Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết tập trung phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh. Từ đó, nhóm tác giả đưa ra một số khuyến nghị cho các doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng báo cáo tài chính và khuyến nghị cho các nghiên cứu sâu hơn trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 21 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Trần Thị Kim Anh - Hoàng Hà Anh Trường Đại học Ngoại thương Phạm Mai Hương Công ty TNHH Anh Dũng Tóm tắt Chất lượng báo cáo tài chính (BCTC) luôn là đề tài được quan tâm nghiên cứu bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định kinh tế của các đối tượng sử dụng thông tin. Đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi việc tăng cường liên kết kinh doanh giữa các doanh nghiệp là yếu tố quan trọng phát triển kinh tế thì ngoài vai trò cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng, báo cáo tài chính của doanh nghiệp có chất lượng sẽ tạo uy tín cho doanh nghiệp đó trong quá trình liên doanh, liên kết, thu hút vốn đầu tư… góp phần tạo môi trường kinh doanh trong sạch, lành mạnh. Sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng trên cơ sở số liệu thứ cấp của 50 công ty phi tài chính niêm yết có vốn hoá lớn nhất (năm 2020) trên Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) giai đoạn 2018 – 2020, tác giả tìm hiểu và đánh giá các nhân tố có ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Từ đó, nhóm tác giả đưa ra một số khuyến nghị cho các doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng báo cáo tài chính và khuyến nghị cho các nghiên cứu sâu hơn trong tương lai. Từ khoá: chất lượng báo cáo tài chính, nhân tố ảnh hưởng, quản trị lợi nhuận FACTORS AFFECTING QUALITY OF FINANCIAL STATEMENTS OF COMPANIES LISTED ON THE HO CHI MINH CITY STOCK EXCHANGE Abstract The quality of financial statements is always an interesting topic to research because it directly affects the economic decisions of information users. Especially in the context of globalization, when the strong business linkage is an important factor in economic development, in addition to the role of providing information to users, quality of financial statements will create a reputation for that enterprise in the process of joint venture, association, attracting investment capital, … It will contribute to create a clean and healthy business environment. Using quantitative research method on the secondary data of 50 listed companies with the largest capitalization (in 2020) on the Ho Chi Minh Stock Exchange for the period of 2018 - 2020, the authors explore and evaluate the factors affecting the quality of 22 ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán financial statements of listed enterprises. The authors make some recommendations for enterprises to improve the quality of financial statements and recommendations for future researches. Keywords: quality of financial statements, factors, earnings management 1. Giới thiệu Theo Chuẩn mực kế toán số 01 (IAS 01) về trình bày Báo cáo tài chính của Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế IASB (2007), mục đích của báo cáo tài chính là cung cấp các thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu hữu ích cho số đông những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế, đồng thời các thông tin trên báo cáo tài chính cho thấy kết quả quản lý của ban giám đốc đối với các nguồn lực được giao phó cho họ. Do đó, chất lượng báo cáo tài chính là một vấn đề hết sức quan trọng đối với thị trường tài chính. Trong Khuôn khổ khái niệm của IASB (2018) kết luận rằng chất lượng cao đạt được bởi việc tuân thủ mục tiêu và các đặc điểm chất lượng của thông tin báo cáo tài chính, đặc điểm chất lượng đó là những đặc điểm tạo ra tính hữu ích của thông tin và được phân loại thành các đặc điểm cơ bản và đặc điểm tăng cường. Hai đặc điểm chất lượng cơ bản của thông tin hữu ích là tính thích hợp và trình bày trung thực. Ngoài hai đặc điểm chất lượng cơ bản, thông tin hữu ích còn có bốn đặc điểm tăng cường là có thể so sánh được, có thể kiểm chứng, kịp thời, và có thể hiểu được. Thông tin tài chính của các công ty niêm yết được rất nhiều đối tượng quan tâm, sử dụng, vì vậy nâng cao chất lượng thông tin tài chính sẽ giúp người sử dụng ra quyết định thích hợp. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, xã hội đang rất lo ngại về chất lượng thông tin tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay. Các lo ngại này xuất phát từ sự không phù hợp giữa giá trị thực và các số liệu trong báo cáo tài chính của các công ty, dẫn đến các thông tin về điều kiện tài chính, lợi ích và lợi nhuận triển vọng có thể không đầy đủ hoặc không chính xác. Sự chênh lệch giữa số liệu trước và sau kiểm toán của các công ty niêm yết làm cho nhà đầu tư thiếu niềm tin vào chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính mà các công ty niêm yết cung cấp với những lo ngại về sự không minh bạch trong công bố thông tin. Một báo cáo tài chính có chất lượng sẽ là công cụ hữu ích cho việc đánh giá so sánh giữa các doanh nghiệp, là cơ sở cung cấp thông tin đáng tin cậy cho nhà đầu tư hiểu các con số và các chỉ số tài chính để hỗ trợ cho việc ra quyết định khi thực hiện đánh giá, phân tích. Vì vậy, việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam nói chung, và HOSE nói riêng là thật sự cần thiết. Xuất phát từ những lý do trên, bài viết tổng hợp các lý thuyết, nghiên cứu liên quan để từ đó xây dựng mô hình và thực hiện kiểm định các nhân tố đến chất lượng báo cáo tài chính, nhằm mục đích đưa ra kết luận và một vài khuyến nghị cho các đối tượng liên ...