Báo cáo nghiên cứu khoa học Giới thiệu công nghệ dự báo lũ hệ thống sông Bến Hải và Thạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11

Bài báo giới thiệu một công nghệ dự báo lũ cho hạ lưu hệ thống sông Bến Hải, Thạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11 với các mô đun thủy lực mạng sông (HD), mưa-dòng chảy (RRNAM) và đồng hóa số liệu (DA).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " Giới thiệu công nghệ dự báo lũ hệ thống sông Bến Hải và Thạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11 "TạpchíKhoahọcĐHQGHN,KhoahọcTựnhiênvàCôngnghệ26,Số3S(2010)397‐404 Giới thiệu công nghệ dự báo lũ hệ thống sông Bến Hải và Thạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11 Vũ Đức Long1,*, Trần Ngọc Anh2, Hoàng Thái Bình3, Đặng Đình Khá2 1 Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Trung tâm KTTV Quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường 2 Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN, 334 Nguyễn Trãi, Hà Nội, Việt Nam 3 Viện Địa lý, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam Nhận ngày 11 tháng 8 năm 2010 Tóm tắt. Bài báo giới thiệu một công nghệ dự báo lũ cho hạ lưu hệ thống sông Bến Hải, Thạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11 với các mô đun thủy lực mạng sông (HD), mưa-dòng chảy (RR- NAM) và đồng hóa số liệu (DA). Hệ thống đã được kiểm định với số liệu mùa lũ các năm 2005 và 2007 đạt kết quả tốt. Một phần mềm dự báo đã được xây dựng và sẽ được chuyển giao cho địa phương (Ban chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Quảng Trị) phục vụ công tác dự báo, cảnh báo và ứng phó khẩn cấp với lũ lụt. Kết quả dự báo lũ dựa trên tính toán từ các số liệu mưa dự báo và có khả năng kết nối trực tiếp với cơ sở dữ liệu on-line của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia. Từ khóa: Công nghệ dự báo lũ, MIKE 11, Bến Hải, Thạch Hãn.1 . M ở đầ u∗ Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Khí tượng Thuỷ văn và Môi trường Hà Nội .v.v... Hiện nay, công tác dự báo tác nghiệp mưa Các đơn vị trực thuộc TT KTTVQG hiệnlũ cho các hệ thống sông toàn quốc được thực đang sử dụng các phương pháp dự báo truyềnhiện tại các đơn vị trực thuộc Trung tâm Khí thống như phương pháp phân tích thống kê,tượng Thủy văn Quốc gia (TT KTTVQG). nhận dạng hình thế thời tiết gây mưa lớn,Ngoài các cơ quan thuộc TT KTTVQG còn có phương pháp mực nước tương ứng, phươngnhiều viện nghiên cứu, trường đại học tham gia pháp hồi quy nhiều biến... một số mô hình toánnghiên cứu như: Viện Khoa học Khí tượng thủy văn, thủy lực như mô hình SSARR,Thuỷ văn và Môi trường thuộc Bộ Tài Nguyên TANK, NAM và mới hơn như WESTPA,và Môi trường, Viện Khoa học Thuỷ lợi Việt MIKE 11, MARINE, HEC để dự báo lũ, lụt.Nam thuộc bộ Nông nghiệp và Phát triển nông Các hệ thống sông ở khu vực miền Trungthôn, Trường Đại học Thuỷ lợi, Trường Đại học nói chung, tỉnh Quảng Trị nói riêng đều có đặc_______ trưng chung là sông ngắn, dốc, thời gian truyền∗ lũ ngắn. Vì vậy, các mô hình đơn giản có khả Tác giả liên hệ. ĐT: 84-4-38584943. E-mail: longkttv@gmail.com 397398 V.Đ.Longvànnk./TạpchíKhoahọcĐHQGHN,KhoahọcTựnhiênvàCôngnghệ26,Số3S(2010)397‐404năng tính toán nhanh như mưa rào – dòng chảy, khu dân cư và kinh tế tập trung, các khu hànhdiễn toán Muskingum thường được ưu tiên lựa chính của tỉnh đều nằm hạ lưu các hệ thốngchọn trong công tác tác nghiệp dự báo trước sông và thường xuyên chịu uy hiếp của lũ lụt.đây. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ Để ứng phó với tình trạng mưa lũ, tỉnhvề công nghệ thông tin hiện nay, các máy vi Quảng Trị đã thiết lập một mạng lưới quan trắctính thế hệ mới ra đời với tốc độ tính toán cao, khí tượng thủy văn trên hệ thống sông Bến Hảicó khả năng xử lý khối lượng tính toán lớn và Thạch Hãn với 10 trạm đo mưa và 7 trạm đotrong khoảng thời gian ngắn. Vì vậy, các mô mực nước (hình 1), trong đó có 3 trạm khíhình thủy văn thông số phân bố, mô hình thủy tượng và 4 trạm thủy văn thuộc hệ thống quanlực có cơ sở toán học chặt chẽ, chính xác hơn trắc của TT KTTVQG, số còn lại là các trạmđang dần chiếm ưu thế. [1-3] dùng riêng do BCH PCLB&TKCN thiết lập, Bài báo này giới thiệu một công nghệ dự hoạt động trong 4 tháng mùa lũ. Mặc dầu vậy,báo lũ cho hạ lưu hệ thống sông Bến Hải và các tài liệu đo mực nước của các trạm dùngThạch Hãn sử dụng mô hình MIKE 11. Các riêng chưa được dẫn về mốc cao độ thống nhất,bước hiệu chỉnh và kiểm định mô hình thực vì thế dự báo lũ trong tỉnh chỉ dựa vào cáchiện với số liệu các trận lũ năm 1999, 2004 và phương pháp thống kê và quan hệ mực nước2005 đạt kết quả khá tốt. Kết quả dự báo lũ dựa tương ứng, do vậy thời gian dự báo ngắn, chưatrên tính toán từ các số liệu mưa dự báo. Phần đáp ứng được với công tác ứng phó với lũ lụtmềm dự báo được xây dựng cho phép kết nối trên địa bàn tỉnh.trực tiếp với cơ sở dữ liệu của TT KTTVQG đểtruy cập các tài liệu ...