Báo cáo tài chính và ngôn ngữ của thế giới kinh tế

Thông tin tài chính trên báo cáo tài chính (BCTC) chỉ thực sự hữu ích khi BCTC được lập đúng quy định, chuẩn mực kế toán. BCTC được sử dụng để công bố hoạt động kinh doanh (HĐKD) của doanh nghiệp (DN) không chỉ trong hiện tại mà còn cả dự báo trong tương lai của doanh nghiệp;
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo tài chính và ngôn ngữ của thế giới kinh tế Báo cáo tài chính: ngôn ngữ củathế giới kinh tếThông tin tài chính trên báo cáo tài chính (BCTC) chỉ thực sự hữuích khi BCTC được lập đúng quy định, chuẩn mực kế toán. BCTCđược sử dụng để công bố hoạt động kinh doanh (HĐKD) củadoanh nghiệp (DN) không chỉ trong hiện tại mà còn cả dự báotrong tương lai của doanh nghiệp; đồng thời, cũng có thể là côngcụ được các DN sử dụng để che giấu và đánh lừa các NĐT Songkhông phải bất cứ bản BCTC bị phù phép nào cũng gây ảnhhưởng tiêu cực mà có những BCTC bị phù phép khi sử dụng vớiđộng cơ tích cực thì lại là lựa chọn tối ưu cho các nhà lãnh đạo.Phù phép tài chính thực ra là việc sử dụng một số kỹ thuật nhằmthay đổi số liẹu BCTC để đạt được một số mục tiêu nhất định.Phù phép BCTC - Từ góc độ tích cực.Phù phép BCTC là hiện tượng khá phổ biến trong các DN củanước ta hiện nay và có nhiều nguyên nhân. Sự nóng lên mộtcách nhanh chóng của thị trường chứng khoán nước ta hiện naylà một trong những nguyên nhân chính của việc nhiều DN phùphép cho BCTC của mình. Việc đánh giá quá cao cổ phiếu củamột số công ty khiến các nhà lãnh đạo công ty phải tạo ra mộtkhoản lợi nhuận ảo tương ứng với kì vọng từ phía các NĐT vềkhả năng sinh lời của công ty nếu như không muốn phản ứng tiêucực từ phía thị trường và kéo theo sự giảm sút về giá trị cổ phiếu.Điều này không chỉ ảnh hưởng về phía NĐT mà còn ảnh hưởngtrực tiếp đến các nhà lãnh đạo bởi bản thân họ cũng nắm giữphần lớn cổ phiếu của công ty.Đứng về góc độ tác động tích cực, những bản BCTC bị phù phépvới động cơ tích cực, thực sự phát huy tác dụng của mình choDN khi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty, nâng caolợi nhuận theo kế hoạch, đảm bảo một số hệ tài chính mà công tyđặt ra. Như vậy, việc phù phép tài chính lúc này trở thành côngcụ can thiệp hữu hiệu vào các số liệu tài chính không chỉ cho cácnhà lãnh đạo và các NĐT. Điều này được minh chứng qua ví dụsau:Công ty A có khả năng sinh lời hàng năm là 1.000 tỷ đồng và cóchính sách phân phối lợi nhuận dưới dạng cổ tức, khả năng sinhlời là vô thời hạn, có tỷ lệ chiết khấu là 10%. Như vậy, tính theoquy mô chiết khấu cổ tức, giá trị của công ty A là 1000/0,1 =10.000 tỷ đồng. Nhưng trong năm 2007, công ty A đầu tư vào mộtdự án với lợi nhuận dự kiến hàng năm sẽ tăng 100 tỷ là vô thờihạn. Song, do công ty tập trung nhiều nguồn lực vào dự án nênhoạt động của công ty trong năm bị giảm sút và kết quả công tychỉ đạt 900 tỷ đồng, thấp hơn so với dự kiến là 200 tỷ đồng mà lẽra công ty phải đạt được là 1.100 tỷ đồng. Theo dự tính, mức giátrị này sẽ đạt được vào năm 2008. Điều này đặt các nhà lãnh đạođứng