Báo cáo nghiên cứu khoa học So sánh sự hình thành cách diễn đạt về từ kiêng ky tử vong trong tiếng Trung và tiếng Việt

Tục ngữ có câu: “Một lời nói có thể làm cho đất n-ớc h-ng thịnh, một lời có thể làm mất n-ớc” (Nhất ngôn h-ng bang, nhất ngôn táng bang), “Họa từ miệng mà ra”, “Nhiều lời thì lắm thị phi; ít lời thì giảm đ-ợc cái gốc của họa”, chừng đó cũng đủ thấy sức mạnh của ngôn ngữ. Cho nên, nhiều khi để tránh diễn đạt bằng ngôn ngữ nói ng-ời ta đã lựa chọn ngôn ngữ hành động nh- dùng tay để chỉ, dùng mắt nhìn, dùng cách lắc đầu, vẫy tay, v.v… để biểu đạt ý...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " So sánh sự hình thành cách diễn đạt về từ kiêng ky " tử vong " trong tiếng Trung và tiếng Việt " So s¸nh sù h×nh thµnh c¸ch diÔn ®¹t… hoµng vÜ sinh Th S. ViÖn Nghiªn cøu §«ng Nam ¸- ViÖn KHXH Qu¶ng T©y trªn th× cã c¸c v−¬ng c«ng ®¹i thÇn. ôc ng÷ cã c©u: “Mét lêi nãi cã T Ng«n ng÷ cÊm kþ trong biÓu ®¹t cña thÓ lµm cho ®Êt n−íc h−ng tiÕng H¸n cã v« sè, trong c¸ch biÓu ®¹t ë thÞnh, mét lêi cã thÓ lµm mÊt ng«n ng÷ tiÕng ViÖt còng kh«ng n»mn−íc” (NhÊt ng«n h−ng bang, nhÊt ng«n ngo¹i lÖ. Bµi viÕt nµy sÏ tiÕn hµnh ph©nt¸ng bang), “Häa tõ miÖng mµ ra”, tÝch so s¸nh nguyªn nh©n h×nh thµnh“NhiÒu lêi th× l¾m thÞ phi; Ýt lêi th× gi¶m c¸ch biÓu ®¹t kiªng kþ tõ “tö vong” trong®−îc c¸i gèc cña häa”, chõng ®ã còng ®ñ tiÕng Trung vµ tiÕng ViÖt.thÊy søc m¹nh cña ng«n ng÷. Cho nªn, I. Nh©n tè v¨n hãa x héinhiÒu khi ®Ó tr¸nh diÔn ®¹t b»ng ng«nng÷ nãi ng−êi ta ®· lùa chän ng«n ng÷ Tõ x−a ®Õn nay, ®iÒu cÊm kþ trë thµnhhµnh ®éng nh− dïng tay ®Ó chØ, dïng mét hiÖn t−îng v¨n hãa tån t¹i trong tÝnm¾t nh×n, dïng c¸ch l¾c ®Çu, vÉy tay, ng−ìng, tËp tôc, t«n gi¸o vµ t©m lÝ cña mäiv.v… ®Ó biÓu ®¹t ý tø cña m×nh. Nh−ng ng−êi. BiÓu ®¹t sù kiªng kþ cã nghÜa lµnÕu nh− c¸ch nµy vÉn ch−a biÓu ®¹t dïng ph−¬ng ph¸p biÓu ®¹t kh¸c ®Ó thay®−îc mét c¸ch râ rµng ý tø cña m×nh th× thÕ c¸ch biÓu ®¹t kh«ng ®−îc trang nh·,cã mét c¸ch kh¸c kh«ng thÓ kh«ng ¸p qu¸ trùc tiÕp, dung tôc hoÆc th« tôc ®−îcdông, ®ã lµ nãi biÕn b¸o ®Ó ¸m chØ ý tø sö dông trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèngmµ m×nh cÇn ph¶i biÓu ®¹t, cã khi còng x· héi. §©y lµ mét hiÖn t−îng ng«n ng÷cã thÓ dïng nh÷ng tõ ng÷ kh¸c ®Ó thay xuÊt hiÖn trong ng«n ng÷ c¸c d©n téc trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, còng lµ métthÕ. Lóc nµy xuÊt hiÖn mét lo¹i h×nh h×nh thøc biÓu ®¹t cña ng«n ng÷ cÊm kþ.ng«n ng÷ cÊm kþ- kiªng kþ. Lêi nãi cÊm Chóng t«i cho r»ng biÓu ®¹t tõ kiªng kþkþ xuÊt hiÖn ë mäi n¬i,mäi lóc, hÑp th× “tö vong” ( ) trong tiÕng H¸n vµ tiÕngtrong gia ®×nh, réng th× ngoµi x· héi, 亡死 ViÖt ®Òu cïng thuéc ph¹m trï vÒ hiÖntÇng líp thÊp th× cã ng−êi b×nh d©n, lªn t−îng ng«n ng÷ nãi trªn. CÊm kþ lµ métnghiªn cøu Trung Quèc sè 6(85) – 2008 65hoµng vÜ sinhhiÖn t−îng v¨n hãa g©y ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh ®èi víi v¨n hãa ViÖt Nam, trong ®ã®Þnh ®Õn hiÖn t−îng ng«n ng÷ nµo ®ã bao gåm sù ¶nh h−ëng vÒ mÆt ng«n ng÷.xuÊt hiÖn trong x· héi. V× vËy, chóng ta cã 1. ¶nh h−ëng cña t− t−ëng Nho gi¸othÓ quy kÕt hiÖn t−îng v¨n hãa x· héi nµy Thêi kú nhµ H¸n, t− t−ëng Nho gi¸olµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan trängtrong c¸ch biÓu ®¹t kiªng kþ “tö vong” Trung Quèc b¾t ®Çu ¶nh h−ëng tíi c¸ctrong ng«n ng÷ tiÕng H¸n vµ tiÕng ViÖt. lÜnh vùc ®êi sèng x· héi cña ViÖt Nam, Ngoµi ra, mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng Nho häc còng ngµy cµng thÞnh hµnh.chñ yÕu cña v¨n hãa truyÒn thèng Trung Nh÷ng ng−êi theo Nho gi¸o ngµy métQuèc lµ chÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c cña ®«ng, sau nµy Nho gi¸o trë thµnh mét t«nquan niÖm lÝ luËn Nho gi¸o. Nh÷ng gi¸o ®−îc tin thê nhÊt cña ng−êi ViÖt Nam.quan niÖm lÝ luËn nµy lµ mét bé phËn Do t− t−ëng Nho häc ®−îc truyÒn b¸ méthîp thµnh quan träng cña v¨n hãa d©n c¸ch réng r·i ë ViÖt Nam, nªn c¸i “t«n titéc H¸n. Trung Quèc tr¶i qua x· héi sang hÌn” cña t− t−ëng Nho gi¸o còng ¶nhphong kiÕn h¬n 2300 n¨m, t− t−ëng Nho h−ëng rÊt s©u réng tíi c¸c lÜnh vùc cña ®êigi¸o thèng so¸i, ngù trÞ toµn bé hÖ thèng sèng kinh tÕ x· héi ViÖt Nam, trong ®ãt− t−ëng d©n téc. “V¨n hãa Nho gia lµ bao gåm lÜnh vùc v¨n hãa ng«n ng÷.chñ thÓ cña v¨n hãa d©n téc H¸n. §Æc ...