Bài giảng Môi trường đại cương: Tài nguyên thiên nhiên - ThS. Hoàng Thị Phương Chi

Bài giảng Môi trường đại cương: Chương 3 Tài nguyên thiên nhiên, với mục tiêu nhằm giúp các bạn định nghĩa và phân loại tài nguyên thiên nhiên; Nguồn lực tài nguyên thiên nhiên và vai trò đối với xã hội; Một số loại hình tài nguyên thiên nhiên; Một số vấn đề trong khai thác và quản lý tài nguyên. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Môi trường đại cương: Tài nguyên thiên nhiên - ThS. Hoàng Thị Phương Chi Use your senses notyour camera 1 Môn học: Môi trường Đại cươngTÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN ThS. Hoàng Thị Phương Chi ThS. Đỗ Thị Thuỳ Quyên Khoa Môi Trường - Trường ĐH Khoa học Tự nhiên Tp. HCM Tp. HCM, tháng 02 năm 2018 2 MỤC TIÊU GIẢNG DẠYSau khi hoàn thành chương này, SV cần nắm được các kiến thức sau:•  Định nghĩa và phân loại tài nguyên thiên nhiên•  Nguồn lực tài nguyên thiên nhiên và vai trò đối với xãhội•  Một số loại hình tài nguyên thiênnhiên•  Một số vấn đề trong khai thác và quản lý tàinguyên•  Ý thức về sử dụng tàinguyên 3 ĐỊNH NGHĨA TÀI NGUYÊN TÀI NGUYÊN RESOURCETài nguyên thiên Tài nguyên con Tài nguyên văn nhiên người hóa/xã hộiNatural resource Human Resource Capital resource 4 ĐỊNH NGHĨA TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊNTài nguyên thiên nhiên (TNTN) cótrong các thành phần môi trường, lànguồn lực của tự nhiên gồm: đất đai,không khí, nước, năng lượng, vànhững khoáng sản trong lòng đất…tồn tại không phụ thuộc vào ý chícủa con người. 5 ĐỊNH NGHĨA TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊNTNTN là toàn bộ vật chất được hình thành và tồn tạitrong tự nhiên mà con người có thể khai thác và sửdụng trong sản xuất và đời sốngThuộc tính chung của TNTN•  TNTN phân bố không đều giữa các vùng trên TĐ.àà Như vậy: quốc gia giàu TNTN thì giàu có hay có lợi thếphát triển????•  Phần lớn các nguồn TNTN có giá trị kinh tế cao được hình thành qua quá trình lâu dài của tự nhiên 6Nguồn nguyên liệu thô cho sản xuất Raw material for production 7 PHÂN LOẠI TNTNCó nhiều cách phân loại tài nguyên theo các góc độ quantâm khác nhau: •  Theo nguồn gốc/trạng thái tồn tại: Sinh học hay phi sinh học •  Theo giai đoạn mà con người sử dụng/ khía cạnh phát triển: Thực tế và tiềm năng • Theo khả năng phục hồi/khả năng tái sinh: Không phục hồi/ không thể tái tạo hay Phục hồi/ tái tạo được • Theo mức độ tồn tại: Giới hạn hay phong phú • Theo mức độ phân bố: Khắp nơi hay địa phương 8 PHÂN LOẠI TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Có nhiều phương pháp phân 1) Dựa vào nguồn gốc loại TNTN: Tài nguyên hữu sinh (biotic): thu được từ sinh quyển (vật chất hữu •  Dựa vào nguồngốc cơ và sinh vật) như rừng, động vật1 và những vật chất có nguồn từ •  Dựa vào giai đoạn mà chúng như dầu mỏ, than…2 con người sử dụng •  Dựa vào khả năng Tài nguyên phi sinh (abiotic) là3 phục hồi của TNTN vật chất vô cơ như đất, nước, không khí và các mỏ kim loại như vàng, sắt, đồng… 10 PHÂN LOẠI TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Có nhiều phương pháp 2) Dựa vào giai đoạn mà con phân loại TNTN: người sử dụng •  Dựa vào nguồngốc Tài nguyên thực tế: tài nguyên đã1 được xác định trữ lượng, chất •  Dựa vào giai đoạn mà lượng và đang được dùng2 con người sử dụng Tài nguyên tiềm năng: TN tồn tại •  Dựa vào khả năng phục hồi của TNTN ở một vùng có thể sử dụng trong3 tương lai như dầu mỏ, bauxite 11PHÂN LOẠI TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 3) Dựa vào khả năng phục hồi của TNTN TN phục hồi hay TN tái tạo (nước ngọt, đất, sinh vật v.v...) là tài nguyên có thể tự duy trì hoặc tự bổ sung một cách liên tục khi được quản lý một cách hợp lý. Tuy nhiên, nếu sử dụng không hợp lý, tài nguyên tái tạo có thể bị suy thoái không thể tái tạo được. Ví dụ: tài nguyên nước có thể bị ô nhiễm, tài nguyên đất có thể bị mặn hoá, bạc màu, xói mòn v.v... 12 PHÂN LOẠI TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 3) Dựa vào khả năng phục hồi củaCó nhiều phương pháp phân TNTNloại TNTN: TN không phục hồi hay TN không thể tái tạo là loại tài nguyên tồn tại •  Dựa vào nguồn hữu hạn, sẽ mất đi hoặc biến đổi1 •  gDốựcavào giai sau quá trình sử dụng. Ví dụ: ...