trước sự lựa chọn giữa một bên là đảm bảo tính trụng thựccủa BCTC hoặc sử dụng thủ thuật phù phép tài chính và điều nàychỉ các nhà lãnh đạo trong công ty được biết. Bảng sau đây thểhiện sự lựa chọn của nhà lãnh đạo DN:Lựa chọn Giá trị công ty A theo Nhận xét đánh giá của nhà đầu tưKhông phù phép báo 900/0,1 = 9.000 tỷ Công ty bị đánh giá trịcái lãi 900 tỷ đồng đồng thực thấp hơn 200 tỷ đồngPhù phép báo cáo lãi 1.100/0,1 = 11.000 tỷ Công ty A được đánh1.100 tỷ đồng đồng giá đúng giá trị thựcTừ bảng lựa chọn trên, nếu chọn phương án phù phép BCTC thìkhông ảnh hưởng gì đến lợi nhuận về sau của công ty. Lúc này,lợi nhuận thực mà công ty đạt được 1.100 tỷ đồng bắt đầu năm2008 và hoạt động kinh doanh được diễn ra bình thường màkhông bị mất khoản vốn đầu tư, ngược lại còn tăng nguồn vốnđầu tư do NĐT đặt nhiều kì vọng vào khả năng sinh lời của côngty.Nếu không phù phép BCTC thì buộc các nhà lãnh đạo DN nếukhông muốn làm mất kì vọng của NĐT vào sự sinh lời của côngty phải vạch rõ dự án mà công ty đang đầu tư song điều này lạitạo điều kiện cho các đối thủ cạnh tranh nắm được hoạt động củacông ty. Điều này gây bất lợi cho dự án đầu tư và có thể gây thualỗ cho dự án. Còn nếu chỉ khai báo chung chung thì sẽ không tạora niềm tin đối với các NĐT, như vậy, cũng bất lợi về nguồn vốnđầu tư cho công ty. Phương án này sẽ làm cho công ty bị mấtmột khoản lợi nhuận tương đối, tưc chi phí cơ hội của lựa chọnnày khá cao. Do vậy, lựa chọn phương án phù phép BCTC là lựachọn tối ưu.Từ phân tích trên, có thể nhận rõ giá trị mà ngôn ngữ kinh tế củabản BCTC mặc dù đã được phù phép song lại có tác động tíchcực đến việc kinh doanh của công ty và chỉ đúng hướng đầu tưcho các NĐT.Đến lằn ranh gian lận và các rủi roVề góc độ tiêu cực, những thủ thuật phù phép tài chính gây mộtthiệt hại không nhỏ chỉ đối với các DN mà còn với cả NĐT và cóthể dẫn đến phá sản DN. Khi được sử dụng với mục đích khôngtích cực nó có thể là công cụ của những kẻ tham nhuãng hay đểche giấu HĐKD giảm sút của công ty mà việc phá sản của tậpđoàn viễn thông Worldcom của Mỹ do việc cung cấp số liệukhông chính xác trong các BCTC là một ví dụ điển hình. Sự phásản này kéo theo sự khủng hoảng của cả hệ thống các tập đoànviễn thông của Mỹ, làm thất thoát 18 tỷ USD và khiến 2.000 nhânviên mất việc làm.Các công cụ sử dụng để phù phép BCTC thường được sử dụngtheo nhiều hình thức và có một số hình thức khá phổ biến với cácnhà DN Mỹ và cũng không xa lạ với các DN Việt Nam hiện nay. Ởđây, chỉ xét đến những công cụ hợp pháp, tuân thủ những quyđịnh của kế toán tài chính.Phù phép thông qua các ước tính kế toán.Vì không có chỉ tiêu cụthể cho ước tính kế toán nên đây có lẽ là công cụ khá hữu hiệucho việc phù phép BCTC. Các ước tính kế toán nhằm tăng mứclợi nhuận của công ty trong các kì sau, vì vậy nó là con số tạoniềm tin cho khả năng sinh lời của công ty trong tương lai với cácNĐT. Vì vậy, để không muốn mất một khoản vốn đầu tư, các nhàkinh doanh đã dự tính cho mức ước tính kế toán cao hơn thôngqua việc tăng lợi nhuận củ ...