Bài giảng môn Tư tưởng - CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Tham khảo tài liệu bài giảng môn tư tưởng - cơ sở, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng hồ chí minh, khoa học xã hội, tư tưởng hcm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Tư tưởng - CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINHBộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh Tạ Văn Sang CHƯƠNG I CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINHI. CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 1. Cở sở khách quan a. Bối cảnh LS hình thành TTHCM * Bối cảnh LS Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 Xã hội Việt Nam trước khi Pháp xâm lược là xã hội phong kiến độc lập, nềnnông nghiệp lạc hậu, trì trệ. Chính quyền nhà Nguyễn đã thi hành chính sách đốinội, đối ngoại bảo thủ, phản động… không mở ra khả năng cho Việt Nam cơ hộitiếp xúc và bắt nhịp với sự phát triển của thế giới. Vì vậy, đã không phát huy đượcnhững thế mạnh của dân tộc và đất nước, không tạo ra tiềm lực vật chất và tinhthần đủ sức bảo vệ Tổ quốc, chống lại âm mưu xâm lược của chủ nghĩa thực dânphương Tây. - Chính quyền triều Nguyễn đã từng bước khuất phục trước cuộc xâm lược củaTD Pháp, lần lượt ký kết các hiệp ước đầu hàng, thừa nhận nền bảo hộ của TD Pháptrên toàn cõi VN.Vì sao lại bị mất nước một cách dễ dàng như vậy? - Triều đình nhà Nguyễn vì lợi ích riêng đã thi hành ch.sách phản động: Đốivới nh.dân thì đàn áp khốc liệt; Đối với kẻ thù thì bạc nhược. - Nhân dân: Vừa phải chống triều đình, vừa chống Pháp à Không có đủ sứcmạnh - Người cầm quyền của nhà Nguyễn: Không có tầm nhìn xa trông rộng;Không biết dựa vào dân; Không thực sự quyết tâm cùng nh.dân chống Pháp - Người l.đạo PTYN, là các sỹ phu (N.T.Thuật, N.Q.Bích; P.Đ.Phùng,TrầnTấn; Tr.Định, N.Tr.Trực… đều mang ý thức hệ PK, do đó: không có đ.lốikh.chiến rõ ràng; không biết dựa vào nh.dân; không quyết tâm cùng nh.dân kh.chiến;không tin vào thắng lợi … - Cuộc khai thác của Pháp khiến cho XH nước ta có sự biến chuyển và phânhóa, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản và tư sản bắt đầu xuất hiện tạo ranhững tiền đề bên trong cho phong trào yêu nước, giải phóng dân tộc VN đầu TK 20. - Ảnh hưởng của các “tân văn”, “tân thư”, “tân báo” và trào lưu cải cách ởNhật Bản, Trung Quốc tràn vào Việt Nam, trào lưu yêu nước chuyển dần sang xuhướng tiểu tư sản. Đầu thế kỷ XX, bối cảnh xã hội Việt Nam đặt dân tộc chống cả Triều lẫnTây. Trước hoàn cảnh nước mất nhà tan, hàng loạt các sĩ phu yêu nước tiêu biểu chocác ý thức hệ khác nhau đã lần lượt đứng lên khởi nghĩa: Trang 1Bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh Tạ Văn Sang + Ý thức hệ phong kiến: Vua Hàm Nghi, Phan Đình Phùng, Nguyễn Tri Phương,Nguyễn Trung Trực… + Ý thức hệ nông dân: Cụ Hoàng Hoa Thám lập căn cứ chống Pháp suốt 30 nămvới cuộc khởi nghĩa Yên Thế nổi tiếng. + Ý thức hệ dân chủ tư sản: Cụ Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu. + Ý thức hệ tư sản: Cụ Nguyễn Thái Học với tổ chức VN Quốc Dân Đảng.à Tất cả đều lâm vào thất bại và bị dìm trong bể máu. Xã hội Việt Nam khủnghoảng về đường lối cứu nước.“Đám mây đen của chủ nghĩa thực dân vẫn bao phủ bầu trời Việt Nam, dân tộcViệt Nam rơi vào cuộc khủng hỏang đường lối cách mạng” è Phong trào yêu nước của nhân dân ta muốn giành được thắng lợi, phải đitheo một con đường mới.Nhận thấy rõ con đường mà các bậc cha anh đi là không đem lại hiệu quả, Anhphải ra đi tìm một con đường khác: “Ra đi là cuộc đánh liều Mưa mai ai biết, nắng chiều ai hay” Dân ca Nam Bộ * Bối cảnh thời đại Trong giai đoạn cuối tk 19 đầu XX trên thế giới có những sự kiện gì nổi bật? Hồ Chí Minh bước vào vũ đài chính trị khi chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranhđã bước sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. Năm 1912, Hốp-xơn (người Anh) đã môtả tường tận đặc điểm kinh tế - chính trị của chủ nghĩa đế quốc. Lênin dựa trênquan điểm của Hốp-xơn đưa ra định nghĩa nói về bản chất của chủ nghĩa đế quốcgắn liền đặc điểm kinh tế là các nước lớn xâm chiếm thuộc địa và chia nhau xongđất đai thế giới. Đây là đặc điểm liên quan trực tiếp đến việc hình thành tư tưởngHồ Chí Minh sau này. Theo Lênin, thế giới phân chia đa số (70%) các dân tộc bị ápbức, số ít (30%) các dân tộc đi áp bức. Đặc điểm chung là diện tích và dân số cácthuộc địa lớn gấp nhiều lần so với diện tích và dân số các nước chính quốc. Đây làtư tưởng cơ bản của Quốc tế cộng sản và là cơ sở để chỉ đạo cách mạng thế giới.Tại Đại hội V quốc tế cộng sản (1924) Hồ Chí Minh đã đưa ra con số đầy thuyếtphục như: thuộc địa của Anh lớn gấp 252 lần diện tích nước Anh, dân số thuộc địaAnh lớn gấp 8,5 lần dân số nước Anh. - CNTB từ giai đoạn cạnh tranh tự do chuyển sang giai đoạn độc quyền xáclập quyền thống trị của chúng trên phạm vi toàn thế giới. CNĐQ đã trở thành kẻ thùchung của các dân tộc thuộc địa. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với các dân tộcthuộc địa, bao trùm lên mâ ...