Bối cảnh tác động và những vấn đề đặt ra hiện thực hóa cộng đồng ASEAN: Phần 2

Tiếp nội dung phần 1, Cuốn sách Hiện thực hóa cộng đồng ASEAN bối cảnh tác động và những vấn đề đặt ra: Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: những vấn đề đặt ra đối với cộng đồng ASEAN và chính sách của Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bối cảnh tác động và những vấn đề đặt ra hiện thực hóa cộng đồng ASEAN: Phần 2 Chương 3 NHỮNG VÁN ĐÈ ĐẶT RA ĐỐI VỚI CỘNG ĐỒNG ASEAN VÀ CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM Xây dựng Cộng đồng ASEAN là mục tiêu và lý tưởng cao đẹp cùa các nước Đông Nam Á. Nó thể hiện sự kỳ vọng, mong muốn từ con tim. khối óc của mọi người dân các nước ASEAN được chung sống trong hòa bình, đoàn kết, chia sẻ, đùm bọc và phát triển thịnh vượng. Tuy nhiên, mơ ước là một chuyện, còn cuộc sống thực tế lại không hề đơn giản chút nào. Trước mất các nước ASEAN là một “núi” thách thức gay gắt cần phải vượt qua. Vì vậy, để biến giấc mơ thành hiện thực, các nước ASEAN còn phải làm rất nhiều việc, phải cố gắng nỗ lực không ngừng với tư cách cá một khối mười nước, cũng như với tư cách cúa từng quốc gia thành viên. Đó là nhũng vấn đề mà các nước ASEAN cần phải giải quyết, cả trước mắt và lâu dài, một cách bài bản và có tính hệ thống. 3.1. Đoàn kết, liên kết nội bộ nhằm tạo nên ý chí chính trị nhất quán, tranh thủ thời cơ và sự ủng hộ của các nưóc lớn cũng như các tổ chức quốc tế Mồi hành động, mỗi nỗ lực của ASEAN để đạt được những bước tiến từ khi hình thành nên ý tưởng về xây dựng Cộng 189 HIỆN THỰC HÓA CỘNG ĐỔNG ASEAN. đồng đến nay đều thể hiện trong đó tinh thần và ý chí chính trị của các quốc gia thành viên. Định hướng là vậy nhưng trên thực tế thì việc thực thi các sứ mệnh chung với tư cách của từng nước thành viên cũng như với tư cách của bản thân toàn khối ASEAN không phải lúc nào cũng tập trung và đúng cam kết. Việc phân tích, đánh giá sự đoàn kết, ý chí chính trị của các nước thành viên ASEAN trong việc hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN sẽ được xem xét trên cơ sở ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN. 3.1.1. Với Cộng đồng Chính trị - an ninh ASEAN (APSC) Như chúng ta biết, ý tưởng xây dựng APSC là để tạo nên một sự cân bằng giữa hợp tác chính trị và kinh tế của ASEAN1, nhằm biến ASEAN từ cơ chế “quản lý xung đột” sang cơ chế 'giải quyết xung đột”. Hợp tác chính trị mặc dù không tiến triển nhanh bằng hợp tác kinh tế nhưng đây chính là cột sống của hợp tác khu vực. Sở d ĩ ASEAN nhận thấy cần thiết phải đưa hợp tác chính trị - an ninh của Hiệp hội lên một bình diện mới bới vì nếu cứ tiếp tục duy trì các hình thức và mức độ hợp tác chỉnh trị - an ninh như trước thì ASEAN sẽ không the ứng phó một cách kịp thời và hữu hiệu trước những biến đổi trong môi trường chính trị và an ninh khu vực trong những năm đầu thế kỷ XXI, đặc biệt là từ sau sự kiện khủng bổ 11/9 ở Mỹ. 1. Trước đó, Thù tướng Singapore Gô Chốc Tông đã đưa ra ý tưởng về việc tiến tới một hình thức liên kết kinh tế khu vực cao hơn tại Hội nghị cấp cao ASEAN-8 ờ Phnôm Pênh vào tháng 11 năm 2002 với đề nghị ASEAN cần xem xét lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). 