Bước đầu điều tra cây thuốc sử dụng theo kinh nghiệm dân gian ở tỉnh Ninh Thuận

Điều tra, phân tích tình hình khai thác, sử dụng cây thuốc trên địa bàn tỉnh. Góp phần làm phong phú thêm kho tàng tri thức về cây thuốc của tỉnh Ninh Thuận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu điều tra cây thuốc sử dụng theo kinh nghiệm dân gian ở tỉnh Ninh Thuận 72 Tạp chí Khoa học & Công nghệ Số 5 Bước đầu điều tra cây thuốc sử dụng theo kinh nghiệm dân gian ở tỉnh Ninh Thuận Trần Hồng Di m1 Lê Văn Minh2,*, Nguy n Xuân Tuyển3, B ch Long Giang1 Bùi Văn Kỳ4 1 Viện Kĩ thuật Công nghệ cao Nguy n Tất Thành i học Nguy n Tất Thành 2 Trung t m S m và Dược liệu Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Dược liệu 3 Hội ng Y tỉnh Ninh Thuận 4 Sở Y tế tỉnh Ninh Thuận * lvminh@ntt.edu.vn Tóm tắt Mở đầu: Ninh Thuận là một tỉnh đa địa hình, có khí hậu đặc trưng ở khu vực t o nên sự phong Nhận 30.12.2018 phú của hệ thực vật. Bên c nh đó cộng đồng dân tộc ít người đặc biệt là Chăm và Raglai có ược duyệt 07.03.2019 truyền thống l u đời khai thác và sử dụng thảo dược làm thuốc. Công bố 26.03.2019 Mục tiêu: iều tra, phân tích tình hình khai thác, sử dụng cây thuốc trên địa bàn tỉnh. Góp phần làm phong phú thêm kho tàng tri thức về cây thuốc của tỉnh Ninh Thuận. Phương pháp: iều tra bằng phiếu kết hợp phỏng vấn người dùng thuốc người bán thuốc và cán bộ lãnh đ o lĩnh vực có liên quan từ tháng 10/2017 – 02/2018. Tên cây thuốc được xác định bằng cách đối chiếu với tiêu bản hoặc cán bộ chuyên môn về tài nguyên dược liệu. Kết quả: Nguồn cây thuốc tự nhiên được khai thác và sử dụng nhiều với khoảng hơn 50% c y thuốc được đánh giá có tiềm năng khai thác dồi dào. Có khoản 398 loài cây thuốc được sử dụng Từ khóa chủ yếu trong phòng và ch a bệnh trong đó có 54 loài được sử dụng với tần suất cao. Tập trung thảo dược, ở các nhóm bệnh như viêm nhi m (20%), cảm – ho (18%) và bệnh xương khớp (11%). tri thức bản địa, Kết luận: Khối lượng cây thuốc trồng được sử dụng lớn, nhưng c y thuốc tự nhiên được sử Ninh Thuận, dụng đa d ng về chủng lo i. Có khoảng 54 loài cây thuốc được sử dụng phổ biến trong phòng cộng đồng dân tộc và ch a trị bệnh. ® 2019 Journal of Science and Technology - NTTU 1 Mở đầu trao đổi kinh nghiệm được Hội ng y Tỉnh tổ chức định kỳ hằng năm. Nhiều bài thuốc, cây thuốc dân gian ch a Y học cổ truyền Việt Nam đã được hình thành qua quá trình bệnh đã được sàng lọc và sử dụng rộng rãi t i địa phương. cùng lao động, sản xuất của 54 dân tộc anh em trong nh ng y là nguồn tài nguyên tri thức dân gian có giá trị độc điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt và các cuộc chiến đấu gi đáo được chứng minh thực tế. Tuy nhiên, tri thức này nước dựng nước cũng như trong quá trình l u dài giao lưu thường chỉ được sử dụng lưu truyền trong diện hẹp bằng trao đổi với các dân tộc trong khu vực và thế giới, nên hết truyền miệng hoặc ghi chép đơn giản mà chưa được hệ sức phong phú đa d ng và đặc sắc. Các dân tộc luôn tìm tòi thống hoá tư liệu hoá và phân tích một cách chặt chẽ khoa và gìn gi nh ng kinh nghiệm về sử dụng thảo dược mang học để có thể lưu gi lâu dài và nghiên cứu phát triển nét đặc trưng riêng của dân tộc mình. Ninh Thuận có 27 thêm[1]. Do vậy, việc điều tra, tìm hiểu về cây thuốc và dân tộc, dân tộc Chăm và Raglai chiếm khoảng 20,7% dân kinh nghiệm sử dụng thuốc trong dân gian tỉnh Ninh số toàn tỉnh nhưng l i có truyền thống sử dụng cây thuốc Thuận có ý nghĩa quan trọng, góp phần bảo tồn tri thức l u đời và phong phú với việc hình thành các làng thuốc thực vật học dân tộc của tỉnh nói riêng và Việt Nam nói Nam được lưu gi bảo tồn cho đến ngày nay. chung, kế thừa và phát huy nguồn tri thức bản địa trong Toàn tỉnh hiện có trên 76 cơ sở khám ch a bệnh đ ng y tương lai. với tổng lượng tiêu thụ mỗi năm tương đối lớn. Ho t động Đại học Nguyễn Tất Thành Tạp chí Khoa học & Công nghệ Số 5 73 2 ối tượng và phương pháp nghiên cứu ý kiến của cán bộ Hội ng y để hiệu chỉnh các thông tin sai lệch. Thông tin, biểu đồ, thống kế được thực hiện bằng 2.1 ối tượng và ph m vi: cơ sở bu n bán dược liệu cơ sở phần mềm Microsolf Excel 2010. khám ch a bệnh đ ng y hoặc đồng bào người dân tộc, người trồng hoặc khai thác dược liệu, cán bộ Hội ông y, 3 Kết quả và bàn luận thực vật làm thuốc trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận. 3.1 Tình hình khai thác sử dụng dược liệu t i tỉnh Ninh 2.2 Phương pháp Thuận 2.2.1 Phỏng vấn trao đổi trực tiếp: Áp dụng phương pháp Thống kê kết quả phỏng vấn về nguồn dược liệu cung cấp phỏng vấn bán cấu trúc[2]. oàn c ng tác gồm hai cán bộ trong tỉnh cho thấy dược liệu trồng chiếm khối lượng lớn nghiên cứu và một người thông th o địa phương dẫn đường (98,3%), kế đến là dược liệu khai thác tự nhiên (chiếm kiêm phiên dịch tiếng dân tộc. Trực tiếp tới nhà d n (đặc 1 55%) dược liệu được thu mua từ nơi khác đến chiếm biệt là các ông lang, bà mế người dân tộc) cơ sở kinh chưa đến 1% nhu cầu sử dụng trong tỉnh (Hình 1A). Nh ng doanh hoặc ...