Bài giảng Hóa dược 1: Phần 2 - Trường ĐH Võ Trường Toản

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tập bài giảng Hóa dược 1 gồm 5 chương tiếp theo, cung cấp cho sinh viên những nội dung tổng quan về: thuốc tác dụng lên thần kinh thực vật; thuốc tim mạch; thuốc lợi tiểu; vitamin và chất bổ dưỡng; thuốc chống dị ứng; thuốc giãn cơ; thuốc về máu và dịch truyền;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hóa dược 1: Phần 2 - Trường ĐH Võ Trường Toản Ch-¬ng 10 Thuèc t¸c dông hÖ thÇn kinh thùc vËtA. Thuèc ho¹t tÝnh giao c¶mI. HÖ thÇn kinh giao c¶m: Cã hai lo¹i thô thÓ chÝnh:  vµ . 1. Thô thÓ : Cã hai kiÓu, khi kÝch thÝch cho hiÖu qña kh¸c nhau: + KÝch thÝch 1 g©y co c¬ tr¬n, t¨ng tiÕt (n-íc bät, må h«i...). + KÝch thÝch 2: øc chÕ gi¶i phãng nor-adrenalin tiÒn synap, gi¶m ®¸p øng adrenegic hËu synap. 2. Thô thÓ : Gåm 1 vµ 2; khi kÝch thÝch cho hiÖu qña: + KÝch thÝch 1: T¨ng ho¹t ®éng tim-m¹ch; tiªu lipid (lipolyse). + KÝch thÝch 2: Gi·n c¬ tr¬n néi t¹ng, phÕ qu¶n, m¹ch m¸u; tiªu glucid.Dopamin: Hormon ho¹t tÝnh giao c¶m ë ngo¹i vi, ®iÒu hßa gi·n m¹ch. V× vËy dopamin vµ c¸c chÊt kÝch thÝch thô thÓ dopaminic ®-îc dïng chèng com¹ch néi t¹ng. Mét sè chÊt t¸c dông trªn thô thÓ dopaminic TKTW.II. Thuèc t¸c dông gièng giao c¶m (sympathomimetics)T¸c dông: KÝch thÝch c¸c kiÓu thô thÓ giao c¶m cho hiÖu qu¶ kh¸c nhau.1- Thuèc ho¹t tÝnh 1:T¸c dông: G©y co m¹ch m¸u lµm t¨ng huyÕt ¸p, t¶n m¸u tô.ChØ ®Þnh chung: - H¹ huyÕt ¸p, lo¹n nhÞp tim, sung huyÕt m¾t vµ mòi. - Phèi hîp víi thuèc gi·n phÕ qu¶n trÞ hen. - Tiªm kÌm thuèc g©y tª bÒ mÆt, co m¹ch, kÐo dµi thêi gian tª.T¸c dông KMM: G©y t¨ng huyÕt ¸p hoÆc gi¶m nhÞp tim qu¸ møc. Sî ¸nh s¸ng (gi·n ®ång tö), ra må h«i nhiÒu, buån tiÓu tiÖn. Dïng kÐo dµi g©y t¸i ph¸t sung huyÕt, viªm niªm m¹c mòi.Chèng chØ ®Þnh: Ng-êi cao tuæi, bÖnh tim-m¹ch, ph× ®¹i tuyÕn tiÒn liÖt.2- Thuèc ho¹t tÝnh 1: KÝch thÝch ho¹t ®éng tim. Tiªu lipid.ChØ ®Þnh chung: - Kh«i phôc nhÞp tim. Tiªm IV hoÆc trùc tiÕp vµo c¬ tim. Chó ý: Gi¶i ph¸p kÝch thÝch ®iÖn tim nªn ®i tr-íc dïng thuèc. - Chèng bÐo ph× (tiªu lipid).T¸c dông KMM: T¨ng HA, rung tim, thiÕu oxy do c¬ tim t¨ng tiªu thô.Chèng chØ ®Þnh: Suy m¹ch vµnh, lo¹n nhÞp tim, c-êng gi¸p.3- Thuèc ho¹t tÝnh 2:T¸c dông: - Gi·n c¬ tr¬n vµ phÕ qu¶n (chèng hen); g©y toan huyÕt lactic. 