Báo cáo nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu mật độ và thành phần thức ăn của một số loài ếch nhái trên đồng ruộng Sầm Sơn - Thanh Hoá

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 8.Hoàng Xuân Quang, Nguyễn Xuân Hương, Cao Tiến Trung, Nghiên cứu mật độ và thành phần thức ăn của một số loài ếch nhái trên đồng ruộng Sầm Sơn - Thanh Hoá...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nghiên cứu mật độ và thành phần thức ăn của một số loài ếch nhái trên đồng ruộng Sầm Sơn - Thanh Hoá" §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1A-2008 mËt ®é vµ thµnh phÇn thøc ¨n cña mét sè loµi Õch nh¸i trªn ®ång ruéng sÇm s¬n - thanh ho¸ ho ng xu©n quang , (a) nguyÔn xu©n H−¬ng , cao tiÕn trung (b) (a) Tãm t¾t. Nghiªn cøu thµnh phÇn thøc ¨n cña Õch nh¸i ë SÇm S¬n - Thanh Ho¸ ®−îc tiÕn hµnh tõ th¸ng 4/2006- 10/2007, gåm 180 c¸ thÓ NgoÐ, 60 c¸ thÓ Cãc nhµ, 22 c¸ thÓ ChÉu Chuéc vµ 62 c¸ thÓ Cãc n−íc sÇn t¹i 4 sinh c¶nh, x¸c ®Þnh mËt ®é cña chóng. KÕt qu¶ thu ®−îc lµ thµnh phÇn thøc ¨n cña mét sè loµi Õch nh¸i gåm 21 bé kh¸c nhau, chñ yÕu lµ ®éng vËt kh«ng x−¬ng sèng vµ 2 bé thuéc ®éng vËt cã x−¬ng sèng, trong ®ã c«n trïng chiÕm mét phÇn lín gåm 11 bé. Më ®Çu GÇn ®©y, hÖ thèng phßng trõ tæng hîp dÞch h¹i c©y trång (IPM) ®· chøng tá lîi Ých kinh tÕ vµ m«i tr−êng, b¶o vÖ vµ lîi dông thiªn ®Þch, phßng chèng s©u h¹i lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi trong phßng trõ tæng hîp dÞch h¹i lóa. Õch nh¸i, bß s¸t lµ mét nhãm ®éng vËt h÷u Ých cho con ng−êi. Cïng víi c¸c loµi c«n trïng thiªn ®Þch kh¸c, chóng gãp phÇn khèng chÕ sù ph¸t triÓn cña s©u h¹i (theo TrÇn Kiªn, NguyÔn V¨n S¸ng, NguyÔn Quèc Th¾ng, 1977) Õch nh¸i lµ ®éi qu©n hïng hËu, phong phó vÒ sè l−îng, tÝch cùc tiªu diÖt c«n trïng ph¸ ho¹i mïa mµng. Song viÖc ®¸nh gi¸ cô thÓ vai trß cña chóng ch−a ®−îc nghiªn cøu nhiÒu vµ ch−a cã hÖ thèng trªn mét hÖ sinh th¸i nhÊt ®Þnh. Bµi b¸o nµy tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn cøu b−íc ®Çu mét sè loµi Õch nh¸i, trong viÖc tiªu diÖt s©u h¹i trªn ruéng lóa, còng nh− t¸c ®éng tæng hîp cña chóng ë c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c©y lóa, t¹o c¬ së cho viÖc phßng trõ s©u h¹i lóa mét c¸ch cã hiÖu qu¶. I. ®Þa ®iÓm, Thêi gian v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò tµi ®−îc nghiªn cøu ë sinh quÇn ruéng lóa SÇm S¬n, Thanh Ho¸ tõ th¸ng 4/2006 ®Õn th¸ng 10/2007 trong ba vô lóa hÌ thu 2006, ®«ng xu©n, hÌ thu 2007. * Ph−¬ng ph¸p thu mÉu: TiÕn hµnh ®iÒu tra 7 ngµy mét lÇn trªn 4 khu ruéng cã cïng ®iÒu kiÖn sinh