Bùa trong đời sống tâm linh của người Việt hiện nay

Bùa là một hiện tượng tâm linh, liên quan đến Đạo giáo và tín ngưỡng bản địa, tồn tại trong đời sống tâm linh của nhiều tộc người ở Việt Nam và trên thế giới. Trong cuộc sống hiện đại, bùa vẫn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống cá nhân, gia đình, cộng đồng và nó được ví như tấm thẻ “bảo hiểm” thân thể đối với một số người, dùng để trấn an tâm lý, tránh rủi ro, cầu an, cầu may mắn và tài lộc. Bài viết tìm hiểu về bùa trong đời sống tâm linh của người Việt (người Kinh) hiện nay từ góc độ nhân học văn hóa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bùa trong đời sống tâm linh của người Việt hiện nay24 Thông tin Khoa học xã hội, số 3.2018Bùa trong đời sống tâm linh của người Việt hiện nayVũ Hồng Thuật(*)Tóm tắt: Bùa là một hiện tượng tâm linh, liên quan đến Đạo giáo và tín ngưỡng bản địa,tồn tại trong đời sống tâm linh của nhiều tộc người ở Việt Nam và trên thế giới. Trongcuộc sống hiện đại, bùa vẫn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống cá nhân, gia đình,cộng đồng và nó được ví như tấm thẻ “bảo hiểm” thân thể đối với một số người, dùngđể trấn an tâm lý, tránh rủi ro, cầu an, cầu may mắn và tài lộc. Bài viết tìm hiểu về bùatrong đời sống tâm linh của người Việt (người Kinh) hiện nay từ góc độ nhân học văn hóa.Từ khóa: Bùa chú, Đời sống tâm linhAbstract: Amulet is a Taoism-related spiritual phenomenon that takes root in theVietnamese indigenous beliefs. It has existed as part of the spiritual life of many ethnicgroups in Vietnam and in the world. Nowadays, amulet continues to play an important rolein the life of each individual, family and community, and is likened to a insurance card”for users to reassure themselves of their safety against troubles and and pray for goodluck and fortune. From the perspective of cultural anthropology, the article examines thecase of amulet in the Vietnamese (Kinh people’s) spiritual life todayKeyword: Amulet, Spiritual life1. Dẫn luận(*)(*) đã trở thành một hiện tượng tâm linh liên Bùa hay bùa chú là một phạm trù bí ẩn quan đến tôn giáo, tín ngưỡng của nhiều tộcđối với con người. Có thể thấy, bùa được người ở nước ta, trong đó có người Kinh.sản sinh từ “ma thuật” nguyên thủy khi Kết quả nghiên cứu thực địa của chúngcon người chưa chế ngự được thiên nhiên, tôi từ năm 1997 đến 2017(*) cho thấy, hầunhưng lại cảm nhận được mối quan hệbiện chứng giữa tự nhiên với con người. (*) Năm 1995, tôi có trải nghiệm dùng bùa hộ thânTừ những mối quan hệ này, các pháp sư đã và cảm nhận bùa cũng có một đời sống văn hóabiến các đạo (lá) bùa thành những phương tâm linh. Từ năm 1997, tôi bắt đầu nghiên cứu vềtiện mang tính ma thuật để chống lại các thế cuộc sống của các pháp sư làm bùa để hiểu rõ hơn bí truyền nghề nghiệp của họ. Tôi thường theo cáclực siêu nhiên gây hại tới con người, cây pháp sư đi thực hành các nghi lễ cúng có liên quantrồng, vật nuôi… với mong muốn đạt được đến làm bùa tại các gia đình, công ty, đền và điệnnhững điều tốt lành trong cuộc sống. Bùa thờ của các ông đồng, bà đồng. Tôi đã thiết lập được mối quan hệ tốt với nhiều pháp sư ở các tỉnh thành để nghiên cứu về nghi lễ làm thiêng và giải thiêng TS., Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam: Email:(*) bùa. Tôi cũng có cơ hội phỏng vấn sâu những phápvuhongthuat@gmail.com sư làm bùa và người sử dụng bùa (một số ý kiếnBùa trong đời sống… 25hết các tộc người ở Việt Nam đều dùng bùa, họ nuôi luyện ở dưới ban thờ thần hổtrong đó có người Kinh ở cả thành thị lẫn của điện thờ), biết đọc chữ Hán, niệmnông thôn(*). Xét về bản chất, ngoài chức thần chú, bắt quyết, có điện thờ và đãnăng trấn an về tâm lý, cố kết cộng đồng, trải qua nghi lễ cấp sắc (Vũ Hồng Thuật,giáo dục con người hướng tới việc thiện, 2013: 63). Ngoài ra, họ còn phải kiêngtránh việc ác, bùa còn bao hàm cả những kỵ nhiều thứ trong ăn uống (như kiêng ăngiá trị văn hóa, lịch sử, tôn giáo, tín ngưỡng tỏi, mắm tôm vì sợ hôi miệng; kiêng ănvà sự thừa nhận của xã hội. Tuy nhiên, việc cá mè, cá chép, lươn, trạch, thịt chó, thịtdùng bùa hiện nay của một bộ phận người mèo, thịt trâu trắng vì những con vật nàydân đang trở nên thái quá, dẫn đến nhiều hệ thường được dùng làm nguyên liệu yểmlụy cho bản thân. bùa, nếu ăn vào sẽ bị vi phạm giới luật) Dưới nhãn quan nhân học văn hóa, bài và kiêng sinh hoạt vợ chồng vào ngàyviết bàn đến một số góc độ trong đời sống 30, mồng 1 và ngày 14, ngày 15 hàngtâm linh của người Việt liên quan đến bùa chú tháng. “Nếu làm bùa không đúng quy tắcnhư các nghi lễ làm bùa, nghi lễ giải thiêng và giữ giới luật không nghiêm thì trướcbùa, niềm tin tâm linh từ những lá bùa... tiên mình bị thánh thần quở phạt làm cho2. Về các pháp sư làm bùa ốm đau, mất tiền, tai nạn giao thông, sau Ngoài thực hành các nghi lễ tôn giáo, mới đến người sử dụn ...