Bài giảng Tổng quan về rủi ro và quản trị rủi ro

Bài giảng Tổng quan về rủi ro và quản trị rủi ro nhằm: Làm rõ sự khác nhau giữa hai quan điểm truyền thống và hiện đại về khái niệm rủi ro, xác định những đặc trưng cơ bản của rủi ro để phân biệt nó với các khái niệm khác, phân loại rủi ro theo các tiêu chí cơ bản, liệt kê các nội dung chủ yếu của quy trình quản trị rủi ro hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tổng quan về rủi ro và quản trị rủi ro 16/02/2011 Chương 1 TỔNG QUAN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO Mục tiêu của Chương 1 • Làm rõ sự khác nhau giữa hai quan điểm truyền thống và hiện đại về khái niệm rủi ro • Xác định những đặc trưng cơ bản của rủi ro để phân biệt nó với các khái niệm khác • Phân loại rủi ro theo các tiêu chí cơ bản • Liệt kê các nội dung chủ yếu của quy trình quản trị rủi ro hiện đại • Giải thích sự khác nhau giữa quản trị rủi ro và bảo hiểm 1. Các khái niệm cơ bản 1.1. Rủi ro là gì ? 1.1.1. Quan điểm truyền thống * Định nghĩa 1: 'Rủi ro là điều không lành, không tốt, bất ngờ xảy đến' (Từ điển Tiếng Việt, 1995) * Định nghĩa 2: 'Rủi ro là sự không may' (GS. Nguyễn Lân, Từ điển Từ và Ngữ Việt Nam, 1998) 1 16/02/2011 * Định nghĩa 3: Risk is the responsibility of meeting danger or of suffering harm or loss (Từ điển Oxford - English for Advanced Learners) nghĩa là ' Rủi ro là khả năng gặp nguy hiểm hoặc bị đau đớn, thiệt hại ' * Định nghĩa 4 : Rủi ro là sự không chắc chắn có liên quan đến một tổn thất, mất mát có thể xảy ra (Risk is the uncertainty concerning a possible loss, Dorfman, 2002) * Rủi ro trong kinh doanh là sự tổn thất về tài sản, các nguồn lực; sự giảm sút về lợi nhuận hay những yếu tố xảy ra ngoài ý muốn, tác động xấu đến hoạt động sản xuất kinh doanh và quá trình tồn tại, phát triển của doanh nghiệp (Đoàn Thị Hồng Vân, 2002). 1.1.2. Quan điểm hiện đại + Định nghĩa 1: ' Rủi ro là sự biến động tiềm ẩn ở những kết quả ' ( William & Michael Smith, 1995, Risk Management and Insurance ). + Định nghĩa 2: ' Rủi ro là các biến cố không thể đoán trước được ' (Doherty, Corporate Risk Management) 2 16/02/2011 1.2.Những đặc điểm cơ bản và các thành phần của rủi ro 1.2.1. Những đặc điểm cơ bản - Tính ngẫu nhiên - Tính khách quan - Tính không thể đoán trước - Tính 'hai mặt' 1.2.2. Các thành phần của rủi ro * 2 thành phần cơ bản: - Tần suất xảy ra rủi ro (frequency/probability) - Mức độ nghiêm trọng hay độ lớn của các rủi ro/ tổn thất có thể xảy ra (severity) 1.3. Phân loại rủi ro 1.3.1. Dựa vào tính chất của kết quả + Rủi ro thuần tuý + Rủi ro suy đoán 1.3.2. Dựa vào khả năng chia sẻ + Rủi ro có thể phân tán + Rủi ro không thể phân tán 3 16/02/2011 1.3.3. Theo nguồn phát sinh rủi ro • Rủi ro do môi trường thiên nhiên • Rủi ro do môi trường văn hoá-xã hội • Rủi ro do môi trường chính trị • Rủi ro do môi trường luật pháp • Rủi ro do môi trường kinh tế • Rủi ro do hoạt động của doanh nghiệp • Rủi ro do nhận thức của con người 1.4. Chi phí rủi ro (Risk cost) • Chi phí rủi ro bao gồm 4 thành phần cơ bản: - Chi phí tổn thất ước tính: phát sinh trực tiếp từ hậu quả bất lợi do rủi ro đem lại - Chi phí ngăn ngừa tổn thất - Chi phí tài trợ tổn thất - Chi phí cho hoạt động quản trị rủi ro của doanh nghiệp 2. Khái lược về quản trị rủi ro 2.1.Quá trình phát triển của quản trị rủi ro 2.1.1. Thái độ của con người trước rủi ro * Bài tập trắc nghiệm Theo quan điểm của nhiều nhà nghiên cứu, thái độ của con người đối với rủi ro có thể chia làm 3 nhóm: + Nhóm 1: nhóm người thích rủi ro + Nhóm 2: nhóm người bàng quan với rủi ro + Nhóm 3: nhóm người sợ rủi ro 4 16/02/2011 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của quản trị rủi ro - Thập niên 1950 : bắt đầu hình thành. Tuy nhiên, việc triển khai hoạt động quản trị rủi ro tại các doanh nghiệp trong giai đoạn này vẫn chưa phổ biến do còn gặp một số trở ngại - Thập niên 1970-1990: phát triển nhanh chóng với nhiều trường phái và quan điểm khác nhau Trong những năm 90 của thế kỷ XX, các hoạt động quản trị rủi ro dựa trên nguyên tắc phòng ngừa và hạn chế rủi ro ngày càng được sử dụng phổ biến hơn việc mua bảo hiểm tại nhiều tổ chức và doanh nghiệp trên thế giới. 2.2. Khái niệm và vai trò của quản trị rủi ro 2.2.1. Khái niệm - Quản trị rủi ro là quá trình quản trị các nguồn lực và các hoạt động nhằm làm giảm đến mức thấp nhất những hậu quả và những thiệt hại do rủi ro gây ra cho doanh nghiệp với chi phí chấp nhận được. - Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học, toàn diện và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro - Quản trị rủi ro là hoạt động nhằm từng bước giảm đến mức thấp nhất những chi phí về rủi ro – dưới tất cả các hình thức – và làm cực đại những lợi ích của rủi ro 5 16/02/2011 2.2.2. Vai trò và nhiệm vụ của quản trị rủi ro * Vai trò của quản trị rủi ro - Nâng cao khả năng ngăn ngừa và phòng tránh rủi ro; thông qua đó, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp - Hạn chế, giảm thiểu các tác động bất lợi, những hậu quả phát sinh do rủi ro gây ra, duy trì hoạt động bình thường của doanh nghiệp và của toàn xã hội. * Nhiệm vụ của các nhà quản trị rủi ro - Xây dựng các quy trình, tiêu chuẩn để phát hiện, nhận dạng rủi ro - Xây dựng phương pháp đánh giá đo lường mức độ rủi ro - Tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình kiểm soát, ngă ...