BÀI GIẢNG VỀ ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU

Hai giai đoạn thú vị nhất trong nghiên cứu là thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu. Tuy nhiên, đây là hai giai đoạn tiêu tốn thời gian nhất. Trong một thí nghiệm, quá trình thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu không phải chỉ tiến hành một lần mà thường được lặp đi lặp lại nhiều lần, đặc biệt là giai đoạn xử lý số liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG VỀ ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HUẾ DỰ ÁN HỢP TÁC VIỆT NAM – H À LAN BÀI GIẢNG NGHIÊN CỨU CHUYÊN SÂU Người biên soạn: PGS.TS Nguyễn Minh Hiếu Huế, 08/2009 TRƯỜNG Đ ẠI HỌC NÔNG LÂM D Ự ÁN GIÁO DỤC VIỆT NAM HÀ LAN B ÀI GIẢNG ỨNG DỤNG TIN HỌC TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU (Phương pháp nghiên cứu nâng cao) LÊ ĐÌNH PHÙNG NG UYỄN MINH HIẾU HUẾ, 2008 MỤC LỤC M Ở ĐẦU ............................................................................................................................ 2 B ÀI I: NH ẬP SỐ LIỆU .................................................................................................... 4 1.1. Nguyên tắc của nhập số liệu .................................................................................... 4 1.2. Nhập số liệu trong trư ờng hợp số liệu không phân nhóm/tổ ................................... 4 1.3. Nhập số liệu trong trư ờng hợp số liệu phân tổ bởi một nhân tố .............................. 5 1.4. Nhập số liệu trong trư ờng hợp số liệu phân tổ bởi hai nhân tố................................ 6 1.5. Nhập số liệu trong các kiểu thiết kế thí nghiệm có sự khống chế sự sai khác ban đầu ......................................................................................................................................... 7 B ÀI 2. KI ỂM TRA SỐ LIỆU VÀ ĐỊNH HƯ ỚNG PHÂN TÍCH............................... 10 2.1. Kiểm tra số liệu bằng tr ình ứ ng dụng filter trong EXCEL .................................... 11 2.2. Kiểm tra số liệu bằng tr ình ứ ng dụng Box- plot hoặc Scatter Plot trong SPSS...... 14 B ÀI 3. PHÂN TÍCH THỐNG KÊ MÔ TẢ ................................................................... 19 3.1. Phân tích thống kê mô tả trong trư ờng hợp tập hợp số liệu không phân nhóm ..... 20 3.2. Phân tích thống kê mô tả trong trư ờng hợp tập hợp số liệu phân nhóm ............... 21 B ÀI 4. PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI ............................................................................. 23 B ÀI 5. PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI CHO CÁC KIỂU THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM KHÁC NHAU .................................................................................................................. 28 5.1. Nguyên tắc của phân tích số liệu của thiết kế thí nghiệm RC B và LSD ............... 28 5.2. Phân tích số liệu từ thí nghiệm kiểu RCB.............................................................. 29 5.3. Phân tích số liệu từ thí nghiệm kiểu LSD .............................................................. 34 B ÀI 6. ÁP DỤNG QUY TẮC NGẪU NHIÊN TRONG THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VỚI M ỘT NHÂN TỐ ............................................................................................................. 39 6.1. Ngẫu nhiên hóa trong thiết kế thí nghiệm kiểu C RD và RCB ............................... 39 6.2. Ngẫu nhiên hóa trong thiết kế thí nghiệm kiểu LSD ............................................. 41 B ÀI 7. PHÂN TÍCH H ỒI QUY ..................................................................................... 42 2 MỞ ĐẦU Hai giai đ o ạn th ú v ị nhấ t trong nghiê n cứu là thiế t k ế thí n ghiệ m và xử lý số liệu. Tuy nhiê n, đ â y là hai giai đo ạn tiêu tố n thời g ian nhấ t. Trong mộ t th í nghiệm, quá tr ình thiế t kế thí n ghiệ m và xử lý s ố liệ u k hô ng phải c h ỉ tiến hà nh một lần mà thư ờng được lặp đ i lặ p lại nhiề u lần, đặ c biệ t là gia i đ oạn xử lý s ố liệ u. Nhận đ ịnh này c àng đ úng khi làm v iệc với một tậ p hợp s ố liệu lớn, ví d ụ s ố liệu điề u tra. Hiểu bản chấ t của thiế t k ế thí nghiệm và xử lý s ố liệ u là đặc biệ t quan trọng. Quá tr ình thiế t k ế th í nghiệm và xử lý số liệu s ẽ nhanh hơn, chính xác hơ n và thú v ị hơn nếu c húng ta có thể ứng d ụng tin học vào p hân tích s ố liệu thay v ì tính toán đơn thuần. Hiệ n nay c ó rất nhiều phần mề m g iúp c ho quá tr ình xử lý số liệu. Nếu c húng ta sử d ụng c ác p hần mềm để p hâ n tích k ết quả th ì luô n luô n c ó kế t quả. Vấn đề c ơ bản là kết quả đ ó đ úng hay sai, k ế t quả đó nói lê n đ iều gì. Quả là k hô ng thừa k hi nhấ n mạnh rằng c húng ta phải hiểu đư ợc bản chấ t của thiế t kế thí nghiệ m và xử lý số liệu tr ước khi ứ ng d ụng cô ng nghệ thô ng tin. Tất c ả các kiế n thức về bản c hấ t c ủa thiế t k ế th í nghiệm và xử lý s ố liệu đ ư ợc đề c ậ p trong họ c phần p hương pháp thí n ghiệ m. Trong phạ m vi c ủa học phần này c húng tô i đề cậ p đ ến v iệ c vận d ụng p hầm mề m SPSS trong xử lý số liệu. P hầ m mềm SPSS là một phần mề m r ất thô ng d ụng. Chúng ta c ó thể có được p hầ m mề m nà y b ất kỳ ở đ â u. Việ c xử d ụng p hần mềm n ...