Bản chất của ngân sách nhà nước

Trong tiến trình lịch sử, ngân sáchnhà nước với tư cách là một phạm trù kinh tế đã ra đời và tồn tại từ lâu. Đó làmột công cụ Tài chính quan trọng của nhà nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bản chất của ngân sách nhà nướcCâu 6: Bản chất của ngân sách nhà nước ?phân tích vai trò của ngân sáchnhà nước trong việc điều tiết vĩ mô nền kinh tế.  Bản chất của ngân sách nhà nước: Trong tiến trình lịch sử, ngân sáchnhà nước với tư cách là một phạm trù kinh tế đã ra đời và tồn tại từ lâu. Đó làmột công cụ Tài chính quan trọng của nhà nước. Là khâu tài chính tập trung giữ vị trí chủ đạo và cũng là khâu tài chínhđược hình thành sớm nhất. Nó ra đời, tồn tại và phát triển gắn liền với sự rađời của hệ thống quản lí Nhà nước và sự phát triển của kinh tế hàng hóa ,tiềntệ. Hay nói một cách khác sự xuất hiện của NSNN chính là dựa trên cơ sởhai tiền đề khách quan là tiền đề Nhà nước và tiền đề kinh tế hàng hoá- tiền tệ. _Trong lịch sử loài người: Nhà nước xuất hiện là kết quả của cuộc đấu tranh giai cấptrong xã hội. Nhà nước ra đời tất yếu kéo theo nhu cầu tập trung nguồn lực tàichính vào trong tay Nhà nước để làm phương tiện vật chất trang trải cho các chiphí nuôi sống bộ máy Nhà nước và thực hiện các chức năng kinh tế, xã hội củaNhà nước. Bằng quyền lực của mình, Nhà nước tham gia vào quá trìnhphân phối tổng sản phẩm xã hội. Bên cạnh đó, bằng chính quyền lực chính trịvà xuất phát từ nhu cầu về tài chính để đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệmvụ của mình Nhà nước đã đặt ra những khoản thu, chi của Ngân sách Nhànước. Các khoản thu chi này được tổng hợp trong một bảng dựtoán thu chi tài chính được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Cáckhoản thu mang tính chất bắt buộc của NSNN là một bộ phận các nguồn tàichính chủ yếu được tạo ra thông qua việc phân phối thu nhập quốc dân đượcsáng tạo ra trong khu vực sản xuất kinh doanh và các khoản chi chủ yếu củaNgân sách mang tính chất cấp phát phục vụ cho đầu tư phát triển và tiêu dùngcủa xã hội . Điều này cho thấy chính sự tồn tại của Nhà nước, vai trò củaNhà nước đối với đời sống kinh tế xã hội là những yếu tố cơ bản quyết địnhsự tồn tại và tính chất hoạt động của Ngân sách Nhà nước. _Trong điều kiện kinh tế hàng hoá- tiền tệ, các hình thức tiền tệ trongphân phối như: thuế bằng tiền, vay nợ…được Nhà nước sử dụng để tạo lậpquỹ tền tệ riêng có: ngân sách nhà nước. Như vậy, ngân sách nhà nước là ngân sách của Nhà nước, hay Nhànước chính là chủ thể của ngân sách đó. Cho đến nay, thuật ngữ “Ngân sách nhà nước” được sử dụng rộng rãitrong đời sống kinh tế xã hội ở mọi quốc gia. Song lại có rất nhiều định nghĩakhác nhau về ngân sách nhà nước:  Các nhà kinh tế học hiện đại đã đưa ra nhiều định nghĩakhác nhau về ngân sách nhà nước: +Theo quan điểm của các nhà kinh tế Nga thì: ngânsách nhà nước là bảng thống kê các khoản thu và chi bằng tiền của Nhà nướctrong một giai đoạn nhất định. + Một cách hiểu tương tự, người Pháp cho rằng: ngânsách nhà nước là toàn bộ tài liệu kế toán mô tả và trình bày các khoản thu vàkinh phí của Nhà nước trong một năm.  Theo quan điểm của những nhà nghiên cứu kinh tế cổđiển, Ngân sách Nhà nước là một văn kiện tài chính,mô tả các khoản thu và chicủa chính phủ, được thiết lập hàng năm.  Tại Việt nam, định nghĩa về ngân sách nhà nước đượcnêu rõ trong luật ngân sách nhà nước (20/3/1996): Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước trongdự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thựchiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhànước.(Điều1- luật ngân sách nhà nước). Trong một chừng mực nào đó, các định nghĩa trên có những sự khác biệt nhấtđịnh. Nhưng nhìn chung chúng đều thể hiện bản chất của ngân sách nhà nướclà: _Xét về bản chất kinh tế: Mọi hoạt động của NSNN đều là hoạt động phân phối các nguồn tài chính của xã hội gắn liền với việc hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung là NSNN Trong thực tiễn, hoạt động NSNN là hoạt động thu (tạo lập) và chi tiêu (sử dụng) quỹ tiền tệ của Nhà nước, làm cho nguồn tài chính vận động giữa một bên là các chủ thể kinh tế, xã hội trong quá trình phân phối tổng sản phẩm quốc dân dưới hình thức giá trị và một bên là Nhà nước(các quan hệ tài chính). Đó chính là bản chất kinh tế của NSNN Hệ thống các quan hệ tài chính kinh tế tạo nên bản chất kinh tế của ngân sách nhà nước, đươc thể hiện ở những hình thức cụ thể chủ th ể .các nguồn tài chính này bao gồm:  Thứ nhất: Quan hệ kinh tế giữa ngân sách nhà nước với cácdoanh nghiệp sản xuất và kinh doanh: Các quan hệ kinh tế này phát sinh trongquá trình hình thành nguồn thu của quỹ Ngân sách b ằ ng hình th ứ c thu ếc ủ a các doanh nghi ệ pthu ộ c m ọ i thành ph ầ n kinh t ế Thứ hai: Quan hệ kinh tế giữa ngân sách nhà nước và các đơnvị thu ộ c lĩnh v ự c chi phí s ả n xu ấ t ...