Bệnh U máu ở trẻ em

U máu là khối u lành tính bẩm sinh phổ biến nhất ở trẻ em - đó là loại u lành tính của tế bào nội mạc lát thành mạch máu. Loại u này xuất hiện lúc mới sinh và có đặc tính phát triển rất nhanh ở trẻ nhũ nhi. Ngược lại, u dị dạng mạch máu cũng xuất hiện lúc mới sinh nhưng phát triển chậm hơn và tồn tại tới tuổi trưởng thành. U máu có thể xuất hiện ở mọi nơi trên cơ thể như: da, đầu, mặt, cổ, mắt, vòm, miệng, họng, ngực, chân,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh U máu ở trẻ em U máu ở trẻ emU máu là khối u lành tính bẩm sinh phổ biến nhất ở trẻ em - đó là loại u lành tínhcủa tế bào nội mạc lát thành mạch máu. Loại u này xuất hiện lúc mới sinh và cóđặc tính phát triển rất nhanh ở trẻ nhũ nhi. Ngược lại, u dị dạng mạch máu cũn gxuất hiện lúc mới sinh nh ưng phát triển chậm hơn và tồn tại tới tuổi trưởng thành.U máu có thể xuất hiện ở mọi nơi trên cơ thể như: da, đầu, mặt, cổ, mắt, vòm,miệng, họng, ngực, chân, tay, nội tạng như gan, thận… Chính vì thế bệnh nhân cóthể tới khám ở các chuyên khoa khác nhau như da liễu, răng-hàm-mặt, tai-mũi-họng, ngoại khoa,…Phân loại U máu:- U tế bào nội mạc mạch máu: U xuất hiện lúc mới sinh, phát triển rất nhanh,khoảng 25% có hiện tượng thoái triển lúc 5 -7 tuổi. Tỉ lệ trẻ gái cao hơn trẻ trai từ3-5 lần.- U dị dạng mạch máu như: U dị dạng động mạch, tĩnh mạch hay u bạch mạch tồntại và phát triển đến tuổi trưởng thành.Cơ chế bệnh sinh (theo Dans de Angelis 007)- Loại u tế bào nội mạc: Có sự tăng sinh tế bào nội mạc lát thành mạch máu, các tếbào nội mạc mới tạo thành các ống mạch máu mới, u phát triển nhanh.- Loại u dị dạng mạch máu: Các tế bào nội mạc mạch máu không tăng sinh, khôngtạo thành các ống mạch máu mới, loại u này phát triển từ từ tới tuổi trưởng thành.Nguyên nhânCó một số giả thuyết được đưa ra:- Do di truyền: Từ cha mẹ sang con cái có nguy cơ 50/50 số lần mang thai. Bốhoặc mẹ có u máu đã thoái triển nhưng đứa con bị u máu nặng hơn.- Do rối loạn hoocmon- Do rối loạn miễn dịch- Bất thường về mạch máu- Do ảnh hưởng của hoá chất hay các chất độc hại khác.- Do cha mẹ bị nhiễm khuẩn hay nhiễm virut trong thời kỳ mang thai.- Sau chấn thương.Chẩn đoánDựa vào lâm sàng có các thể sau:- U máu phẳng: còn gọi là vết rượu vang, u phẳng, màu đỏ hay tím sẫm, nếu uthâm nhiễm sâu vào cơ gây biến dạng mặt.- U máu thể gồ: U màu đỏ phát triển sần sùi, gồ lên mặt da thành từng đám haythành chùm như chùm nho, động vào rất dễ chảy máu khó cầm.- U dưới da: Mặt da bình thường, có một vùng hơi tím, mật độ căng, bóp xẹp.- U máu xương hàm: có biểu hiện chảy máu chân răng, u máu phát triển ở lợi vàxương hàm, răng lung lay, nếu nhổ răng có khả năng chảy máu ồ ạt khó cầm.Chụp X quang xương hàm có hiện tượng u phá huỷ xương hàm.- U máu động mạch: u thường phát triển chậm và to dần ở tuổi trưởng thành. Sờ cócảm giác nóng, mạch đập mạnh, có cảm giác “rung miu”.- U bạch mạch: U phát triển chậm, biến dạng mặt, chân, tay … tuỳ từng vị trí uphát triển, mật độ u mềm, căng, có những túi dịch (chọc hút, có dịch màu vàngchanh).