107 - Gi·n mao m¹ch c¬ v©n vµ néi t¹ng. - T¨ng ph©n gi¶i glycogen gan  t¨ng møc glucose/m¸u.ChØ ®Þnh chung: Hen phÕ qu¶n; rèi lo¹n vËn m¹ch; qóa liÒu insulin.T¸c dông KMM: Rung c¬ v©n, h¹ huyÕt ¸p g©y t¨ng nhÞp tim.Chèng C§/ thËn träng: §¸i th¸o ®-êng, mang thai, lo¹n nhÞp tim. (Xem chÊt ®iÓn h×nh salbutamol). B¶ng 10. 1. Thuèc ho¹t tÝnh giao c¶m vµ hiÖu lùc trªn c¸c thô thÓ Tªn chÊt T¸c dông Ghi chó 1 2 1 2 TKT Dopa W . Adrenalin M M M M - - Noradrenalin M Tb M y - - Dopamin y y Tb - M Albuterol - - y M - - Bitolferol - - y M - - Dipivefrin Tra m¾t Dobutamin + + M y - - Etilefrine y y + y Isoetharin Tb Tb - Tb - - Oproterenol - - M M - - Metaproterenol - - y M - - Methoxamin + + - - - - Naphazolin + + - - - - Oxymetazolin + + - - - - Phenylephrin M M - - - - Phenylpropano- + + + + y - lamin Propylhexedrin + + + + - - Pseudoephedrin + + + + y - Ritodrin - -  + - - Terbutalin - - y M - - Xylometazolin + + - - Amphetamin M NghiÖn Ephedrin M M M M Tb - HtGhi chó: M : m¹nh; - : kh«ng t¸c dông;  : t¸c dông kh«ng râ. y : yÕu; + : cã t¸c dông Ht : H-íng thÇnNhËn xÐt: - Mét thuèc cã thÓ t¸c ®éng  2 thô thÓ. - Cã chÊt t¸c ®éng trªn thô thÓ dopaminic vµ seretoninergic.Ph©n lo¹i: Ph©n lo¹i thuèc theo ho¹t tÝnh thô thÓ sÏ kh«ng thùc tÕ. 108 ThuËn lîi nhÊt lµ ph©n lo¹i theo cÊu tróc hãa häc: - Nhãm 1: DÉn chÊt 3,4-dihydroxyphenyl ethylamin - Nhãm 2: DÉn chÊt 3,5- dihydroxyphenyl ethylamin - Nhãm 3: DÉn chÊt 4(3)-hydroxyphenyl ethylamin - Nhãm 4: DÉn chÊt phenylethylamin - Nhãm 5: Thuèc cÊu tróc kh¸cNhãm 1. Thuèc dÉn chÊt 3, 4-dihydroxyphenyl ethylaminC«ng thøc chung:Danh môc thuèc: B¶ng 10.2. HO 4 1 CH CH NH 3 2 - Thiªn nhiªn: Adrelanin, noradrelanin. R1 R2 R3 - Tæng hîp: Dobutamin,… HO B¶ng 10.2. Thuèc d/c 3,4-dihydroxyphenyl ethylamin (N.1) Tªn chÊt Ho¹t tÝnh / ChØ ®Þnh LiÒu dïng (NL) Adrenaline(*) - Ho¹t tÝnh  vµ . - Tiªm TM: R1 = -OH - C§: Shock ph¶n vÖ. 100-250 g/lÇn R2 = -H R3 = -CH3 Tiªm cïng thuèc tª. Nor-adrenaline(*) - Ho¹t tÝnh 1 vµ 1. - TruyÒn: R1 = -OH - CÊp cøu h¹ HA, ngõng tim. 0,03-0,15 R2 = -H R3 = -H - Co m¹ch/g©y tª. g/kg/ph Dopamine(*) - Gi·n ...