Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 5 - Ngô Thanh Phong

Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 5 Hệ thần kinh và hệ thụ cảm, cung cấp cho người học những kiến thức như: Hệ thần kinh; Hệ thụ cảm; Não là trung tâm điều phối. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 5 - Ngô Thanh Phong TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠKHOA KHOA HỌC – BỘ MÔN SINH HỌC CHƯƠNG 5HỆ THẦN KINHVÀ HỆ THỤ CẢM GIẢNG VIÊN: NGÔ THANH PHONG 1 NỘI DUNG CHƯƠNG 5I. HỆ THẦN KINHII. HỆ THỤ CẢMIII. NÃO LÀ TRUNG TÂM ĐIỀU PHỐI 2 I. HỆ THẦN KINH► THU NHẬN KÍCH THÍCH ► LAN TRUYỀN KÍCH THÍCH ► TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH THÔNG TIN ► ĐÁP ỨNG 3 1. TỔ CHỨC CỦATẾ BÀO THẦN KINH 41. TỔ CHỨC CỦA TẾ BÀO THẦN KINHTế bào thần kinh là mộtđơn vị chức năng của hệthần kinhMột tế bào thần kinh:► Sợi nhánh► Thân tế bào TK► Sợi trục 51. TỔ CHỨC CỦA TẾ BÀO THẦN KINHChú ý một số khái niệm☺ Tận cùng synapse; Synapse☺ Sợi trục có/không bao myelin☺ Tế bào Schwann☺ Eo Ranvier Sợi nhánh Thân tế bào Thân TB Đường truyền Sợi trục tín hiệu Tận cùng synapse Nhân Eo Ranvier 6 Bao Myelin1. TỔ CHỨC CỦA TẾ BÀO THẦN KINH (tt)Có 3 loại tế bào TK chính:► Cảm giác► Trung gian (Liên hợp)► Vận độngNgoài ra: Tế bào TK đệm Chú ý một số khái niệm ☺ Dây thần kinh; ☺ Các loại dây TK: ►Cảm giác; ►Vận động; ► Pha ☺ Hạch TK 72. TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINH 82. TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINHBào quan cảm giác(nhởn điểm) và hiệu ứng(tiêm mao) Lưới thần kinh 92. TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINH (tt) Nhởn điểm và túi thăng bằng (tụ hợp của các tế bào TK) Hạch và chuỗi hạch TK 102. TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINH (tt) Hệ TK hoàn chỉnh: ► Có sự đầu hóa → TK trung ương (não, tủy sống) ► Có sự tiến hóa của các thụ quan chuyên biệt XU HƯỚNG TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINH ► Lưới TK → Bó, hạch TK ► Chuỗi hạch TK → chuyên hóa dẫn truyền ► Gia tăng số lượng tế bào TK trung gian ► Não ngày càng tiến hóa ► Hệ TK càng sâu bên trong → được bảo vệ ► Tiến hóa của các con đường dẫn truyền TK ► Tiến hóa của các thụ quan chuyên biệt 112. TIẾN HÓA CỦA HỆ THẦN KINH (tt) Sắp xếp những sinh vật sau đây theo chiều hướng tiến hóa của hệ TK: ► (1) Tôm (Chân khớp); ► (2) Trùng đế giày – Paramecium (ĐV nguyên sinh); ► (3) Sán dây (Giun dẹp); ► (4) Trùng đất (Giun đốt); ► (5) Thủy tức và Sứa (Xoang tràng); ► (6) Cá, Ếch nhái và thú (Động vật có xương sống) Thứ tự tiến hóa: (2) → (5) → (3) → (4) → (1) → (6) 123. XUNG THẦN KINH 133. XUNG THẦN KINHĐIỆN THẾ MÀNG (Điện thế nghỉ): là sự chênh lệch điện thế giữa bên trong và bên ngoài màng tế bào dẫn đến sự phân cực khi tế bào ở trạng thái nghỉ.► Nguyên nhân do Na+ và K+ di chuyển qua bơm, quakênh và thấm qua màng với tốc độ khác nhau; đồngthời các protein bên trong tích điện âm. Qua bơm Na+-K+ : 3Na+ ra thì có 2K+ vào; Thấm qua màng: K+ ra nhanh hơn Na+ vào► Điện thế màng: trong âm (-), ngoài dương (+) 143. XUNG THẦN KINH (tt) ĐIỆN THẾ ĐỘNG (Xung TK): Khi một kích thích đạt đến ngưỡng thì đáp ứng là điện thế động được tạo ra CÁC KHÁI NIỆM VÀ SỰ KIỆN TẠO ĐIỆN THẾ ĐỘNG: ► Điện thế ngưỡng ► Sự khử phân cực ► Đảo cực (trong dương, ngoài âm) ► Đáp ứng tất cả hoặc không ► Sự tái phân cực ► Sự tăng phân cực ► Thời kỳ trơ của màng 153. XUNG THẦN KINH (tt) ĐIỆN THẾ ĐỘNG (Xung TK) (TT): 16 4. LAN TRUYỀNXUNG TRÊN TẾ BÀO THẦN KINH 174. SỰ LAN TRUYỀN XUNG TRÊN TẾ BÀO TKSỰ LAN TRUYỀN ĐIỆN THẾ ĐỘNG : Sự khử phân cực tại điểm kích thích sẽ làmcho vùng kế cận cũng bị khử phân cực và tạo ra mộtthế điện động mới và lan truyền đến tận cùng của sợitrục. Sự lan truyền thế điện động chỉ theo một chiềuvề cuối sợi trục.TỐC ĐỘ LAN TRUYỀN ĐIỆN THẾ ĐỘNG: ► Tùy thuộc đường kính sợi trục ► Tùy thuộc sợi trục có/không bao myelin Chú ý: Sự lan truyền nhảy vọt 184. SỰ LAN TRUYỀN XUNG TRÊN TẾ BÀO TK (tt) TỐC ĐỘ LAN TRUYỀN ĐIỆN THẾ ĐỘNG: ►Sự lan truyền nhảy vọt Sự lan truyền Điện t ...