Các phương thức chuyển dịch thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành Khách sạn sang tiếng Việt

Bài viết nhằm trao đổi về các phương thức chuyển dịch các thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành Khách sạn sang tiếng Việt. Từ đó, cho chúng ta có cái nhìn tổng quan về quy trình dịch thuật cũng như ứng dụng các phương thức khả quan trong dịch thuật thuật ngữ khách sạn tiếng Anh sang tiếng Việt. Kết quả nghiên cứu góp phần làm tư liệu phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy, biên soạn từ điển thuộc chuyên ngành Khách sạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các phương thức chuyển dịch thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành Khách sạn sang tiếng Việt NGÔN NGỮ HỌC METHODS OF ENGISH-VIETNAMESE TRANSLATION OF HOSPITALITY INDUSTRY TERMINOLOGIESHoang Thi HueThanh Hoa University of Culture, Sports and TourismEmail: hoangthihuei@dvtdt.edu.vnReceived: 13/12/2023Reviewed: 15/12/2023Revised: 20/12/2023Accepted: 26/01/2024Released: 31/01/2024 The hospitality industry is an industry that provides necessary services to meet thecustomers’ needs of accommodation, meals and entertainment. Terminologies of hospitalityindustry are used to denote concepts and categories related to hospitality industry. This paperaims to discuss Methods of English-Vietnamese translation of Hospitality Industryterminologies. As a result, it gives us an overview of the translation process as well as theapplication of positive methods of English-Vietnamese translation of Hospitality Industryterminologies. Research results can be seen as references in dictionary compilation, teachingcourse of English for Hospitality Industry. Key words: Terminology; Translation method; English for Hospitality Industry. 1. Giới thiệu Ngành khách sạn (hospitality industry) là một ngành dịch vụ đa dạng và mang tính toàncầu, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng về lưu trú, ăn uống và giải trí. Ngày nay, lĩnh vựckhách sạn được coi là một lĩnh vực chuyên môn trong nghiên cứu và đào tạo. Mỗi lĩnh vựcchuyên môn hay lĩnh vực khoa học đều chứa đựng những khái niệm và phạm trù riêng. Theođó, thuật ngữ chính là những từ ngữ biểu thị những khái niệm và phạm trù của lĩnh vựcchuyên môn hay lĩnh vực khoa học đó. Thuật ngữ chuyên ngành khách sạn là những từ, ngữbiểu thị khái niệm, phạm trù được tích hợp từ trong hoạt động của lĩnh vực khách sạn. Trongkhuôn khổ bài viết, chúng tôi tập trung phân tích và trao đổi về các phương thức chuyển dịchcác thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành khách sạn sang tiếng Việt. Vậy việc chuyển dịch cácthuật ngữ này cần được ứng dụng các phương thức nào để đạt được kết quả khả quan? Với tưliệu là các thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành khách sạn đã khảo sát từ cuốn Từ điển Quản trịkhách sạn và Du lịch (2003) [7] và Từ điển Du lịch Anh - Việt (Ngành Quản trị Khách sạn Du 79NGÔN NGỮ HỌClịch và cung cấp thực phẩm dịch vụ (2015) [8], chúng tôi đi tìm câu trả lời cho vấn đề nghiêncứu này. 2. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Vấn đề dịch thuật thuật ngữ và các phương thức chuyển dịch thuật ngữ khoa học đãđược các học giả trên thế giới cũng như ở Việt Nam nghiên cứu ở nhiều phương diện khácnhau. Cụ thể: 2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới Peter Newmark, một học giả người Anh có nhiều công trình nghiên cứu về dịch thuật,trong cuốn sách A text book of translation (1995) đã bàn về vấn đề khó khăn cốt lõi thườnggặp ở việc dịch thuật các thuật ngữ mới bởi lẽ các thuật ngữ chuyên ngành thường phụ thuộcvào sự biến đổi của ngôn ngữ trong một điều kiện cụ thể và một số thuật ngữ trong văn bảnnguồn tương đối không có ngữ cảnh nên chúng chỉ xuất hiện một lần [11]. Trong cuốn sách The Structure of the Lexicon. Incorporating a Cognitive Approach inthe TCM Lexicon, with Applications to Lexicography, Terminology and Translation xuất bảnnăm 2012, tác giả Marcel Thelen đã xác định việc dịch thuật thuật ngữ là loại công việc xử lýthuật ngữ được các dịch giả thực hiện nhằm phân tích nghĩa của một thuật ngữ trong ngônngữ nguồn và/hoặc ý nghĩa của một thuật ngữ tương đương trong ngôn ngữ đích hoặc phântích đa ngôn ngữ để so sánh sự tương đương giữa các ngôn ngữ đó [10]. Dịch thuật ngữ chuyên ngành được làm sáng tỏ hơn trong nghiên cứu TerminologyTranslation in Chinese Contexts Theory and Practice xuất bản năm 2021 của nhóm tác giảSaihong Li, William Hope. Cuốn sách này phác thảo những thách thức đương đại về dịchthuật thuật ngữ và quản lý thuật ngữ trong các lĩnh vực chuyên ngành bao gồm luật pháp,nghệ thuật, tôn giáo, y học Trung Quốc và các sản phẩm thực phẩm. Từ đó, các tác giả bànluận về vấn đề dịch thuật thuật ngữ trong bối cảnh tiếng Trung: Lý thuyết và thực hànhnghiên cứu lý thuyết và thực hành dịch thuật ngữ, quản lý thuật ngữ và học thuật trong môitrường đặc biệt của tiếng Trung và khám phá mối quan hệ phức tạp giữa dịch thuật ngữ (cấpđộ vi mô) và quản lý thuật ngữ (cấp độ vĩ mô) [12]. Như vậy, với các nghiên cứu trên thế giới về vấn đề dịch thuật ngữ đều xác định nhữngkhó khăn về nguồn gốc thuật ngữ (ngôn ngữ nguồn) cũng như nghĩa biểu niệm thuật ngữ dịch(ngôn ngữ đích) gắn với bối cảnh thực tiễn sử dụng thuật ngữ đó. 2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước Tại Việt Nam, các nhà Việt ngữ cũng quan tâm đến vấn đề chuyển dịch thuật ngữ từkhá sớm. Theo tác g ...