190 Chương 3. Những vấn đề đặt ra đối với.. Một sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa các nước ASEAN không chi giúp đối phó hiệu quả hơn với những thách thức an ninh mà Đông Nam Á đang phải đổi diện mà còn giảm bớt sự phụ thuộc của các nước trong vùng vào các cường quốc bên ngoài. Sự hiện diện trở lại của Mỹ ở Đông Nam Á không chi thúc đẩy các hoạt động khủng bố trong vùng mà còn tạo nên một cuộc cạnh tranh ảnh hưởng mới giữa các nước lớn trong khu vực. Mặc dù hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa các nước Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, EU ở Đông Nam Á là cuộc cạnh tranh hoà bình, nhưng nếu nó không đưa lại kết quả như các nước đó mong đợi thì khi thời cơ tới hoặc khi một nước nào đó trong số các nước trên có nhu cầu đẩy các vấn đề nội bộ của họ ra bên ngoài, các nước lớn có thể sẽ thay đổi chính sách của họ đối với Đông Nam Á. Trong trường hợp như vậy thì khả năng một nước nào đó trong sổ các thành viên ASEAN sẵn sàng hy sinh các lợi ích chung của khu vực cho lợi ích dân tộc hẹp hòi của họ là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Đông Nam Á còn rất nhiều vấn đề do lịch sử dể lại, nhất là các vấn đề về biên giới lãnh thổ, các vung biẻn dào chòng lán giửa các nước AShAN V Ở 1 nhau và giữa một số nước ASEAN với Trung Quốc. Trong bối cảnh các nguồn tài nguyên thiên nhiên trong khu vực đang ngày càng cạn kiệt thì việc khai thác các nguồn lợi chung, đặc biệt là dầu khí và hải sản ở những vùng biển đang tranh chấp hiện nay, rất dễ dẫn tới bùng nổ xung đột giữa các bên có liên quan. Hơn nữa, đối với một số nước Đông Nam Á, hợp tác khu vực chi là công cụ nhằm đạt tới các lợi ích quốc gia. Khi lợi ích quốc gia phù họp với lợi ích khu vực nói chung và hợp tác 191 HIỆN THỰC HÓA CỘNG ĐỎNG ASEAN. chính trị - an ninh cùaA SEA N nói riêng thì hợp tác cùaASEAN tiến triển khá nhanh. Nhưng khi lợi ích quốc gia của các nước thành viên không hoàn toàn phù hợp với lợi ích chung của khu vực thì một số nước có thể bỏ qua lợi ích khu vực để tìm kiếm lợi ích quốc gia riêng của mình. Sự thay đổi nhanh chóng chính sách đối với Campuchia của Thái Lan trong những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ XX, những thoả thuận FTA song phương giữa Thái Lan và Singapore với các nước bên ngoài hiện nay, hay lập trường khác biệt của Campuchia trong Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 45 (tháng 7/2012) tại thủ đô Phnôm Pênh đã cho thấy rõ điều đó. Với việc đề xuất xây dựng APSC, các nhà lãnh đạo ASEAN hy vọng sẽ làm thay đổi cách tiếp cận vốn có của họ đổi với an ninh quốc gia và an ninh khu vực, đặt an ninh quốc gia của moi nước trong moi quan hệ tuỳ thuộc lẫn nhau với an ninh của các nước khác và an ninh chung cùa toàn khu vực. Ngoài hai mục đích quan trọng trên, APSC được lập ra còn nhàm mục đích 'góp phần thúc dẩy hoà binh và an ninh trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương”. Do Đông Nam Á là một bộ phận của châu Á - Thái Bình Dương nên thúc đẩy hoà bình và ổn định của châu Á - Thái Bình Dương cũng chính là cách để bảo vệ hoà bình và an ninh của Đông Nam Á. N hư vậy, xét về lịch sử hình thành ý tưở ...