Bài giảng Ngữ văn lớp 12: Bài thơ Sóng - GV. Hoàng Nhung

Bài thơ "Sóng" đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu: vừa hiện đại vì sự bộc lộ thành thực, táo bạo, mạnh mẽ những khao khát đam mê; vừa giữ được những nét truyền thống tốt đẹp trong sự dịu dàng, đằm thắm, đức hi sinh và sự gắn bó thủy chung. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng "Ngữ văn lớp 12 bài: Sóng" được biên soạn bởi GV. Hoàng Nhung để tìm hiểu chi tiết về bài thơ Sóng của tác giả Xuân Quỳnh nhé.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngữ văn lớp 12: Bài thơ Sóng - GV. Hoàng Nhung5Star- Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Hàng Đầu VN Giáo viên : Hoàng Nhung Facebook: Hoàng Nhung SÓNG_XUÂN QUỲNH Giáo viên: Hoàng Nhung- 5star.edu.vn ★★★★★ Video Bài Giảng và Lời Giải chi tiết chỉ có tại website: online.5star.edu.vn ------------------------ I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Về tác giả a. Vị trí, vai trò: + Là một trong những nhà tiêu biểu cho thế hệ những nhà thơ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước + Là nhà thơ nữ viết về tình yêu hay nhất sau Cách mạng tháng Tám nói riêng, thơ ca Việt Nam nói chung b. Cuộc đời, con người - Mất mẹ sớm, ở với bà từ nhỏ (La Khê- Hà Đông) - Hai lần kết hôn với hai người chồng đều là nghệ sĩ: + Nghệ sĩ Lưu Tuấn (nghệ sĩ violon) + Thi sĩ, nhà soạn kịch Lưu Quang Vũ - Mắc bệnh tim, chết trong một tai nạn thương tâm cùng chồng Lưu Quang Vũ và con trai Lưu Khánh Thơ.  Cuộc đời nhiều vất vả, trắc trở - Con người Xuân Quỳnh: + Là người phụ nữ có cá tính, dám yêu, dám đi tìm hạnh phúc thực sự. + Là người phụ nữ biết chăm lo,vun vén, nhẫn nại và chu đáo, giàu đức hi sinh, lòng vị tha. + Là người mẫn cảm, tinh tế, trái tim đa cảm, giàu trực cảm  Những trắc trở, vất vả trong cuộc đời và những đặc điểm về con người đã để lại nhiều dấu ấn trong sáng tác văn chương của Xuân Quỳnh. c. Phong cách: - Hồn nhiên tươi tắn, chân thành đằm thắm - Luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị, đời thường - Khát vọng sống, khát vọng yêu mãnh liệt luôn đi liền với cảm thức lo âu, sự băn khoăn, trăn trở về những biến suy, phai nhạt, bất trắc, đổ vỡ.  Dù viết về tình yêu lứa đôi; thế giới trẻ thơ hay những quan hệ nhân sinh muôn vẻ, thơ Xuân Quỳnh vẫn luôn nổi bật vẻ nữ tính. 2. Về tác phẩm - Xuất xứ: Bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào” (1968) - Hoàn cảnh sáng tác: Là kết quả của chuyến đi thực tế đến biển Diêm Điền- Thái Bình năm 1967. - Bố cục: 3 phần Luyện thi THPT QG 2017- Môn: Ngữ văn tại ONLINE.5STAR.EDU.VN5Star- Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Hàng Đầu VN Giáo viên : Hoàng Nhung Facebook: Hoàng Nhung + Phần 1: Hai khổ đầu- Cảm nhận về sóng biển và tình yêu + Phần 2: Bốn khổ giữa- Suy tư về nguồn gốc của tình yêu, lòng thủy chung, nỗi nhớ + Phần 3: Ba khổ cuối- Mượn quy luật của tự nhiên để nói lên quy luật của tình yêu II. ĐỌC- HIỂU BÀI THƠ 1. Cảm nhận về sóng biển và tình yêu a. Khổ 1 “Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể” - Hai câu thơ đầu vừa là những hình ảnh tả thực vừa là những hình ảnh biểu trưng: + Các tính từ đối lập, tương phản: Dữ dội>< dịu êm Ồn ào>< lặng lẽ  Tả thực trạng thái của sóng biển: lúc dịu êm khoan thai, lúc dồn dập, dữ dội  Biểu trưng cho: Trạng thái tâm lý của người con gái trẻ lúc đang yêu: lúc dạt dào, sôi nổi; lúc da diết, lắng sâu; lúc hờn giận vô cớ…nhiều cung bậc cảm xúc.  “Sóng” biển giống như “em”, đồng điệu bởi đều luôn xao động, đều không đứng yên một trạng thái + Điệp cấu trúc câu và kết từ “và”: thể hiện tính độc lập của các trạng thái cùng mối quan hệ giữa các trạng thái.  Sóng biển: Trạng thái của sóng luôn xao động.  Sóng lòng: Người con gái lúc đang yêu luôn có những cảm xúc phong phú.  Các đặc điểm trái ngược mà thống nhất của sóng theo không gian: bề mặt dữ dội, bề sâu dịu êm và ngược lại giống như sự mâu thuẫn, đỏng đảnh, khó chiều, cảm xúc thất thường của người con gái lúc đang yêu.  Xuân Quỳnh tả thực quy luật của sóng nước, sóng biển cũng là quy luật tâm lí của người con gái lúc đang yêu.  Cách mở đầu bài thơ bằng nhận xét mô tả trực tiếp những đặc tính của thiên nhiên- những phẩm chất và quy luật của con người khiến người đọc ngỡ ngàng, ngạc nhiên và thú vị. - Hai câu thơ sau là quan niệm về tình yêu rất mới mẻ, táo bạo + Không gian đối lập:  “sông”: bé nhỏ, chật hẹp, tù túng  “bể” (biển): rộng lớn, bao la, khoáng đạt + Mình: Thế đại từ, “mình” ở đây là sóng.  Hai không gian đối lập, biểu trưng cho hai điểm tựa, hai bến bờ (hai người đàn ông). Một nơi tầm thường, chật hẹp, tù túng và “không hiểu mình”(nhỏ nhen). Một nơi rộng lớn, khoáng đạt, cao rộng (bao dung) Luyện thi THPT QG 2017- Môn: Ngữ văn tại ONLINE.5STAR.EDU.VN5Star- Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Hàng Đầu VN Giáo viên : Hoàng Nhung Facebook: Hoàng Nhung + Động từ “tìm ra”: trạng thái chủ động, mãnh liệt, không nhẫn nhục, cam chịu mà chủ động tìm kiếm hạnh phúc  Vượt lên những quy nghĩ và quan niệm về tình yêu nhỏ bé, tầm thường, quanh quẩn, “sóng” đã tự mình tìm ra biển rộng, hòa nhập cùng sóng biển, sóng đại dương để hiểu hết chính bản thân mình  Quan niệm tình yêu mới mẻ, táo bạo: Người phụ nữ chủ động tìm kiếm hạnh phúc thực sự cho mình, chủ động tìm kiếm người đàn ông, bến đỗ thực sự hiểu mình. b. Khổ 2 “Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ” - Trạng từ chỉ thời gian: ...