Bài giảng về môn TÀI CHÍNH CÔNG

ài chính công là tổng thể các hoạt động thu chi bằng tiền do nhà nước tiến hành, nó phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế nảy sinh trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ công, nhằm phục vụ việc thực hiện các chức năng của nhà nước và đáp ứng các nhu cầu, lợi ích chung của toàn xã hội Tài chính công
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng về môn TÀI CHÍNH CÔNG TÀI CHÍNH CÔNG TÀI CHÍNH CÔNG I. Những vấn đề cơ bản về tài chính công II. Ngân sách nhà nước III. Các quỹ tài chính khác của nhà nước 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 1 I. Những vấn đề cơ bản về tài chính công 1. Khái niệm Tài chính công là phạm trù phản ánh quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ được thực hiện bởi chủ thể là nhà nước nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu công của nhà nước mà không vì mục tiêu lợi nhuận. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 2 2. Đặc điểm - Gắn liền với hoạt động của nhà nước. - Là loại hình tài chính phi lợi nhuận. - Có sự kết hợp giữa không bồi hoàn và có bồi hoàn. - Có sự kết hợp giữa tính bắt buộc và tính tự nguyện. - Là loại hình tài chính do nhà nước sở hữu hoặc quản lý. - Đòi hỏi tính minh bạch cao. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 3 3. Vai trò - Huy động nguồn tài chính đảm bảo nhu cầu chi tiêu của nhà nước. - Thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo nền kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững. - Điều tiết thị trường, bình ổn giá cả. - Tái phân phối thu nhập xã hội giữa các tầng lớp dân cư, thực hiện công bằng xã hội. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 4 4. Kết cấu * Căn cứ theo chủ thể quản lý: - Tài chính chung của nhà nước: NSNN, TDNN, dự trữ NN. - Tài chính của các đơn vị hành chính nhà nước. - Tài chính của các đơn vị sự nghiệp nhà nước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 5 * Căn cứ vào nội dung quản lý và cơ chế hoạt động: - Ngân sách nhà nước. - Tín dụng nhà nước. - Các quỹ tài chính khác của nhà nước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 6 II. Ngân sách nhà nước 1. Khái niệm NSNN là kế hoạch tài chính vĩ mô của nhà nước phản ánh toàn bộ thu, chi của nhà nước trong một năm, thông qua đó để phân phối tổng sản phẩm quốc nội và các nguồn tài chính khác để hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước nhằm thực hiện các chức năng của nhà nước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 7 2. Hệ thống ngân sách nhà nước Là tổng thể các cấp ngân sách có quan hệ hữu cơ với nhau trong quá trình thực hiện hoạt động, quản lý các nguồn thu và nhiệm vụ chi của mỗi cấp ngân sách. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 8 Hệ thống NSNN Việt Nam Ngân sách địa phương Ngân sách trung ương NS tỉnh, TP thuộc TW NS quận, huyện, thị xã thuộc tỉnh, TP NS xã, phường, thị trấn 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 9 - NSTW tập trung đại bộ phận những nguồn thu lớn, qua đó đảm nhận những khoản chi gắn liền với việc thực hiện các dự án có tầm chiến lược phát triển của quốc gia. - NSTW đảm trách vai trò điều phối nguồn lực tài chính giữa các cấp ngân sách trong hệ thống ngân sách và cân đối NSNN. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 10 - NSĐP phản ánh nhiệm vụ thu, chi theo địa phận hành chính, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ tổ chức, quản lý kinh tế - xã hội của các cấp chính quyền địa phương. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 11 3. Thu ngân sách nhà nước Là việc nhà nước dùng quyền lực của mình để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia hình thành quỹ NSNN nhằm thỏa mãn các nhu cầu của nhà nước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 12 3.1. Thu thuế Thuế là hình thức đóng góp theo nghĩa vụ đối với nhà nước được quy định bởi pháp luật do các pháp nhân và thể nhân thực hiện nhằm đáp ứng yêu cầu chi tiêu của nhà nước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 13 - Các đặc điểm cơ bản của thuế: + Là hình thức động viên mang tính bắt buộc trên nguyên tắc luật định. + Là khoản đóng góp không hoàn trả trực tiếp cho người nộp. + Là hình thức đóng góp được quy định trước. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 14 - Phân loại: + Căn cứ vào phương thức đánh thuế: thuế trực thu và thuế gián thu. + Căn cứ vào cơ sở đánh thuế: thuế thu nhập, thuế tiêu dùng, thuế tài sản. + Căn cứ theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách: thuế trung ương và thuế địa phương. + Căn cứ vào phương thức sử dụng: thuế tổng hợp và thuế có lựa chọn. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 15 3.2. Thu phí và lệ phí Phí gắn liền với vấn đề thu hồi một phần hay toàn bộ chi phí đầu tư đối với hàng hóa, dịch vụ công cộng hữu hình. Lệ phí gắn liền với việc thụ hưởng những lợi ích do việc cung cấp các dịch vụ hành chính, pháp lý cho các thể nhân và pháp nhân. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 16 3.3. Các khoản thu từ hoạt động kinh tế của nhà nước - Thu nhập từ vốn góp của nhà nước vào các cơ sở kinh tế. - Thu từ bán tài sản của nhà nước. - Thu từ cho thuê hoặc bán tài nguyên thiên nhiên. 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 17 3.4. Vay nợ và viện trợ của chính phủ - Vay nợ trong nước (phát hành tín phiếu, trái phiếu). - Vay nợ nước ngoài. - Viện trợ quốc tế không hoàn lại: UNDP, UNICEF … 12/25/2010 B01012 - Tài chính công 18 * Các nhân tố ảnh hưởng đến thu NSNN: - Thu nhập GDP bình quân đầu người. - Tỷ suất doanh lợi của nền kinh tế. - Khả năng xuất khẩu nguồn tài nguyên thiên nhiên. - Mức độ trang trải các khoản chi phí của nhà nướ ...