Bài giảng Kinh tế nông nghiệp: Chương 4 - ThS. Hoàng Mạnh Hùng

Chương 4 Tiến bộ KHCN trong nông nghiệp, nội dung kiến thức trong chương này gồm: Khái niệm và đặc điểm khoa học - công nghệ; nội dung tiến bộ KHCN trong nông nghiệp; phương hướng và biện pháp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế nông nghiệp: Chương 4 - ThS. Hoàng Mạnh HùngLOGO Trường Đại học KTQD CHƯƠNG IV TIẾN BỘ KHCN TRONG NÔNG NGHIỆP Giảng viên: Ths Hoàng Mạnh HùngI. Khái niệm và đặc điểm khoa học - công nghệ 1. Khái niệm:- Khoa học là hệ thống những kiến thức, hiểu biết của con người về qui luật vận động và phát triển khách quan của tự nhiên, xã hội và tư duy - Công nghệ là tập hợp những hiểu biết về các phương thức và phương pháp hướng vào cải tạo tự nhiên, phục vụ nhu cầu của con người. Công nghệ gồm: - Phần cứng: Máy móc, thiết bị, công cụ, NVL… - Phầm mềm: Con người (Kỹ năng…); Các định mức, chỉ tiêu kỹ thuật; Tổ chức, chiến lược…4/11/2014 3 2. Đặc điểm- Khoa học và công nghệ có mối quan hệ tácđộng qua lại biện chứng và trong thời đại ngàynay chúng có mối liên kết chặt chẽ với nhau- Khoa học - công nghệ trong lĩnh vực sảnxuất của bất cứ ngành nào đều có quá trìnhphát triển, lạc hậu và cuối cùng bị thay thế bớitiến bộ khoa học - công nghệ mới hơn.- Triển khai một tiến bộ khoa học - công nghệmới trong nền kinh tế nói chung và nôngnghiệp nói riêng: bao giờ cũng tạo nên nhữngtác động nhất định lên các mặt đời sống kinhtế - xã hội. 2. Đặc điểm- Tiến bộ khoa học công nghệ trongnông nghiệp phải dựa vào những tiếnbộ về sinh vật học và sinh thái học.- Việc nghiên cứu ứng dụng các tiến bộkhoa học công nghệ trong nông nghiệpmang tính vùng, tính địa phương cao- Tính đa dạng hoá của các loại hìnhcông nghệ trong nông nghiệp- Tính đồng bộ cân đối trong phát triểntiến bộ khoa học – công nghệ trongnông nghiệp II.Nội dung tiến bộ KHCN trong nông nghiệp 1. Thủy lợi hóa nông nghiệp - Là quá trình thực hiện tổng hợp cụ thể các biện pháp khai thác sử dụng và bảo vệ các nguồn nước trên mặt đất và dưới mặt đất cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt ở nông thôn, hạn chế tác hại do nước gây ra.4/11/2014 6 Nội dung thủy lợi hóa Trị thủy các dòng sông lớn: Quy hoạch, XD hồ chứa, nạo vét dòng chảy, trồng rừng, XD đê, hiệp tác quốc tế… Công tác thủy nông: Tưới và tiêu nước XD hệ thống công trình tưới tiêu hoàn chỉnh đồng bộ, hợp lý và sử dụng tối đa công suất thiết kế. (bao gồm công trình thủy lợi lớn,vừa và loại nhỏ gắn liền hữu cơ với nhau, mỗi công trình có đầy đủ các bộ phận cần thiết để có thể đưa nước thông suốt từ đầu nguồn tới chân ruộng và nhanh chóng tháo nước ra khỏi ruộng khi cần thiết4/11/2014 7 Nguồn vốn Đầu tư XD công trình thủy nông Hướng đầu tư thuỷ nông của Nhà nước (bao gồm vốn ngân sách, vốn nước ngoài, vốn do Nhà nước huy động dưới dạng quỹ, tín phiếu, trái phiếu, cồ phần theo từng dự án hay công trình cụ thể)  Các hình thức tổ chức sử dụng, khai thác hệ thống thuỷ nông: Gồm doanh nghiệp khai thác thủy lợi, xí nghiệp hoặc ban quản lý thủy nông4/11/2014 8 Bảo vệ nguồn tài nguyên nướcPhòng chống kạn kiệt nguồn nước:+ Trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc, nhất là rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ.+ Định canh định cư đối với đồng bào dân tộc vùng cao.+ Khai thác cây rừng hợp lý, vừa khai thác vừa trồng rừng tạo lớp phủ chống xói mòn.+ Xây dựng các công trình hồ chứa để điều tiết lại nguồn nước, tăng lượng nước trong mùa khô và chống lũ trong mùa mưa.4/11/2014 9 Bảo vệ nguồn tài nguyên nước Phòng chống ô nhiễm nguồn nước. + Giữ vệ sinh môi trường, dọn rác thải, + Xây dựng, phát triển các công trình xử lý chất thải và nước thải của các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, khu dân cư. .. + Quản lý và bảo vệ môi trường biển. + XDvà thực hiện chương trình quốc gia bảo vệ môi trường + Tham gia các chương trình hợp tác quốc tế về chinh phục, cải tạo và bảo vệ môi trường nước.4/11/2014 10 II.Nội dung tiến bộ KHCN trong nông nghiệp2. Cơ giới hóa nông nghiệp Cơ giới hoá nông nghiệp là quá trình thay thế công cụ thủ công thô sơ bằng công cụ lao động cơ giới; thay thế động lực sức người và gia súc bằng động lực của máy móc; Thay thế phương pháp sản xuất thủ công lạc hậu bằng phương pháp sản xuất với kỹ nghệ cao4/11/2014 11 2. Cơ giới hóa nông nghiệp Cơ giới hoá bộ phận được thực hiện ở những khâu công việc nặng nhọc, tốn nhiều lao động thủ công hay thời vụ căng thẳng và dễ dàng thực hiện như khâu làm đất, vận chuyển, chế biến thức ăn gia súc v.v.... Cơ giới hoá tổng hợp sử dụng liên tiếp các hệ thống máy ở tất cả các gia ...