Báo cáo nghiên cứu khoa học Một số kết quả thử nghiệm dự báo ngư trường khai thác cho nghề câu vàng tại vùng biển xa bờ miền Trung

Mô hình dự báo ngư trường cho các nghề khai thác xa bờ ở vùng biển miền Trung được xây dựng trên cơ sở xác lập mối tương quan cá-môi trường. Tương quan này được cụ thể hóa bằng phương trình hồi quy nhiều biến giữa năng suất khai thác của nghề (CPUE) với các đặc trưng cấu
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " Một số kết quả thử nghiệm dự báo ngư trường khai thác cho nghề câu vàng tại vùng biển xa bờ miền Trung "TạpchíKhoahọcĐHQGHN,KhoahọcTựnhiênvàCôngnghệ26,Số3S(2010)302‐309 Một số kết quả thử nghiệm dự báo ngư trường khai thác cho nghề câu vàng tại vùng biển xa bờ miền Trung Đoàn Bộ1,*, Phạm Văn Huấn1, Lê Hồng Cầu2, Nguyễn Viết Nghĩa2, Nguyễn Duy Thành2, Bùi Thanh Hùng2, Nguyễn Văn Hướng2 1 Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN 334 Nguyễn Trãi, Hà Nội, Việt Nam 2 Viện Nghiên cứu Hải Sản Nhận ngày 11 tháng 8 năm 2010 Tóm tắt. Mô hình dự báo ngư trường cho các nghề khai thác xa bờ ở vùng biển miền Trung được xây dựng trên cơ sở xác lập mối tương quan cá-môi trường. Tương quan này được cụ thể hóa bằng phương trình hồi quy nhiều biến giữa năng suất khai thác của nghề (CPUE) với các đặc trưng cấu trúc nhiệt biển (các yếu tố môi trường) và năng suất sinh học bậc thấp (nguồn thức ăn). Dự báo có thể được triển khai theo các quy mô không gian và thời gian tùy chọn. Đã thực hiện phân tích và dự báo 26 đặc trưng cấu trúc nhiệt biển và năng suất sinh học bậc thấp quy mô trung bình tháng trên từng ô lưới 0,5 độ kinh vĩ tại vùng biển xa bờ miền Trung, làm cơ sở dữ liệu đầu vào cho mô hình dự báo ngư trường. Cũng đã triển khai thử nghiệm dự báo ngư trường nghề câu vàng trong 6 tháng đầu năm 2009 với quy mô nêu trên. Kết quả cho thấy số dự báo đạt yêu cầu trở lên chiếm trên 70% (cao nhất 88,67% trong tháng 4-2009), trong đó số ô lưới có dự báo đạt loại khá trở lên chiếm trên 50%, loại tốt chiếm từ 26 đến 44%. Từ khóa: Dự báo ngư trường, Nghề câu vàng, Vùng biển xa bờ.1 . M ở đầ u∗ (Thunnus albacares), cá ngừ mắt to (Thunnus obesus), cá ngừ vằn (Katsuwonus pelamis)... rất Vươn khơi khai thác xa bờ với các loại có giá trị kinh tế. Theo số liệu của Tổng cụcnghề chủ yếu là câu vàng, lưới rê và lưới vây đã Thống kê, trong 5 tháng đầu năm 2010 sảnvà đang được sự khuyến khích đầu tư của Nhà lượng khai thác cá ngừ của tỉnh Bình Định vànước và hiện đã trở thành các hoạt động phổ Phú Yên đã đạt cỡ 7300 tấn [1], tương đươngbiến của ngư dân, nhất là ở các tỉnh Bình Định, giá trị gần 1000 tỷ đồng.Phú Yên và Khánh Hòa. Đối tượng khai thác Cho đến nay, ở Việt Nam hoạt động khaichính của các nghề nêu trên là nhóm cá nổi lớn thác cá biển nói chung và khai thác xa bờ nóiđại dương, trong đó có một số loài thuộc họ cá riêng vẫn chủ yếu dựa trên kinh nghiệm củathu ngừ (Scombridae) như cá ngừ vây vàng ngư dân nên sản lượng khai thác không ổn định,_______ đầu tư cho sản xuất kém hiệu quả, nhất là trong∗ Tác giả liên hệ. ĐT: 84-4-35586898. vài ba năm gần đây khi giá nhiên liệu và giá sản E-mail: bodv@vnu.edu.vn 302 303Đ.Bộvànnk./TạpchíKhoahọcĐHQGHN,KhoahọcTựnhiênvàCôngnghệ26,Số3S(2010)302‐309phẩm khai thác có những biến động không khác biệt tương đối của việc đầu tư sản xuất).lường trước. Điều này cho thấy hoạt động khai Trên cơ sở các nghiên cứu sinh học, sinhthác xa bờ không chỉ đòi hỏi về đầu tư trang thái một số loài cá nổi lớn đại dương (cá ngừ) làthiết bị kỹ thuật và lực lượng lao động phù hợp đối tượng khai thác chính của nghề cá xa bờ,mà còn rất cần sự đóng góp của khoa học nghề thấy rằng các đặc trưng cấu trúc thẳng đứng vàcá, trong đó dự báo ngư trường khai thác xa bờ nằm ngang của trường nhiệt biển và nguồn thứclà một yêu cầu cấp thiết. ăn có vai trò quan trọng nhất, ảnh hưởng trực Bài báo này giới thiệu một số kết quả thử tiếp đến tập tính của những đối tượng này [2- 4].nghiệm dự báo ngư trường khai thác tại vùng Thực chất các đặc trưng cấu trúc nhiệt biểnbiển xa bờ miền Trung (6ON-17ON, 107OE- (như nhiệt độ và gradien nhiệt bề mặt, độ dày117OE) cho nghề câu vàng, một loại nghề mặc lớp đồng nhất, độ dày và gradien nhiệt lớp độtdù mới được du nhập vào Việt Nam trong vài biến, độ sâu một số mặt đẳng nhiệt đặc trưng...)chục năm gần đây nhưng đã trở thành một trong là hậu quả tác động tổng hợp của các quá trìnhnhững nghề chính của hoạt động khai thác xa khí tượng, thủy văn biển ở mọi quy mô, do đóbờ. Đây cũng là một trong những kết quả mối quan hệ “cá-nhiệt biển và thức ăn” cũngnghiên cứu của đề tài cấp Nhà nước phản ánh được hầu hết các mối quan hệ “cá-môiKC.09.14/06-10 ″Ứng dụng và hoàn thiện qui ...