th¸i, trªn mét khu tiÕn hµnh ®Õm c¸c loµi s©u h¹i trªn c¸c khãm lóa trong diÖn tÝch 1m2, trong thêi gian ®Õm ®−îc cè ®Þnh trong c¸c lÇn ®iÒu tra. * Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu mËt ®é: §Õm trùc tiÕp sè c¸ thÓ Õch nh¸i, bß s¸t b¾t gÆp ë mçi khu vùc nghiªn cøu, mçi tuÇn mét lÇn tõ thêi ®iÓm 19h - 21h liªn tôc trong kho¶ng thêi gian nghiªn cøu. Thu thËp c¸c mÉu Õch nh¸i vµo c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau ë mçi khu vùc c¸ch xa n¬i x¸c ®Þnh mËt ®é, cè ®Þnh d¹ dµy vµ ph©n tÝch thµnh phÇn thøc ¨n cã trong d¹ dµy cña chóng. B¶o qu¶n, xö lý vµ ®Þnh lo¹i mÉu. NhËn bµi ngµy 22/11/2007. Söa ch÷a xong 15/01/2008. 51 nghiªn cøu mËt ®é v ..., tr. 51-56 h. x. quang, n. x. H−¬ng, c. t. trung C¸c mÉu vËt sau khi thu thËp ®−îc xö lý, b¶o qu¶n trong cån 700 hoÆc foocmon 4%. X¸c ®Þnh tªn c¸c loµi Õch nh¸i theo kho¸ ®Þnh lo¹i cña §µo V¨n TiÕn ([8,9]), Hoµng Xu©n Quang ([7]). X¸c ®Þnh tªn c¸c loµi s©u h¹i ®Õn hä, c¸c loµi chñ yÕu ®Õn gièng. ViÖc x¸c ®Þnh tªn c¸c lo¹i thøc ¨n nhê ph−¬ng ph¸p chuyªn gia. II. kÕt qu¶ v th¶o luËn 2.1. MËt ®é Õch nh¸i vµ sù ph©n bè cña chóng trªn ®ång ruéng 2.1.1. MËt ®é cña mét sè loµi Õch nh¸i trªn ®ång ruéng Nghiªn cøu trªn c¸c vi sinh c¶nh cña hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp cho thÊy mËt ®é 6 loµi Õch nh¸i ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 1. B¶ng 1. MËt ®é cña 6 loµi Õch nh¸i ë c¸c sinh c¶nh trªn ®ång ruéng Sinh c¶nh Bê Bê Bê Ven Trung m−¬ng m−¬ng TT ruéng lµng b×nh Thµnh phÇn ®Êt bª t«ng Tªn ViÖt Nam Tªn khoa häc I II III IV V 1 Cãc nhµ 0,004 0,009 0,007 0,020 0,010 Bufo melanotictus 2 Cãc n−íc sÇn 0,013 0,006 0,006 * 0,0063 Occidozyga lima 3 ChÉu chuéc 0,0023 0,002 * 0,005 0,0023 Rana gueltheri NgoÐ Limnonectes 4 0,040 0,010 0,020 0,020 0,0230 limnocharis Hoplobatrachus Õch ®ång 5 0,008 0,003 0,003 0,001 0,0040 rugulosus Polypedates Õch c©y mÐp tr¾ng 6 - - - * lencomystax * N¬i cã loµi nh−ng kh«ng th−êng xuyªn. Qua b¶ng 1 cho thÊy mËt ®é c¸c loµi kh¸c nhau theo vi sinh c¶nh ph©n bè cña chóng. XÐt theo vi sinh c¶nh, th× khu vùc bê ruéng cã (0,067 con/m2) mËt ®é cao nhÊt, bê m−¬ng ®Êt cã (0,057 con/m2), ven lµng cã (0,0476 con/m2) vµ thÊp nhÊt lµ bê m−¬ng bª t«ng cã (0,033 con/m2). Trong 6 loµi nghiªn cøu, ë c¶ 4 vi sinh c¶nh NgoÐ ®Òu chiÕm −u thÕ vµ nhiÒu nhÊt ë sinh c¶nh bê ruéng (0,04 con/m2). XÐt vÒ sù ph©n bè theo tû lÖ mËt ®é loµi, NgoÐ lµ loµi cã mËt ®é c¸ thÓ trung b×nh cao nhÊt (0,023 con/m2). TiÕp ®Õn lµ cãc nhµ cã (0,01 con/m2). ThÊp nhÊt lµ tû lÖ ChÉu Chuéc (0,002 ...