học: Thuốc kháng Histamin H1Thuốc KhángHistamin H11. Đại Cương :1.1. Khái niệm chung :+ Histamin : là một aminhoạt mạch, sản phẩmchuyển hóa của histidin (dưới sự xúc tác của histidindecarboxylase ). Histaminase Acid imidazol acetic COOHistidin Histamin Histaminase Decarboxylase Methylhistamin MethyltransferaseHistamin do các dưỡng bào (mastocyte - tế bào mast ) ( ởda, ruột, gan, khí - phế quản,khối u ), bạch cầu ưa base (trong máu ) và một vài loại tếbào khác ( tế bào thành ở dạdày, ruột, tế bào não ) sảnxuất ra.Histamin trong cơ thể ởdạng kết hợp ( được dự trữtrong các hạt của tế bào )không hoạt tính. Một số rấtít ở dạng tự do ( dạng cóhoạt tính ) lưu thông trongmáu.Histamin là chất trung gianhóa học có vai trò quan trọngtrong phản ứng viêm và dịứng, trong sự bài tiết dịch vịvà cũng có chức năng nhưmột chất dẫn truyền thầnkinh và điều biến thần kinh.+ Do histamin tích điệndương nên dễ dàng liên kếtvới các chất tích điện âm nhưprotease, chondroitin sulfat,proteoglycan hoặc heparintạo thành phức hợp không cótác dụng sinh học.Phức hợp này được dự trữ trongcác hạt của dưỡng bào, bạchcầu ưa base, tế bào niêm mạcdạ dày, ruột, tế bào thần kinh…Da, niêm mạc, ruột, gan, câykhí phế quản là những mô cónhiều dưỡng bào nên dự trữnhiều histamin.+ Thuốc kháng histamin : lànhững thuốc tổng hợp có tácdụng ngăn cản sự giải phóngra histamin, làm trung hòahoặc ức chế tác dụng củahistamin biểu hiện trongphản ứng dị ứng.1.2. Sự giải phóng histamin:Có nhiều yếu tố kích thích sựgiải phóng histamin :+ Tác nhân gây phản ứngmiễn dịch : phản ứng khángnguyên - kháng thể xảy ra trênbề mặt dưỡng bào và bạch cầuưa base ( làm …)( làm thay đổi tính thấm của màngtế bào với Ca2+, làm tăng lượngCa2+ đi vào trong nội bào, đồngthời làm tăng giải phóng Ca2+ từkho dự trữ nội bào; Ca2+ nội bàotăng gây nên sự ép các hạt dự trữhistamin làm vỡ các hạt này, làmtăng tiết histamin ). Đây là yếu tốchủ yếu.+ Tác nhân vật lý: ánh nắng mặttrời, tia cực tím,nhiệt độ( nóng, lạnh ).+ Tác nhân hoá học :nọc rắn, nọc ong,nọc côn trùng, mộtsố thuốc ( morphin,D-tubocurarin… ).Các yếu tố trên làm tăng tiếthistamin tự do cùng nhiều chấttrung gian hoá học khác nhưserotonin, bradykinin,leucotrien, prostaglandin, yếu tốhoạt hóa tiểu cầu ( PAF )…tham gia vào các phản ứngviêm, phản ứng dị ứng hoặcphản ứng quá mẫn.PAF =platelet activationfactor1.3. Chuyển hoá của histamin :Theo 2 con đường :+ Oxy hoá khử amin : dưới sựxúc tác của histaminase( diaminoxidase ), histamin bịoxy hóa khử amin tạo thànhacid imidazol acetic.+ Phản ứng methyl hoá : nhờimidazol N-methyl transferase,histamin bị chuyển hóa thànhmethyl histamin và sau đó bị oxyhóa bởi histaminase thành acidimidazol acetic.Hai sản phẩm chuyển hoá củahistamin không có tác dụng sinhhọc.1.4. Receptor của histamin :Hiện nay đã tỡm thấy 3 loạireceptor của histamin : receptor H1,H2 , H3 . Các receptor của histamincó sự phân bố và chức năng khácnhau ( bảng 1 ).+ Receptor H1+ Receptor H2+ Receptor H3 Bảng 1 : Phân loại receptor của histaminReceptor Phân bố H1 C¬ tr¬n, tÕbµo néi m«, n·o, da H2 Niª m m¹c d¹ dµy, c¬ tim, d-ìng bµo, n·o H3 TiÒn synap ë c¸c neuron trong n·o, ®¸m rèi néi t¹ ng vµ c¸c neuron kh¸c1.5. Tác dụng sinh học của histamin và receptortham gia : Receptor C¬ quan t¸ c dông BiÓu hiÖn H1M¹ ch m¸ u : - tiÓu ®éng m¹ ch + Gi· n - tiÓu tÜnh m¹ ch + Gi· n - mao m¹ ch + T¨ ng tÝnh thÊm mao m¹ chTim : - dÉn truyÒn + Lµm chËm dÉn truyÒn - ®éng m¹ ch + Gi· n m¹ ch vµnhKhÝ- phÕqu¶n + Co c¬ tr¬n, t¨ ng xuÊt tiÕt