Báo cáo về Trách NHiệm hình Sự và miễn Trách NHiệm hình sự

Trách nhiệm hình sự và miễn tráchnhiệm hình sự với tư cách là haichế định cơ bản của luật hình sựTrách nhiệm hình sự (TNHS) là biệnpháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhànước được áp dụng đối với người nào đãthực hiện hành vi phạm tội do pháp luậthình sự (PLHS) quy định, đồng thời là mộttrong những chế định cơ bản và quan trọngnhất của Luật hình sự Việt Nam và đượcghi nhận tại các Điều 2, 8-16 Bộ luật hìnhsự (BLHS) năm 1999....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " về Trách NHiệm hình Sự và miễn Trách NHiệm hình sự "T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, Kinh tÕ – LuËt, T.xxI, Sè 2, 2005 vÒ Tr¸ch NHiÖm h×nh Sù vµ miÔn Tr¸ch NHiÖm h×nh sù Lª C¶m TrÞnh TiÕn ViÖt1. Tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ miÔn tr¸ch hîp, nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. nhiÖm h×nh sù víi t− c¸ch lµ hai §Æc biÖt, sù ph©n hãa c¸c tr−êng hîp ph¹m chÕ ®Þnh c¬ b¶n cña luËt h×nh sù téi vµ ng−êi ph¹m téi cßn thÓ hiÖn ë chç Tr¸ch nhiÖm h×nh sù (TNHS) lµ biÖn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c tr−êng hîp ph¹m téiph¸p c−ìng chÕ nghiªm kh¾c nhÊt cña Nhµ hay tÊt c¶ nh÷ng ng−êi ph¹m téi ®Òu bÞn−íc ®−îc ¸p dông ®èi víi ng−êi nµo ®· truy cøu TNHS. §ã lµ mét sè tr−êng hîpthùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi do ph¸p luËt mµ khi cã ®Çy ®ñ c¨n cø ph¸p lý vµ nh÷ngh×nh sù (PLHS) quy ®Þnh, ®ång thêi lµ mét ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh hoÆc (vµ) nÕu xÐt thÊytrong nh÷ng chÕ ®Þnh c¬ b¶n vµ quan träng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i truy cøu TNHS, th×nhÊt cña LuËt h×nh sù ViÖt Nam vµ ®−îc mét ng−êi ®· thùc hiÖn hµnh vi nguy hiÓmghi nhËn t¹i c¸c §iÒu 2, 8-16 Bé luËt h×nh cho x· héi mµ luËt h×nh sù cÊm vÉn cã thÓsù (BLHS) n¨m 1999. kh«ng ph¶i chÞu TNHS hoÆc còng cã thÓ ®−îc miÔn TNHS. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng cïng víi bachÕ ®Þnh kh¸c - téi ph¹m (1), h×nh ph¹t (2), NÕu TNHS chØ xuÊt hiÖn khi cã sù viÖc®¹o luËt h×nh sù (3), th× TNHS lµ mét chÕ ph¹m téi vµ nã chØ ®−îc thùc hiÖn trong®Þnh trung t©m vµ chñ yÕu, ®ång thêi lµ ph¹m vi cña quan hÖ PLHS gi÷a mét bªn“sîi chØ ®á” xuyªn suèt toµn bé c¸c quy lµ Nhµ n−íc cßn bªn kia lµ ng−êi ph¹m téi,ph¹m cña PhÇn chung vµ PhÇn c¸c téi th× trong tr−êng hîp ng−êi ph¹m téi ®−îcph¹m cña luËt h×nh sù. MÆt kh¸c, tÝnh miÔn TNHS, theo logic cña vÊn ®Ò, TNHSchÊt vµ møc ®é thÓ hiÖn cña c¸c nguyªn còng coi nh− chÊm døt. Do ®ã, còng gièngt¾c ph¸p lý tiÕn bé ®−îc thõa nhËn chung nh− chÕ ®Þnh TNHS, miÔn TNHS còng lµcña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i vµ cña luËt mét trong nh÷ng chÕ ®Þnh ®éc lËp vµ còngh×nh sù ViÖt Nam nh−: ph¸p chÕ, nh©n cã ý nghÜa rÊt quan träng trong PLHS ViÖt®¹o, t«n träng vµ b¶o vÖ c¸c quyÒn con Nam, thÓ hiÖn chÝnh s¸ch khoan hång,ng−êi, v.v... phô thuéc rÊt lín vµo viÖc gi¶i nh©n ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®èi víiquyÕt vÊn ®Ò TNHS cña ng−êi ph¹m téi. ng−êi ph¹m téi vµ hµnh vi do hä thùc hiÖn, ®ång thêi qua ®ã nh»m ®éng viªn, khuyÕn Theo quy ®Þnh cña PLHS, mét ng−êi khÝch ng−êi ph¹m téi lËp c«ng chuéc téi,chØ cã thÓ ph¶i chÞu TNHS (hay ph¶i chÞu chøng tá kh¶ n¨ng gi¸o dôc, c¶i t¹o nhanhTNHS) khi cã ®Çy ®ñ c¬ së vµ nh÷ng ®iÒu chãng hßa nhËp víi céng ®ång vµ gióp häkiÖn cña TNHS ®èi víi téi ph¹m ®−îc thùc trë thµnh ng−êi cã Ých cho x· héi. Theo c¸chiÖn. Tuy nhiªn, ®Ó c«ng cuéc ®Êu tranh quy ®Þnh cña BLHS n¨m 1999 th× trongphßng vµ chèng téi ph¹m ®¹t hiÖu qu¶ cao, PLHS ViÖt Nam hiÖn hµnh cña n−íc ta cãcïng víi viÖc ph©n lo¹i téi ph¹m, luËt h×nh chÝn tr−êng hîp (d¹ng) miÔn TNHS baosù ViÖt Nam còng ®ång thêi ph©n hãa c¸c gåm: 1) n¨m tr−êng hîp trong PhÇn chungtr−êng hîp ph¹m téi, c¸c ®èi t−îng ph¹m (§iÒu 19, kho¶n 1- 3 §iÒu 25, kho¶n 2téi kh¸c nhau ®Ó cã ®−êng lèi xö lý phï§iÒu 69) vµ, 2) bèn tr−êng hîp trong PhÇn ph¸p luËt, b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîpc¸c téi ph¹m (kho¶n 3 §iÒu 80, ®o¹n 2 ph¸p cña Nhµ n−íc, cña x· héi vµ cña c«ng d©n. Cßn chÕ ®Þnh sau l¹i thÓ hiÖn tÝnhkho¶n 6 §iÒu 289, kho¶n 6 §iÒu 290 vµkho¶n 3 §iÒu 314). Trªn c¬ së nµy, trong nh©n ®¹o s©u s¾c víi néi dung thùc hiÖn chÝnh s¸ch “nghiªm trÞ kÕt hîp víi khoanBLHS n¨m 1999 còng ®· ph©n râ nh÷ng hång”, “trõng trÞ kÕt hîp víi gi¸o dôc c¶itr−êng hîp miÔn TNHS thµnh hai lo¹i cãtÝnh chÊt b¾t buéc vµ cã tÝnh c ...