Case 9: Viêm tụy cấp khu trú

Bệnh nhân nam, 30 tuổi nhập viện vì đau bụng kéo dài từ 1 ngày trước ở vùng thượng vị, không lan và buồn nôn. Bệnh nhân có tiền căn uống rượu nhiều.Hình ảnh Doppler năng lượng của tụy: Hình Doppler năng lượng cho thấy sự tưới máu ở vùng đầu tụy giảm âm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Case 9: Viêm tụy cấp khu trú Case 9: Viêm tụy cấp khu trú Bệnh nhân nam, 30 tuổi nhập viện vì đau bụng kéo dài từ 1 ngày trước ởvùng thượng vị, không lan và buồn nôn. Bệnh nhân có tiền căn uống rượu nhiều. Hình ảnh Doppler năng lượng của tụy: Hình Doppler năng lượng chothấy sự tưới máu ở vùng đầu tụy giảm âm. Hình cắt dọc của tụy: Hình cắt dọc của tụy cho thấy hình ảnh đầu tụy phùnề (5x4x5 cm), với cấu trúc hồi âm không đồng nhất. Bệnh nhân bị đau khu trú ởvùng này. Hình cắt ngang của tụy: Hình cắt ngang cho thấy vùng đầu tụy bị phù nề,giảm hồi âm của đầu tụy và phần gần của thân tụy so với phần thân tụy còn lại vàđuôi tụy. CHẨN ĐOÁN Chẩn đoán phân biệt Viêm tụy khu trú U ác tính của tụy Chẩn đoán xác định Viêm tụy cấp khu trú thứ phát do rượu Bàn luận Trong nhiều trường hợp, siêu âm bụng rất nhạy trong phát hiện viêm tụycấp. Tuy nhiên, những yếu tố kỹ thuật như béo phì, có nhiều hơi trong ổ bụng cóthể gây cản trở tầm nhìn của bác sĩ khi quan sát tụy. Trong những trường hợp này,có thể cần phải cho bệnh nhân chụp CT scan hoặc MRI; hơn nữa, siêu âm qua ngảnội soi đang trở nên là một phương tiện có độ nhạy cao trong việc đánh giá tụy.Viêm tụy cấp có khuynh h ướng gặp ở nam giới nhiều hơn, với những lý do thườnggặp là nghiện rượu và sỏi mật. Viêm tụy cấp thể nhẹ đôi khi chỉ biểu hiện khu trúở tụy, đặc biệt là ở vùng đầu tụy. Trong những trường hợp này, cần phải chẩnđoán phân biệt với u ác tính của tụy. Viêm tụy cấp có thể được chia ra làm hai thể: thể nhẹ hoặc thể phù nề vàthể nặng hoặc thể hoại tử. Trong nhiều trường hợp, siêu âm có thể phân biệt đượchai thể này; có thể cần phải sử dụng CT có cản quang hoặc MRI để ghi nhậnđược toàn bộ vùng hoại tử và những biến chứng kèm theo, bao gồm tụ dịch, viêmtấy và abscess. Ngoài ra, nếu cần thiết, siêu âm và CT có thể được dùng để hướngdẫn can thiệp. Viêm tụy cấp khu trú có thể biểu hiện dưới dạng một khối nằm ở vùng đầutụy, tương tự như carcinoma. Một nghiên cứu mới đây của Loren và cộng sự khảosát lại những dấu hiệu trên siêu âm đặc trưng cho viêm tụy khu trú bao gồm mộtkhối tổn thương giảm âm, đồng nhất, khu trú, không lớn ra về kích thước và córanh giới lan tỏa hầu hết nằm ở vùng đầu tụy. Đôi khi có thể có dãn ống mật chủ,thường hẹp lại một cách từ từ đối lập với hẹp đột ngột trong những trường hợp cấptính. CT xoắn ốc hoặc đa lớp cắt rất nhạy trong viêm tụy cấp thể khu trú, đặc biệtnếu thực hiện chụp ở thì động mạch và tĩnh mạch. Tuy nhiên, không có những tiêuchuẩn trên CT, siêu âm hay MRI giúp phân bi ệt thật sự được một focal khu trú doviêm tụy với u ác tính. Một nghiên cứu gần đây của Becker và cộng sự đã cho thấy siêu âmDoppler năng lượng với chất tương phản là một phương tiện khảo sát đáng tin cậytrong việc phân biệt giữa viêm tụy khu trú với carcinoma tụy. Những tổn thươngtăng tương phản là tổn thương viêm còn những tổn thương giảm tương phản lànhững tổn thương ác tính. Độ nhạy trong chẩn đoán phân biệt giữa carcinoma tụyvới viêm tụy là 94% và độ đặc hiệu là 100%. Koito và cộng sự đã báo cáo về côngdụng của siêu âm với chất tương phản trong việc phân biệt giữa những khối choánchỗ do ung thư với những khối do viêm tụy. Tuy nhiên, những nghiên cứu sửdụng các phương tiện khác không củng cố những kể quả trên. Johnson và cộng sựtrong một nghiên cứu đã cho thấy MRI với gadolium không có ích trong việc phânbiệt hai loại bệnh lý này. Như vậy, khối choán chỗ do viêm tụy tạo ra (có thể là cấp hoặc mạn) có thểtương tự với ung thư tụy và cần phải được lưu ý khi chẩn đoán giữa hai khả năngtrên. Thông thường, để chẩn đoán xác định thì cần phải sử dụng ph ương pháp sinhthiết, và nó đã được sử dụng trong trường hợp này. Một loại bệnh khác mới đ ượcmô tả gần đây là viêm tụy do tự miễn, cũng có biểu hiện là một khối giảm âm khutrú, nhưng thường gặp nhất ở người già với những bệnh nhân có gamma globulinmáu tăng. Theo những tài liệu hiện tại, những bệnh nhân bị viêm tụy cấp thường cầnphải được siêu âm theo dõi sau vài tháng. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Panzironi G, et al. Role of USG in the study of pa tients with acutepancreatitis. G Chir. 1997 Jan-Feb; 18(1-2):47-50. 2.Manfredi R, et al. Imaging of acute pancreatitis. Rays. 2001 Apr -Jun;26(2):135-42. 3.Monzer M, et al. Improved US Visualization of the Pancreatic Tail withSimethicone, Water, and Patient Rotation. From the 1999 RSNA scientificassembly. 4.Loren I, et al. New sonographic imaging observations in focalpancreatitis. Eur Radiol. 1999; 9(5):862-7. 5.Becker D, et al. Echo-enhanced color- and power-Doppler EUS for thediscrimination between focal pancreatitis and pancreatic carcinoma . GastrointestEndosc. 2001 Jun; 53(7):784-9. 6.Wakabayashi T, et al. Clinical and imaging features of autoimmunepancreatitis with focal pancreatic swelling or mass formation: comparison wit h so-called tumor-forming pancreatitis and pancreatic carcinoma. Am J Gastroenterol.2003 Dec; 98(12):2679-87. 7.Koito, et al. AJR 1997 Nov; 169(5):1263-7. Chaitali Pamela T. Ashok | |Shah, FRCR Johnson, MD Bhanushali, MD ...