Báo cáo nghiên cứu khoa học Đặc điểm biến động bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam

Đã có nhiều công trình nghiên cứu và các nhận định khác nhau về đặc điểm biến động và xu thế biến đổi của bão và áp thấp nhiệt đới đến Biển Đông và vùng biển Việt Nam, trong đó có đánh giá vai trò của biến đổi khí hậu. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập trung đánh giá đặc điểm biến động của những cơn bão có khả năng gây ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " Đặc điểm biến động bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam "Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 27, Số 1S (2011) 266 -272 Đặc điểm biến động bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam Đinh Văn Ưu* Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN, 334 Nguyễn Trãi, Hà Nội, Việt Nam Nhận ngày 29 tháng 4 năm 2011 Tóm tắt. Đã có nhiều công trình nghiên cứu và các nhận định khác nhau về đặc điểm biến động và xu thế biến đổi của bão và áp thấp nhiệt đới đến Biển Đông và vùng biển Việt Nam, trong đó có đánh giá vai trò của biến đổi khí hậu. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập trung đánh giá đặc điểm biến động của những cơn bão có khả năng gây ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. Những kết quả phân tích chi tiết cho các vùng biển ven bờ khác nhau cho phép đưa ra được những đặc trưng thống kê và phân bố số lượng và cường độ bão chi tiết theo số liệu cập nhật đến hết năm 2010. Kết quả phân tích cho thấy có sự khác biệt về phân bố và biến động số lượng và cường độ bão giữa các vùng, trong đó bắc Trung Bộ là nơi chịu tác động mạnh nhất. Những kết quả này có thể sử dụng trong đánh giá và cảnh bão nguy cơ gây tai biến do bão cho các địa phương, đặc biệt đối với các tỉnh ven biển.1. Đặt vấn đề số liệu bão đối với từng đoạn bờ với giới hạn 3 vĩ độ cho toàn dải bờ biển Việt Nam Việc đánh giá số lượng bão và áp thấp nhiệt Việc phân tích đặc điểm phân bố và biếnđới đối với vùng bờ biển Việt Nam thường động sẽ được triển khai cho tất cả các đoạn bờđược tiến hành theo các vùng địa lý hoặc các theo giới hạn từng vĩ độ.đơn vị hành chính, trên cơ sở thống kê các cơnbão đổ bộ trực tiếp đến từng khu vực. Số lượngcác cơn bão có khả năng ảnh hưởng đến từng 2. Nguồn số liệu và phương pháp nghiên cứukhu vực thường được đánh giá theo các chỉ tiêukhông thống nhất. Với quan điểm cho rằng, với Những đánh giá về biến động bão trên khukích thước bão trung bình, những cơn bão hoạt vực Tây-Bắc Thái Bình Dương và Biển Đôngđộng trên phạm vi bán kính đến 150km vẫn có đã được tổng hợp và phân tích trong nhiều côngkhả năng gây tác động trực tiếp đến khu vực trình khác nhau [1-4], trong khuôn khổ bài báonghiên cứu, chúng tôi tiến hành xử lý thống kê này chúng tôi bổ sung các kết quả phân tích chi tiết đối với dải ven bờ đất liền Việt Nam. Như_______ đã phân tích trong các công trình trước đây, ĐT: 84-4-38584945 chúng tôi dựa vào nguồn số liệu của Trung tâm E-mail: uudv@vnu.edu.vn 266 267 Đ.V. Ưu / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 27, Số 1S (2011) 266 -272liên hợp cảnh báo bão của Mỹ (JTWC) [5] với đoạn bờ dài hơn bao gồm cả hai đoạn trước vàchuỗi thời gian từ năm 1945 đến 2010. Tuy sau, chúng tôi sẽ đồng thời sử dụng các ký hiệunhiên, để đảm bảo tính đồng nhất thống kê, tương ứng cho các đoạn bờ đó là 58, 69, ...,chúng tôi chỉ sử dụng các số liệu từ năm 1960. 1922. Để thiết lập chuỗi số liệu thống kê, chúng Những chuỗi số liệu cho 15 đoạn bờ nêutôi chia toàn bộ dải bờ biển Việt Nam thành trên được thiết lập cho tất cả các nhóm cấp bãotừng đoạn cách nhau 1 vĩ độ, từ 5˚N đến 22˚N. được phân tích thống kê nhằm đưa ra nhữngTrong từng đoạn, số lượng bão nằm trong đặc điểm phân bố và biến động của chúng.phạm vi cách bờ 3˚ về phía đông được lựa chọnđể xử lý. Số lượng bão theo từng cấp được xác 3. Những đặc điểm phân bố và biến động bãođịnh theo cấp bão thực tế khi đổ bộ vào bờ hoặctrên điểm gần bờ nhất đối với những cơn bão Phân bố bão tác động đến từng đoạn đườngkhông đổ bộ. Sau khi có thông tin các cơn bão bờ đất liền Việt Namcho từng đoạn 1˚, chúng tôi tiến hành liên kết Lãnh thổ Việt Nam nằm trong khu vực chịuvới thông tin cho hai đoạn liền kề để có được tác động của bão và áp thấp nhiệt đới Tây-Bắcthông tin bão cuối cùng về các cơn bão đổ bộ Thái Bình Dương, trong đó khu vực tần suấtvà ảnh hưởng trực tiếp đến từng đoạn bờ đó. bão cực đại chuyển dịch dần từ bắc xuốngCác cấp bão được phân theo các nhóm sau: áp nam, từ vĩ tuyến 20˚N vào đầu mùa đến vĩthấp nhiệt đới (TD) với gió cấp 7 trở xuống, tuyến 10˚N vào cuối mùa, theo quy luật bãobão (TC+) từ cấp 8. Ngoài ra cũng đưa ra các trên Biển Đông [3,4]. Cùng với sự chuyển dịchthông tin đối với bão mạnh (TS+) từ cấp 10 và ...