- U hỗn hợp: u bạch mạch và u máu, u phát triển chậm, biến dạng vị trí u pháttriển.Cận lâm sàng:- Chụp mạch: vùng u có hiện tượng ngấm thuốc mạnh- Siêu âm: có vùng giảm âm rõ ở giữa.- Chụp CT Scan sọ mặt, chụp cộng hưởng từ MRI để xác định chính xác vị trí u,kích thước và sự xâm lấn của u.- Cần sinh thiết xét nghiệm tế bào những trường hợp u ở sâu khó xác định.Biến chứng của U máu:- Loét, nhiễm trung, hoại tử u.- Chảy máu- Suy tim- Tắc nghẽn đường thở- Ảnh hưởng thẩm mỹ- Tác động tâm lýĐiều trịCó nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Tuy nhiên việc áp dụng phương phápđiều trị nào còn tuỳ thuộc vào từng thể bệnh, từng vị trí khác nhau đòi hỏi bác sĩcó những sự lựa chọn phương pháp điều trị sao cho đạt được các yêu cầu:- Khỏi bệnh- Không gây tác hại tới sự phát triển của cơ thể- Thẩm mỹ.Điều trị u máu tế bào nội mạc mạch máuSteroid đường uống: liều lượng 2mg/kg/ngày dùng liên tục trong 4 tuần (giảm liềusau từng tuần). Uống 1 tháng, nghỉ 15 ngày lại uống tiếp 1 tháng. Cần theo dõidiễn biến toàn thân của trẻ vì khi dùng Steroid kéo dài vì có thể gây các biếnchứng: bộ mặt Cushing, thay đổi tính cách, nấm miệng, chậm phát triển tinh thần,đái tháo đường, tăng huyết áp.Đặc biệt, theo nghiên cứu của Dans de Angelis 2001 cho thấy tỉ lệ u máu điều trịliệu pháp steroid chỉ đáp ứng khoảng 30%.Tiêm xơ: Phương pháp này rất có hiệu quả đối với loại u máu tế bào nội mạc mạchmáuThuốc sử dụng: Scleremo hoặc trombovard 1%, 3% (thuốc của Pháp)Việc tiến hành tiêm xơ phải bác sĩ có kinh nghiệm thực hiện, đặc biệt vùng đầu,mặt, cổ.Sử dụng interferon a-2b (Heberon): theo nghiên cứu của Juan Manuel Marquer –Pediatric University hospital Lahabana – Cu Ba điều trị u máu cho trẻ em từ 1,5tháng – 14 tuổi thì tỷ lệ thoái triển của trẻ 1- 5 tuổi đạt tỉ lệ cao.- Cách sử dụng: liều 3 triệu đơn vị (3MUI)/ngày (pha thuốc với 1ml nước cất),tiêm dưới da hàng ngày liên tục trong 6 tháng,- Thời gian sử dụng: ít nhất trong 6 tháng- Tác dụng phụ: chủ yếu là sốt trong 1-2 ngày đầu dùng thuốc. Theo dõi diễn biếntiếp theo, cần phải kịp thời xử trí các triệu chứng như nôn, sốt, biếng ăn … trao đổivới các đồng nghiệp có kinh nghiệm trong quá trình sử dụng thuốc.Điều trị bằng phẫu thuật: tuỳ theo từng thể bệnh, vị trí hay mức độ khu trú củakhối u.Các phương pháp khác: có thể dùng phương pháp nút mạch và laserĐiều trị u dị dạng mạch máuCó thể lựa chọn phương pháp laser, nút mạch (nếu dị dạng động mạch lớn cần tiếnhành nút mạch kết hợp phẫu thuật ngay): phẫu thuật đối với các tr ường hợp u dịdạng bạch mạch, u dị dạng tĩnh mạch.Giới thiệu 02 trường hợp bệnh nhân bị u máu đã được điều trị khỏi tại khoa Răng–Hàm - Mặt - Bệnh viện Nhi Trung ương.Trường hợp 1:Bệnh nhân Trần Đình N – 15 tháng tuổi ở Tuy Phước – Bình Định- Ngày vào điều trị ngoại trú: tháng 2/2007. Lý do tới khám: U máu toàn bộ mitrên trái- Tiền sử gia đình: Mẹ khi mang thai có tiếp xúc với hoá chất trừ sâu.- Tiền sử bệnh: cháu khi sinh ra đã xuất hiện u vùng mi trên trái kích thước > 1cm.U phát triển rất nhanh che kín toàn bộ mắt trái. Bệnh nhân đã được phẫu thuật cắtu tại bệnh viện Mắt trung ương – TP. Hồ Chí Minh. Sau đó lại tái phát và pháttriển nhanh - bệnh nhân đến khám tại Bệ ...