Bài giảng Viễn thám và GIS: Chương 3 - ThS. Phạm Thế Hùng

Chương 3 giới thiệu tổng quan về viễn thám. Chương này có các nội dung chính sau: Các khái niệm cơ bản, lịch sử phát triển của kỹ thuật viễn thám, những bước phát triển viễn thám ở Việt Nam, ưu điểm của viễn thám. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Viễn thám và GIS: Chương 3 - ThS. Phạm Thế Hùng Chöông 3 TOÅNG QUAN VEÀ VIEÃN THAÙM 3.1. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN - Vieãn thaùm (Remote Sensing) laø khoa hoïc veà kyõ thuaät vaø phöông phaùp thu nhaän, ño löôøng vaø phaân tích thoâng tin veà caùc ñoái töôïng maø khoâng coù nhöõng tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi ñoái töôïng ñoù. - Thuaät ngöõ vieãn thaùm xuaát hieän töø naêm 1960, do moät nhaø ñòa lyù ngöôøi Myõ laø E.Pruit ñaët ra. - Ngaøy nay coâng ngheä vieãn thaùm ñöôïc söû duïng roäng raõi vaø raát hieäu quaû trong vieäc trong nhieàu lónh vöïc: thaønh laäp vaø chænh lyù baûn ñoà, ñieàu tra hieän traïng taøi nguyeân, giaùm saùt moâi tröôøng,… Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.1. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN - Vieãn thaùm coù hai maët: kyõ thuaät thu nhaän döõ lieäu qua moät thieát bò ñaët caùch xa ñoái töôïng vaø kyõ thuaät giaûi ñoaùn caùc thuoäc tính vaät lyù cuûa ñoái töôïng. Hai maët naøy coù moái quan heä chaët cheõ vôùi nhau. - Moät soá kyõ thuaät thu thaäp döõ lieäu khaùc khi boä caûm nhaän vaø ñoái töôïng khoâng tieáp xuùc vôùi nhau cuõng coù theå ñöôïc xem laø kyõ thuaät vieãn thaùm, ví duï: caùc kyõ thuaät khaûo saùt ñòa vaät lyù,…Tuy nhieân, theo quy öôùc, thuaät ngöõ vieãn thaùm nhaèm bieåu thò boä caûm vaø ñoái töôïng ñöôïc ñaët caùch nhau raát xa. Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.1. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN - Do boä caûm vaø ñoái töôïng caùch nhau raát xa neân soùng ñieän töø phaûn xaï hoaëc phaùt xaï töø vaät theå laø nguoàn tö lieäu chuû yeáu trong vieãn thaùm. - Thieát bò duøng ñeå caûm nhaän soùng ñieän töø phaûn xaï hay phaùt xaï töø vaät theå ñöôïc goïi laø boä vieãn caûm, hay boä caûm bieán (remote sensor), thöôøng goïi taét laø boä caûm (sensor). Ví duï: camera, scanner,… - Phöông tieän duøng ñeå mang caùc boä caûm ñöôïc goïi laø vaät mang (platform). Vaät mang coù theå laø khinh khí caàu, maùy bay hoaëc veä tinh,… Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.2. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA KYÕ THUAÄT VIEÃN THAÙM - Söï phaùt trieån cuûa kyõ thuaät vieãn thaùm gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån cuûa kyõ thuaät chuïp aûnh. Naêm 1858, G.F. Tumachon, ngöôøi Phaùp ñaõ söû duïng khinh khí caàu bay ôû ñoä cao 80m ñeå chuïp aûnh. Töø söï kieän naøy, naêm 1858 ñöôïc coi laø naêm khai sinh ngaønh kyõ thuaät vieãn thaùm. - Naêm 1894, Aine Laussedat ñaõ khôûi xöôùng moät chöông trình söû duïng khoâng aûnh cho muïc ñích thaønh laäp baûn ñoà ñòa hình. Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.2. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA KYÕ THUAÄT VIEÃN THAÙM - Söï phaùt trieån cuûa ngaønh haøng khoâng ñaõ taïo neân moät coâng cuï tuyeät vôøi cho vieäc chuïp aûnh töø treân khoâng nhöõng khu vöïc coù löïa choïn vaø coù ñieàu khieån. Nhöõng böùc khoâng aûnh ñaàu tieân ñöôïc chuïp töø maùy bay do Wilbur Wright thöïc hieän naêm 1909 treân vuøng Centocelli, Italia. - Caùc maùy aûnh töï ñoäng coù ñoä chính xaùc cao daàn daàn ñöôïc thay theá caùc maùy aûnh chuïp baèng tay. - Naêm 1929, ÔÛ Lieân Xoâ (cuõ) ñaõ thaønh laäp Vieän nghieân cöùu aûnh haøng khoâng Leningrad, söû duïng khoâng aûnh ñeå nghieân cöùu ñòa maïo, thoå nhöôõng,… Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.2. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA KYÕ THUAÄT VIEÃN THAÙM - Trong theá chieán laàn thöù 2, vieäc söû duïng phoå ñieän töø ñaõ ñöôïc môû roäng, nhöõng nghieân cöùu trong thôøi gian chieán tranh vaø sau ñoù ñaõ ñöôïc phoå bieán vaø öùng duïng vaøo nhieàu lónh vöïc daân söï. - Kyõ thuaät RADAR ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ trong vaø sau chieán tranh ñaõ taïo ra moät böôùc phaùt trieån môùi cuûa kyõ thuaät vieãn thaùm trong vieäc söû duïng nhöõng daûi soùng trong vuøng böùc xaï khoâng nhìn thaáy (böùc xaï soùng daøi). Ñaàu tieân, kyõ thuaät naøy chuû yeáu duøng ñeå quan saùt caùc vaät theå ñang chuyeån ñoäng, nghieân cöùu taàng ion cuûa khí quyeån. Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng 3.2. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA KYÕ THUAÄT VIEÃN THAÙM - Böôùc ngoaët chính trong lòch söû vieãn thaùm laø quyeát ñònh ñöa con ngöôøi leân Maët traêng vaø cuoäc chaïy ñua trong lónh vöïc chinh phuïc khoâng gian giöõa Myõ vaø Lieân Xoâ ñaõ daãn ñeán söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa caùc heä thoáng khoâng gian. - Böùc aûnh ñaàu tieân veà Traùi ñaát do Explore-6 chuïp naêm 1959. Chöông trình sao Thuûy 1960 ñaõ cung caáp caùc böùc aûnh quyõ ñaïo (aûnh maøu 70mm) töø moät camera töï ñoäng treân maùy bay khoâng ngöôøi laùi. Bieân soaïn:: Ths.GV. Phaïm Theá Huøng Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 3.2. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA KYÕ THUAÄT VIEÃN THAÙM - Vaøo 1956, ngöôøi ta ñaõ tieán haønh thöû nghieäm khaû naêng cuûa aûnh maùy bay trong vieäc phaân loaïi vaø phaùt hieän kieåu thöïc vaät. Nhöõng naêm 1960, nhieàu cuoäc thöû nghieäm ve ...