Báo cáo nghiên cứu khoa học: MINH THỰC LỤC, MỘT NGUỒN SỬ LIỆU ĐÔNG NAM Á

Bài viết dưới đây bằng Anh ngữ của Geoff Wade, Viện Nghiên cứu châu Á, Đại học quốc gia Singapore [SNU] là một nghiên cứu tổng quan về nguồn sử liệu Đông Nam Á [ĐNA] trong Minh thực lục [MTL]. Nghiên cứu của G. Wade nằm trong một chương trình chung khá dài hơi của SNU với mục tiêu chuyển dịch sang Anh ngữ toàn bộ các điều mục có liên quan đến ĐNA nằm rải rác trong 40.000 trang của bộ MTL.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: MINH THỰC LỤC, MỘT NGUỒN SỬ LIỆU ĐÔNG NAM Á 105 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2 (79). 2010 MINH THÖÏC LUÏC, MOÄT NGUOÀN SÖÛ LIEÄU ÑOÂNG NAM AÙ (Tieáp theo)(*) Geoff Wade Người dịch: Trần Công Khanh Người hiệu chú: Phạm Hoàng Quân Lôøi daãn: Baøi vieát döôùi ñaây baèng Anh ngöõ cuûa Geoff Wade, Vieän Nghieân cöùu chaâu AÙ, Ñaïi hoïc quoác gia Singapore [SNU] laø moät nghieân cöùu toång quan veà nguoàn söû lieäu Ñoâng Nam AÙ [ÑNA] trong Minh thöïc luïc [MTL]. Nghieân cöùu cuûa G. Wade naèm trong moät chöông trình chung khaù daøi hôi cuûa SNU vôùi muïc tieâu chuyeån dòch sang Anh ngöõ toaøn boä caùc ñieàu muïc coù lieân quan ñeán ÑNA naèm raûi raùc trong 40.000 trang cuûa boä MTL. Gaàn hai phaàn ba trong caùc trích luïc veà ÑNA coù lieân quan tröïc tieáp ñeán lòch söû Vieät Nam laø lyù do khieán chuùng ta khoâng theå khoâng löu yù hoaëc höùng thuù ñoái vôùi coâng trình naøy. Treân tinh thaàn chung hieåu nhöõng vaán ñeà lòch söû khu vöïc daønh cho soá ñoâng, chuùng toâi maïn pheùp chuyeån dòch baøi nghieân cöùu naøy sang Vieät ngöõ cuøng vôùi loøng traân troïng gôûi ñeán taùc giaû - oâng Geoff Wade. Baûn Vieät ngöõ do kyù giaû Traàn Coâng Khanh dòch, toâi gia coâng hieäu ñính vaø cho teân ñoái chieáu ñoái vôùi moät soá danh töø rieâng, cuøng nhöõng chuù thích caàn thieát (trong ngoaëc ñôn vaø ñaët ôû phaàn chuù thích boå sung), caùc môû roäng ngaén goïn ñi cuøng vôùi chính vaên ñaët trong ngoaëc moùc, caùc chuù thích khoâng coù daáu ngoaëc laø cuûa taùc giaû. Vaên baûn Anh ngöõ nhan ñeà The Ming Shi-lu as a source for Southeast Asian History, töø nguoàn: http// epress.nus.edu.sg/msl. PHQ 2.5. Caùc ñaëc tröng cuûa MTL nhö laø moät nguoàn söû lieäu Vöông Theá Trinh (Wang Shi-zhen) (王世貞), moät hoïc giaû cuûa theá kyû16, ñöôïc ghi nhaän laø ñaõ löu yù: “Caùc söû quan khoâng bò keàm cheá vaø coù taøi chegiaáu söï thaät; nhöng caùc baûn töôûng nieäm coâng traïng vaø vaên baûn luaät hoï ghicheùp vaø caùc tö lieäu hoï sao cheùp khoâng theå bò loaïi boû.”11 Roài khi pheâ phaùnmoät trong nhöõng phöông phaùp cuûa söû quan, Vöông Theá Trinh löu yù ñeán moättrong nhöõng ñaëc tröng chính cuûa MTL - ñoù laø moät kho goàm nhieàu tö lieäugoác töø caùc trieàu hoaøng ñeá nhaø Minh. Ñoù laø moät trong nhöõng yeáu toá laøm choMTL nhö laø moät nguoàn coù giaù trò - noù chöùa ñöïng nhieàu tö lieäu vaø lieân tuïc bòxoùa boû khoûi caùc ghi cheùp chính thöùc suùc tích muoän hôn, nhö boä lòch söû chínhthöùc veà trieàu ñaïi laø Minh söû. Moät nghieân cöùu veà caùc chöùc quan ôû Ñoâng NamAÙ, chaúng haïn, coù theå döïa vaøo MTL, nhöng khoâng khaû thi töø caùc tö lieäu chöùañöïng trong Minh söû. Moät trong nhöõng ñaëc tröng ngoaïi haïng nhaát cuûa thuaät cheùp söû TrungHoa, vaø MTL noùi rieâng, laø söï chính xaùc cuûa caùc bieân nieân. Nhöõng nhaät kyùhaøng ngaøy vaø nhöõng ghi cheùp taïi trieàu döïa vaøo ñoù MTL ñöôïc soaïn ra (cuõngnhö baûn thaân MTL) taát caû ñeàu ñöôïc ghi ngaøy thaùng theo phöông phaùp ghilòch truyeàn thoáng baèng teân trieàu ñaïi cuûa Trung Hoa, naêm vaø thaùng trieàuñaïi. Noùi chung, moãi quyeån (juan) cuûa thöïc luïc khaùc nhau bao goàm vieäc ghi Xem töø Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 1 (78). 2010.*106 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2 (79). 2010cheùp moät thaùng ñôn nhaát. Moãi thaùng, caùc trích daãn ñöôïc ghi ngaøy theo heäthoáng can-chi (干枝) hoaëc ví nhö “caønh-vaø-nhaùnh”.12 Do ñoù, caùc söï kieän ñöôïccoá ñònh trong moät ngaøy ñaëc bieät, vaø caùc ngaøy nhö theá thöôøng coù theå töôngquan vôùi nhöõng nguoàn khaùc. Vieäc soaïn thöïc luïc cho moät trieàu ñaïi nhaát ñònhñöôïc khôûi ñaàu sau khi hoaøng ñeá baêng haø vaø vì vaäy giai ñoaïn troâi qua giöõacaùc söï kieän vaø vieäc ghi cheùp caùc söï kieän ñoù khoâng lôùn, hôn nöõa coøn laøm giaûmsai laïc veà bieân nieân. Cho neân, caùc thöïc luïc khaùc nhau ñöa ra moät caùch ghicheùp ôû caáp ñoä haøng ngaøy chính xaùc veà caùc söï kieän vaø coù theå ñöôïc duøng nhölaø moät tuyeán döõ lieäu bieân nieân ñeå so saùnh vôùi caùc bieân nieân theo caùc truyeànthoáng Ñoâng Nam AÙ. Nhöõng chi tieát töï yù theâm vaøo vaên kieän do bieân taäp thænh thoaûng xaûyra coù nghóa raèng coù caùc trích daãn taïi caùc nôi choán ñoái vôùi caùc söï kieän xaûy rakeá tieáp theo ngaøy thaùng cuûa töøng vuï vieäc. Ví duï, trong moät trích daãn naêm1427 veà laøm theá naøo vieân quan La Thoâng [Tri chaâu Thanh Hoùa] ôû ...