bài giảng kỹ thuật điện, chương 7

Máy điện không đồng bộ là máy điện xoay chiều, làm việc theo nguyên lý cảm ứng điện từ, có tốc độ của rôto n khác với tốc độ từ trường quay trong máy n1. Máy điện không đồng bộ có thể làm việc ở hai chế độ : Động cơ và máy phát. Máy phát điện không đồng bộ ít dùng vì có đặc tính làm việc không tốt, nên trong chương nầy ta chỉ xét động cơ không đồng bộ. Động cơ không đồng bộ được sử dụng nhiều trong sản xuất....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
bài giảng kỹ thuật điện, chương 7 117 Âaûi Hoüc Âaì Nàông - Træåìng Âaûi hoüc Baïch Khoa Khoa Âiãûn - Bäü män Âiãûn Cäng Nghiãûp Giaïo trçnh Kyî thuáût Âiãûn Biãn soaûn: Nguyãùn Häöng Anh, Buìi Táún Låüi, Nguyãùn Vàn Táún, Voî Quang Sån Chæång 7 MAÏY ÂIÃÛN KHÄNG ÂÄÖNG BÄÜ 7.1. KHAÏI NIÃÛM CHUNG Maïy âiãûn khäng âäöng bäü laì maïy âiãûn xoay chiãöu, laìm viãûc theo nguyãn lyï caím æïng âiãûn tæì, coï täúc âäü cuía räto n khaïc våïi täúc âäü tæì træåìng quay trong maïy n1. Maïy âiãûn khäng âäöng bäü coï thãø laìm viãûc åí hai chãú âäü : Âäüng cå vaì maïy phaït. Maïy phaït âiãûn khäng âäöng bäü êt duìng vç coï âàûc tênh laìm viãûc khäng täút, nãn trong chæång náöy ta chè xeït âäüng cå khäng âäöng bäü. Âäüng cå khäng âäöng bäü âæåüc sæí duûng nhiãöu trong saín xuáút vaì trong sinh hoaût vç chãú taûo âån giaín, giaï thaình reî, âäü tin cáûy cao, váûn haình âån giaín, hiãûu suáút cao vaì gáön nhæ khäng baío trç. Daîy cäng suáút cuía noï ráút räüng tæì vaìi watt âãún haìng ngaìn kilowatt. Háöu hãút laì âäüng cå ba pha, coï mäüt säú âäüng cå cäng suáút nhoí laì mäüt pha. Caïc säú liãûu âënh mæïc cuía âäüng cå khäng âäöng bäü ba pha laì: Cäng suáút cå coï êch trãn truûc: Pâm (kW). Âiãûn aïp dáy stato: Uâm (V). Doìng âiãûn dáy stato: Iâm (A). Täúc âäü quay räto: nâm(voìng/phuït). Hãû säú cäng suáút: cosϕâm. Hiãûu suáút: ηâm. Táön säú : fâm(Hz). Nãúu goüi P1âm laì cäng suáút taïc duûng âäüng cå khäng âäöng bäü ba pha nháûn tæì læåïi âiãûn khi laìm viãûc våïi taíi âënh mæïc, ta coï: P P1âm = âm = 3U âm I âm cos ϕ âm ηâm 118 7.2. CÁÚU TAÛO CUÍA ÂÄÜNG CÅ KHÄNG ÂÄÖNG BÄÜ Cáúu taûo cuía maïy âiãûn khäng âäöng bäü âæåüc trçnh baìy trãn hçnh 7.1, gäöm hai bäü pháûn chuí yãúu laì stator vaì räto, ngoaìi ra coìn coï voí maïy, nàõp maïy vaì truûc maïy. Truûc laìm bàòng theïp, trãn âoï gàõn räto, äø bi vaì phêa cuäúi truûc coï gàõn mäüt quaût gioï âãø laìm maït maïy doüc truûc. 7.2.1. Stato (så cáúp hay pháön æïng) Stato gäöm hai bäü pháûn chênh laì loîi theïp vaì dáy quáún, ngoaìi ra coìn coï voí maïy vaì nàõp maïy (hçnh 7.1). Coìn hçnh 7.3c laì kyï hiãûu âäüng cå trãn så âäö âiãöu khiãøn. 10 9 1 8 2 3 7 4 5 6 Hçnh 7.1 Cáúu taûo cuía âäüng cå âiãûn khäng âäöng bäü 1. Loîi theïp stato; 2. Dáy quáún stato; 7. Nàõp maïy; ; 4. ÄØ bi; 5. Truûc maïy; 6.Häüp dáöu cæûc; 7. Loîi theïp räto; 8. Thán maïy; 9. Quaût gioï laìm maït; 10. Häüp quaût 1. Loîi theïp stato: Loîi theïp stator coï daûng hçnh truû (hçnh 7.2b), laìm bàòng caïc laï theïp kyî thuáût âiãûn, âæåüc dáûp raînh bãn trong (hçnh 7.2a) räöi gheïp laûi våïi nhau taûo thaình caïc raînh theo hæåïng truûc. Loîi theïp âæåüc eïp vaìo trong voí maïy. 119 2. Dáy quáún stato: Dáy quáún stato thæåìng âæåüc laìm bàòng dáy âäöng coï boüc caïch âiãûn vaì âàût trong caïc raînh cuía loîi theïp (hçnh 7.2a). Trãn hçnh 7.2c veî så âäö khai triãùn dáy quáún ba pha âàût trong 12 raînh cuía mäüt maïy âiãûn, dáy quáún pha A âàût trong caïc raînh 1, 4, 7, 10; pha B âàût trong caïc raînh 3, 6, 9, 12; pha C âàût trong caïc raînh 5, 8, 11, 2. Doìng âiãûn xoay chiãöu ba pha chaûy trong dáy quáún ba pha stator seî taûo nãn tæì træåìng quay. iA iA (b) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 (a) Hçnh 7.2 Kãút cáúu stator maïy âiãûn khäng âäöng bäü a) Laï theïp stator; b) Loîi theïp stator; c) Dáy quáún stato A Z B C X Y (c) 3. Voí maïy : Voí maïy gäöm coï thán vaì nàõp, thæåìng laìm bàòng gang. 7.2.2. Rotor (thæï cáúp hay pháön quay) Rotor laì pháön quay gäöm loîi theïp, dáy quáún vaì truûc maïy. 1. Loîi theïp : Loîi theïp rotor gäöm caïc laï theïp kyî thuáût âiãûn âæåüc láúy tæì pháön bãn trong cuía loîi theïp stator gheïp laûi, màût ngoaìi dáûp raînh (hçnh 7.2a) âãø âàût dáy quáún, åí giæîa coï dáûp läù âãø làõp truûc. 2. Dáy quáún : Dáy quáún rotor cuía maïy âiãûn khäng âäöng bäü coï hai kiãøu : rotor ngàõn maûch coìn goüi laì rotor läöng soïc vaì rotor dáy quáún. • Rotor läöng soïc (hçnh 7.3a) gäöm caïc thanh âäöng hoàûc thanh nhäm âàût trong raînh vaì bë ngàõn maûch båíi hai vaình ngàõn maûch åí hai âáöu. Våïi âäüng cå cåí nhoí, dáy 120 ...