Ca dao việt nam : Cái Cò và Con Cò

Ca dao tục ngữ của dân tộc mình là một kho tàng độc nhất vô nhị, vì nó ẩn chứa cái Minh Triết của Việt tộc nói riêng, (và trong tương lai cũng có thể là của Con Người nói chung), với nhân sinh quan và vũ trụ quan, dựa trên nền tảng biến dịch và bất dịch của Trời Đất, mà tổ tiên đã huyền thoại hóa qua biểu tượng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ca dao việt nam : Cái Cò và Con CòCa dao việt nam : Cái Cò và Con Cò.Ca dao tục ngữ của dân tộc mình là một kho tàng độc nhất vô nhị, vì nó ẩn chứacái Minh Triết của Việt tộc nói riêng, (và trong tương lai cũng có thể là của ConNgười nói chung), với nhân sinh quan và vũ trụ quan, dựa trên nền tảng biến dịchvà bất dịch của Trời Đất, mà tổ tiên đã huyền thoại hóa qua biểu tượng TiênRồng, và đã được diễn tả bởi tâm tình của tiền Nhân, với nhịp của Trời (Thiên,với huyền số 3 x 2 là âm dương = 6 lục), và điệu của Đất (Địa, với huyền số 4 x 2= 8 bát), theo âm của vũ trụ và vần của vạn vật, như : “Trăm năm / bia đá / cũng mòn, Ngàn năm / bia miệng / vẫn còn / trơ trơ ”.Nội cái thể của hai câu “lục bát”, với nhịp 2 (chữ đôi: trơ trơ), điệu 3 cho câutrên 6 chữ, và 4 cho câu dưới 8 chữ, với âm (trăm, ngàn) và vần cuối câu trên(mòn) đi với vần của chữ thứ sáu (lục) của câu dưới (còn), ta đủ thấy tính chất“song trùng lưỡng hợp” của Cái nguyên lý Mẹ, đó là lưỡng nhất tính, với lưỡngnghi: âm dương (2) hòa hợp, và cơ cấu (3) tam tài (thiên-địa-nhân), và (4) tứtượng, mà trong thơ Đường luật (từ thời Đường nhà Hán), với thể thơ “thất ngônbát cú” (7 chữ 8 câu), với luật “bằng-trắc” đối khắc hơn, tuy cũng rất hay nhưngkhông còn cái cơ cấu và nền tảng như “lục bát”, tỉ dụ bài thơ nổi tiếng của BàHuyện Thanh Quan : “Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Lom khom dưới núi, tiều vài chú, Lác đác bên sông, chợ với nhà. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia. Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta.”Nhưng ở đây, tôi không có ý bàn về thể thức hay cơ cấu giữa hai thể thơ nói trên,để phê bình hay bàn luận, mà chỉ muốn nhắc lại cái đặc tính của ca dao Việt tộc,trước khi đề cập đến cái nhân sinh quan trong mấy câu ca dao sau đây mà có lẽbạn cũng đã biết : Con cò mà đi ăn đêm Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao (!) … Cái cò chết tối hôm qua Có hai hạt gạo với ba đồng tiền Một đồng mua trống mua kèn Một đồng mua mỡ đốt đèn thờ vong Một đồng mua mớ rau răm Đem về thái nhỏ thờ vong con cò.Tôi chọn những câu ca dao này, vì cũng nhân đọc lại bài “Những Dấu Chỉ củaThi Ca trong Triết Việt” mà tác giả Đông Lan đã dẫn giải ý nghĩa căn bản củaTriết qua những câu ca dao trên ; và vì như tôi đã nói ca dao là cả một kho tàngvô tận của nền Minh Triết Việt, nên tôi cũng xin được phép góp thêm ý để chia sẻvới bạn những gì tôi đã “Cảm” được qua những câu ca dao “Con cò” và “Cái cò”này.Nếu bạn để ý, thì thấy tôi đã ghép hai câu ca dao đầu (của một bài khác) để nóilên sự liên hệ động tác dẫn đến hậu quả, là lý do tại sao “cái cò chết tối hôm qua”,vì tôi nghĩ nếu không thì cái óc tò mò của bạn sẽ thắc mắc…; hơn nữa cũng đểdẫn chứng cho bạn ý nghĩa tiềm ẩn trong từng chữ của mỗi câu ca dao mà tiềnnhân đã dùng, là điều không phải ngẫu nhiên hay tự nhiên mà là với tiềm ý ẩn dấucái tinh hoa của Triết, để dẫn đường đến Đạo.Cái hay và độc đáo của ca dao, theo tôi, là với một hình ảnh như “cò” chẳng hạn(mọi người đều biết), nhưng lại có hai (ẩn) nghĩa hoàn toàn trái ngược (sẽ khôngbiết nếu không thấy), khi chữ được dùng thêm để chỉ giống đực hay giống cái, tứclà “con” hay là “cái”. Nhưng ở đây khi nói “con cò” hay “cái cò” đều chỉ loài cò,nghĩa cũng là “con cò”, và khi nhìn từ xa thì làm sao biết được con nào đực connào cái ?!Mà rõ ràng là bạn cũng thấy như tôi, cái câu đầu nói là “Con cò mà đi ăn đêm”,rồi sau đó lại nói “Cái cò chết tối hôm qua” ; như vậy chắc gì là cùng một con(?),nhưng có lẽ tại vì tôi lấy “râu ông cắm cằm bà”, nghĩa là đem ghép hai câu đầucủa bài ca dao khác vào làm hai câu đầu ở đây, cho nên không được ăn khớp ;nhưng bạn có thấy tại sao câu cuối cùng (của 6 câu chính trong cái bài này) cũnglại là con (?), đó là: “Đem về thái nhỏ thờ vong con cò.” !?Để nói với bạn, là trong cách dùng chữ của tiền nhân trong ca dao, rõ ràng làkhông ngẫu nhiên mà là cố ý, nên theo tôi, ca dao không thể hiểu như thơ vần, vớinghĩa chính hay tổng quát, mà là phải hiểu từng chữ đặt dưới mọi khía cạnh củavạn vật vũ trụ, như thế bạn mới có thể khám phá ra cái nghĩa triết, tức là (thấu)triệt, tận lý, cùng tính. Chỉ như vậy, bạn mới có thể thấy được cái Tâm của vũ trụmà cũng là cái Tâm của bạn, vì “nhân giả kỳ vũ trụ chi tâm”, đó là Cái Chân-Thiện-Mỹ tiềm ẩn nơi Con người qua Đại Ngã Tâm Linh.Đọc đến đây chắc bạn đã hiểu thế nào là Cái và Con, với ý nghiã ...