Bài giảng Rối loạn chuyển hóa glucid

Bài giảng Rối loạn chuyển hóa glucid nêu 3 yếu tố cân bằng đường huyết, giải thích được các trường hợp rối loạn chuyển hóa glucid, so sánh các đặc điểm của tiểu đường típ 1 và tiểu đường típ, trình bày được rối loạn chuyển hóa glucid, lipid và protid trong bệnh tiểu đường, trình bày được cơ chế biểu hiện các triệu chứng trong bệnh tiểu đường, trình bày được cơ chế bệnh sinh của các biến chứng trong bệnh tiểu đường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Rối loạn chuyển hóa glucidRỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCIDMục tiêu:1. Nêu được 3 yếu tố cân bằng đường huyết.2. Giải thích được các trường hợp rối loạn chuyển hóa glucid.3. So sánh các đặc điểm của tiểu đường típ 1 và tiểu đường típ 2.4. Trình bày được rối loạn chuyển hóa glucid, lipid và protid trong bệnh tiểu đường.5. Trình bày được cơ chế biểu hiện các triệu chứng trong bệnh tiểu đường.6. Trình bày được cơ chế bệnh sinh của các biến chứng trong bệnh tiểu đường. CÁC YẾU TỐ CÂN BẰNG ĐƯỜNG HUYẾT Nguồn cung cấp:Glucid thức ăn, glycogen gan, glucose tân tạo. Nguồn tiêu thụ:Đường phân, tổng hợp lipid và acid amin, thải qua thận. Điều hòa đường huyết: 1) Gan 2) Thần kinh 3) Nội tiết:Có 2 hệ đối lập:Hệ làm giảm đường huyết: INSULIN.Hệ làm tăng đường huyết: Hormone tuyến yên: Corticotropin, thyrotropin, GH. Hormone vỏ thượng thận: Glucocorticoid. Hormone tủy thượng thận: Nor adrenaline, adrenaline. Hormone tuyến giáp: Thyroxin. Hormone tuyến tụy: Glucagon.RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCIDGIẢM GLUCOSE HUYẾT: Nguyên nhân: giảm bổ sung. Triệu chứng: Đổ mồ hôi, tay chân lạnh, bủn rủn. Mạch tăng, huyết áp giảm, tim đập nhanh. Nếu không kịp cấp cứu, có thể hôn mê và tử vong. Cơ chế: Khi đường huyết giảm dưới 50mg% ( dưới 2,5mmol/l ), các tế bào não chịu ảnh hưởng đầu tiên vì đa số tế bào não hấp thu đường theo qui luật thẩm thấu không cần insulin, do đó sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh thực vật. Điều trị: dùng đường ưu trương tiêm tĩnh mạch.TĂNG GLUCOSE HUYẾT: Nguyên nhân: Do tăng bổ sung hay do yếu tố thần kinh nội tiết. Triệu chứng và cơ chế: Đường huyết tăng thải ra nước tiểu kéo theo nước gây lợi tiểu thẩm thấu đưa đến rối loạn chuyển hóa nước điện giải làm mất nhiều năng lượng. BỆNH TIỂU ĐƯỜNGKhái niệm: Tiểu đường là tình trạng tăng đường huyết do giảm insulin tuyệt đối hay tương đối đưa đến nước tiểu có đường và có thể kèm theo hoặc không triệu chứng ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy nhanh. BỆNH TIỂU ĐƯỜNGPHÂN LOẠI: Tiểu đường:1. Tiểu đường típ 1 (tiểu đường phụ thuộc insulin (IDDM) theo phân loại OMS 1980). Chiếm 5-10% tổng số bệnh nhân. o Tiểu đường típ 1A: tổn thương tế bào beta do tự miễn làm giảm sản xuất insulin. o Tiểu đường típ 1B: idiopathic category.2. Tiểu đường típ 2 (tiểu đường không phụ thuộc insulin (NIDDM) theo phân loại OMS 1980). Chiếm khoảng 90-95% tổng số bệnh nhân.  o