Báo cáo HIỆU ỨNG TĂNG CƯỜNG CHIẾT CỦA CÁC NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM NHẸ (LA, PR, ND, SM, EU) BẰNG HỖN HỢP TRIBUTYLPHOTPHAT VÀ AXIT 2-ETYLHEXYL 2-ETYLHEXYL PHOTPHONIC TỪ DUNG DỊCH AXIT NITRIC

Chiết các nguyên tố đất hiếm (NTĐH) bằng các tác nhân tributylphotphat (TBP), triizoamylphotphat (TiAP), axit di-2-etylhexyl photphoric (HDEHP) từ các môi tr6ờng nitric, tricloaxetic đ8 đ6ợc nghiên cứu trong các công trình [1 - 4]. Gần đây cơ chế chiết của Ce(IV) với axit 2-etylhexyl 2-etylhexyl photphonic (PC88A) trong môi tr6ờng axit sunfuric cũng đ8 đ6ợc mô t. [5]. Trong bNi báo nNy, chúng tôi thông báo một số kết qu. chiết các NTĐH nhóm nhẹ (La, Pr, Nd, Sm, Eu) bằng hỗn hợp tributylphotphat (TBP) vN axit 2-etylhexyl 2-etylhexyl photphonic (PC88A) từ dung dịch axit nitric. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " HIỆU ỨNG TĂNG CƯỜNG CHIẾT CỦA CÁC NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM NHẸ (LA, PR, ND, SM, EU) BẰNG HỖN HỢP TRIBUTYLPHOTPHAT VÀ AXIT 2-ETYLHEXYL 2-ETYLHEXYL PHOTPHONIC TỪ DUNG DỊCH AXIT NITRIC " T¹p chÝ Hãa häc, T. 42 (1), Tr. 61 - 66, 2004 HIÖU øNG T¡NG C¦êNG CHIÕT CñA C¸C NGUY£N Tè §ÊT HIÕM nhÑ (La, Pr, Nd, Sm, Eu) B»NG HçN HîP TRIBUTYLPHOTPHAT Vµ AXIT 2-ETYLHEXYL 2-ETYLHEXYL PHOTPHONIC Tõ DUNG DÞCH AXIT NITRIC §Õn Tßa so¹n 19-5-2003 L¦U MINH §¹I1, §ÆNG Vò MINH1, Vâ QUANG MAI2 1 ViÖn Khoa häc v% C«ng nghÖ ViÖt Nam 2 Tr,êng §¹i häc S, ph¹m HuÕ SUMMARY The extraction of rare earth elements (La, Pr, Nd, Sm, Eu) by mixture of n- tributylphosphate and 2-ethylhexyl 2-ethylhexyl phosphonic acid from nitric acid solutions has been developed. The influence of various factors such as the nitric acid concentrations, the n-tributylphosphate / 2-ethylhexyl 2-ethylhexyl phosphonic acid ratio,... on the Sk has been reported. The synergistic effects of rare earths has been investigated at the nitric acid concentration 0.2M; the formulation of complexes of rare earths with n-tributylphosphate and 2-ethylhexyl 2-ethylhexyl phosphonic acid has also been presented by using the IR, UV and raman analysis methods. I - Më §Çu II - PHÇN THùC NGHIÖM ChiÕt c¸c nguyªn tè ®Êt hiÕm (NT§H) b»ng 1. Hãa chÊtc¸c t¸c nh©n tributylphotphat (TBP), triizoamyl- - C¸c dung dÞch muèi nitrat ®Êt hiÕm ®6îcphotphat (TiAP), axit di-2-etylhexyl photpho- ®iÒu chÕ b»ng c¸ch hßa tan c¸c oxit ®Êt hiÕmric (HDEHP) tõ c¸c m«i tr6êng nitric, triclo- t6¬ng øng cã ®é s¹ch 99,9% trong HNO3 (PA).axetic ®8 ®6îc nghiªn cøu trong c¸c c«ng tr×nh[1 - 4]. GÇn ®©y c¬ chÕ chiÕt cña Ce(IV) víi axit - T¸c nh©n chiÕt lN TBP, s¶n phÈm cña h8ng2-etylhexyl 2-etylhexyl photphonic (PC88A) BDH Chemicals Ltd Poole (Anh) cã ®é s¹ch 98%trong m«i tr6êng axit sunfuric còng ®8 ®6îc vN PC88A (PA) lN s¶n phÈm cña h8ng Daihachim« t¶ [5]. chemical Industry Co.Ltd (NhËt) vN ®6îc dïng trùc tiÕp kh«ng qua xö lý lNm s¹ch thªm. Trong bNi b¸o nNy, chóng t«i th«ng b¸omét sè kÕt qu¶ chiÕt c¸c NT§H nhãm nhÑ (La, - Dung m«i pha lo8ng lN ph©n ®o¹n dÇu háaPr, Nd, Sm, Eu) b»ng hçn hîp tributylphotphat ®6îc ch6ng cÊt ë 170 - 210oC.(TBP) vN axit 2-etylhexyl 2-etylhexyl photpho- - C¸c lo¹i hãa chÊt kh¸c nh6: HNO3, NaOH,nic (PC88A) tõ dung dÞch axit nitric. DTPA, Arsenazo(III) ®Òu cã ®é s¹ch PA. 612. Ph ¬ng ph¸p chiÕt B¶ng 1: ¶nh h6ëng cña nång ®é axit nitric c©n Ph6¬ng ph¸p chiÕt c¸c NT§H b»ng c¸c t¸c b»ng ®Õn hÖ sè c6êng chiÕt Sknh©n chiÕt TBP, PC88A hoÆc hçn hîp TBP vNPC88A ®6îc tiÕn hNnh trªn phÔu chiÕt cã dung [HNO3] NdtÝch 20 ml. Tû lÖ thÓ tÝch cña pha n6íc vN pha c©n HÖ sè ph©n bèh÷u c¬ lN 1 : 1. Thêi gian chiÕt vN ph©n pha lN 5 b»ng D Skphót. Sau khi t¸ch riªng hai pha, nång ®éNT§H trong pha n6íc vN pha h÷u c¬ ®6îc x¸c D (TBP) 0,005®Þnh b»ng ph6¬ng ph¸p chuÈn ®é víi dung dÞch 0,2 M D (PC88A) 0,170 0,30chuÈn DTPA (10-2 M) trong sù cã mÆt cña thuècthö Arsenazo(III). D (TBP + PC88A) 0,350 D (TBP) 0,019 III - KÕT QU¶ V! TH¶O LUËN 0,4 M D (PC88A) 0,090 0,371. ¶nh h ëng cña nång ®é axit nitric c©n D (TBP + PC88A) 0,256 b»ng ®Õn hiÖu øng t¨ng c êng chiÕt cña D (TBP) 0,029 hÖ TBP + PC88A 0,7 M D (PC88A) 0,022 0,47 ThÝ nghiÖm ®6îc tiÕn hNnh víi nång ®é D (TBP + PC88A) 0,150ban ®Çu cña Nd3+ 0,1M, t¸c nh©n chiÕt 40%TBP + 40% PC88A - dÇu háa. Nång ®é axit D (TBP) 0,031nitric c©n b»ng ®6îc thay ®æi: 0,2M; 0,4M; 1M D (PC88A) 0,001 0,490,7M; 1M. KÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh h ...