Bài giảng Kế toán tài chính doanh nghiệp: Phần 2 - CĐ Công nghiệp và xây dựng

(NB) Bài giảng Kế toán tài chính doanh nghiệp: Phần 2 gồm có các nội dung sau: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp, kế toán bán hàng - xác định kết quả và phân phối kết quả hoạt động, kế toán các khoản nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu, báo cáo tài chính,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kế toán tài chính doanh nghiệp: Phần 2 - CĐ Công nghiệp và xây dựng BỘ CÔNG THƯƠNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP & XÂY DỰNG  BÀI GIẢNG MÔN HỌC KẾ TOÁN TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP (Phần 2) Dùng cho hệ: Cao đẳng chuyên nghiệp Chuyên ngành: (Lưu hành nội bộ) Người biên soạn: Hoàng Thị Nguyên Bùi Thị Mai Anh Người phản biện: Nguyễn Thị Minh Ngọc Uông Bí, năm 2010 Ch­¬ng 6: kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp 6.1. CHI PHÝ s¶n xuÊt, GI¸ THµNH S¶N PHÈM Vµ NHIÖM Vô KÕ TO¸N CHI PHÝ s¶n xuÊt Vµ TÝNH GI¸ THµNH S¶N PHÈM 6.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ kh¸i qu¸t víi 3 giai ®o¹n c¬ b¶n, cã míi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: - Qu¸ tr×nh mua s¾m,chuÈn bÞ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Qu¸ tr×nh tiªu dïng, biÕn ®æi c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch cã môc ®Ých thµnh kÕt qu¶ cuèi cïng. - Qu¸ tr×nh tiªu thô kÕt qu¶ cuèi cïng cña qui tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thùc chÊt lµ sù vËn ®éng, kÕt hîp, tiªu dïng, chuyÓn ®æi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh ®· bá ra ®Ó t¹o thµnh c¸c s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh. Trªn ph­¬ng diÖn nµy, chi phÝ cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc hiÓu lµ: Toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, biÓu hiÖn b»ng tiÒn vµ tÝnh cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy b¶n chÊt cña chi phÝ trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lu«n ®­îc x¸c ®Þnh lµ nh÷ng phÝ tæn (hao phÝ) vÒ tµi nguyªn, vËt chÊt, vÒ lao ®éng vµ ph¶i g¾n liÒn víi môc ®Ých kinh doanh. MÆt kh¸c khi xem xÐt b¶n chÊt cña chi phÝ trong doanh nghiÖp, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c mÆt sau: - Chi phÝ cña doanh nghiÖp ph¶i ®­îc ®o l­êng vµ tÝnh to¸n b»ng tiÒn trong mét kho¶n thêi gian x¸c ®Þnh. - §é lín cña chi phÝ phô thuéc vµo 2 nh©n tè chñ yÕu: khèi l­îng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong kú vµ gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ yÕu tè s¶n xuÊt ®· hao phÝ. Nghiªn cøu b¶n chÊt chi phÝ, gióp cho doanh nghiÖp ph©n biÖt ®­îc chi phÝ víi chi tiªu; chi phÝ víi vèn. Chi tiªu cña doanh nghiÖp lµ sù chi ra, sù gi¶m ®i thuÇn tóy cña tµi s¶n , kh«ng kÓ c¸c kho¶n ®ã dïng vµo viÖc g× vµ dïng nh­ thÕ nµo. Chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho c¸c qu¸ tr×nh mua hµng, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh. Chi tiªu cho qu¸ tr×nh mua hµng lµm t¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp, cßn chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho c¸c kho¶n tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn. Chi phÝ trong kú cña doanh nghiÖp, bao gåm toµn bé phÇn tµi s¶n tiªu dïng hÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµ sè chi tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµ sè chi tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tÝnh nhËp hoÆc ph©n bè vµo chi phÝ trong kú. Ngoµi ra kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ (chi phÝ trÝch tr­íc) kh«ng ph¶i lµ chi tiªu trong kú nh­ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ trong kú. Nh­ vËy, gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, ®ång thêi cã sù kh¸c nhau vÒ l­îng vµ vÒ thêi ®iÓm ph¸t sinh. MÆt kh¸c chi phÝ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, v× vËy nã ®­îc tµi trî tõ vèn kinh doanh vµ ®­îc bï ®¾p tõ thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; chi tiªu kh«ng g¾n liÒn víi môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh, v× vËy nã cã thÓ ®­îc tµi trî tõ nh÷ng nguån kh¸c nhau, 1 cã thÓ lÊy tõ qòl phóc lîi, tõ trî cÊp cña nhµ n­íc vµ kh«ng ®­îc bï ®¾p tõ thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc nghiªn cøu vµ nhËn thøc chi phÝ cßn phô thuéc vµo gãc ®é nh×n nhËn trong tõng lo¹i kÕ to¸n kh¸c nhau: + Trªn gãc ®é cña kÕ to¸n tµi chÝnh, chi phÝ ®­îc nh×n nhËn nh­ nh÷ng kho¶n phÝ tæn ph¸t sinh g¾n liÒn víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc mét s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh. Chi phÝ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng tiÒn cña nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa ... trªn c¬ së chøng tõ, tµi liÖu b»ng chøng ch¾c ch¾n. VÝ dô khi xuÊt kho vËt t­ dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ra chi phÝ: g©y ra sù gi¶m ®i cña gi¸ trÞ hµng tån kho, g¾n liÒn víi s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®­îc chøng minh b»ng chøng tõ ch¾c ch¾n. + Trªn gãc ®é cña kÕ to¸n qu¶n trÞ: Môc ®Ých cña kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ lµ cung cÊp th«ng tin chi phÝ thÝch hîp, h÷u Ých, kÞp thêi cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. V× vËy, ®èi víi kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ kh«ng chi ®¬n thuÇn nhËn thøc chi phÝ nh­ kÕ to¸n tµi chÝnh, chi phÝ cßn ®­îc nhËn thøc theo ph­¬ng thøc nhËn diÖn th«ng tin ra quyÕt ®Þnh: Chi phÝ cã thÓ lµ phÝ tæn thùc tÕ g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy khi tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm tra, ra quyÕt ®Þnh; chi phÝ còng cã thÓ lµ phÝ tæn ­íc tÝnh ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, nh÷ng phÝ tæn mÊt ®i khi lùa chän ph­¬ng ¸n, bá qua c¬ héi kinh doanh. Khi ®ã trong kÕ to¸n qu¶n trÞ l¹i cÇn chó ý ®Õn sù lùa chän, so s¸nh theo môc ®Ých sö dông, m«i tr­êng kinh doanh h¬n lµ chó träng vµo chøng minh b»ng c¸c chøng cø, chøng tõ. XÐt vÒ thùc chÊt th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ sù chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh, nã lµ vèn cña doanh nghiÖp bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ kÞp thêi ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n cÇn biÕt sè chi phÝ chi ra cho tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô trong kú lµ bao nhiªu, sè chi phÝ ®· chi ra ®ã cÊu thµnh trong sè s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh lµ bao nhiªu ? Gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô dÞch vô sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp tr¶ lêi ®­îc c©u hái nµy. ...