ở bệnh nhân không mập phì.  o ở bệnh nhân mập phì. Các loại tiểu đường khác: tiểu đường của người trẻ khởi phát ở tuổi trưởng thành (MODY); bệnh tụy ngoại tiết; các bệnh nội tiết như bệnh to cực, Cushing; nhiễm siêu vi gây tổn thương tụy. Tiểu đường trong thai kỳ: 3-5% phụ nữ có thai. Đa số trở về bình thường sau khi sinh nhưng 30-60% phát triển thành tiểu đường sau đó. BỆNH TIỂU ĐƯỜNGTIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN:FPG6,1 mmol/L (110mg/dL) nhưng 7 mmol/L (126mg/dL) là tiêu chuẩn chẩn đoán tiểu đường. Người có rối loạn dung nạp glucose có nguy cơ phát triển thành tiểu đường típ 2 và bệnh tim mạch trong tương lai dù có thể họ không đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán tiểu đường. BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TIỂU ĐƢỜNG TÍP 1 TIỂU ĐƢỜNG TÍP 2TUỔI · Thường ở người trẻ ·Thường ở người lớn (trẻ con, thanh thiếu tuổi (trung niên, trên 40 niên). tuổi). Tuy nhiên, tổn thương Loại tiểu đường này tế bào beta do tự miễn cũng xảy ra ở trẻ, đặc tiến triển sau 30 tuổi biệt ở thanh niên béo trên 5-10% bệnh nhân. phì. BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TIỂU ĐƢỜNG TÍP 1 TIỂU ĐƢỜNG TÍP 2THỂ Người gầy Người mậpTRẠNGNỘI TIẾT Tổng hợp và tiết Số lượng insulin insulin giảm hay mất bình thường hay tăng BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TIỂU ĐƢỜNG TÍP 1 TIỂU ĐƢỜNG TÍP 2DI •· Gen lặn •Di truyền trội.TRUYỀN • Có liên quan với HLA •Không liên kết hệ HLA. trên nhiễm sắc thể 6. Cơ chế chưa rõ. • Có biểu hiện tự miễn: •Có rối loạn tự miễn trong bất thường cả miễn dịch típ B của hội chứng kháng dịch thể và tế bào. insulin: tự kháng thể kháng •Nhiễm siêu vi Coxsackie thụ thể insulin. B, Encephalomyocarditis, •Có tương quan giữa mập virus gây rubéole, quai phì với tiểu đường típ 2. bị…ảnh hưởng trên sự phát triển tiểu đường típ 1 ở người có sẵn bẩm chất di truyền. BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TIỂU ĐƢỜNG TÍP 1 TIỂU ĐƢỜNG TÍP 2LÂM Khởi phát cấp, không ổn Rối loạn chuyển hóa và cácSÀNG định. triệu chứng đặc trưng của tiểu đường không có hay có ở giai đoạn muộn. Bệnh ổn định.BiẾN Dễ nhiễm toan. Biến Tương tự tiểu đường típ 1CHỨNG chứng mạch máu, thần nhưng với tỉ lệ thấp hơn. kinh.ĐiỀU TRỊ Insulin ngoại sinh. Chế độ ăn – Thuốc hạ đường huyết.CƠ CHẾ BỆNH SINH BỆNH TIỂU ĐƯỜNGRỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCID: 1) Giai đoạn tổng hợp tại tụy: Tiểu đường típ 1: Tổng hợp và tiết insulin giảm hay mất. Tiểu đường típ 2: Insulin kém tác dụng sinh học:o Insulin bất thường.o Thừa Proinsulin. Giảm tiết insulin và tăng tiết glucagon 1 cách tương đối do giảm nhạy cảm với glucose huyết.CƠ CHẾ BỆNH SINH BỆNH TIỂU ĐƯỜNGCƠ CHẾ BỆNH SINH BỆNH TIỂU ĐƯỜNGCƠ CHẾ BỆNH SINH BỆNH TIỂU ĐƯỜNGRỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCID: 2) Giai đoạn di chuyển trong máu: Tiểu đường típ 2: Chất đối kháng insulin: Hormone tăng đường huyết . Acid béo tự do (quan trọng). ...