Chính sách thuế với quỹ hoán đổi danh mục trên thị trường chứng khoán

Bài viết phân tích làm rõ về ETF, các quy định về thuế đối với ETF ở Việt Nam, tham khảo kinh nghiệm về cách tính thuế đối với ETF trên thế giới, những bất cập trong tính thuế đối với ETF trên thị trường chứng khoán Việt Nam, từ đó đề xuất biện pháp về thuế với ETF nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách thuế với quỹ hoán đổi danh mục trên thị trường chứng khoán NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> CHÍNH SÁCH THUẾ VỚI<br /> QUỸ HOÁN ĐỔI DANH MỤC TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN<br /> ThS. NGUYỄN QUỲNH TRANG - Học viện Ngân hàng<br /> <br /> Quỹ Hoán đổi danh mục (ETF) giữ vai trò quan trọng đối với thị trường chứng khoán của nhiều<br /> quốc gia phát triển và là xu thế tất yếu đối với thị trường chứng khoán ở Việt Nam. Bài viết phân<br /> tích làm rõ về ETF, các quy định về thuế đối với ETF ở Việt Nam; tham khảo kinh nghiệm về cách<br /> tính thuế đối với ETF trên thế giới; những bất cập trong tính thuế đối với ETF trên thị trường chứng<br /> khoán Việt Nam, từ đó đề xuất biện pháp về thuế với ETF nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia<br /> đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.<br /> Từ khóa: Quỹ Hoán đổi danh mục, thuế đối với ETF, thị trường chứng khoán<br /> <br /> Exchange Traded Fund (ETF) plays<br /> an important role on the stock markets of<br /> developed countries and it is the trend of<br /> Vietnam’s stock market movement. The<br /> article analyzes ETF in Vietnam; refers to<br /> international practices of ETF; limitations<br /> in tax estimates of ETF in Vietnam; and<br /> recommends some tax solutions to attract<br /> investors participation in the stock market.<br /> Keywords: Exchange Traded Fund (ETF), ETF<br /> tariff, stock market<br /> <br /> Ngày nhận bài: 6/3/2017<br /> Ngày chuyển phản biện: 9/3/2017<br /> Ngày nhận phản biện: 27/3/2017<br /> Ngày chấp nhận đăng: 2/4/2017<br /> <br /> Vài nét về Quỹ Hoán đổi danh mục<br /> Quỹ Hoán đổi danh mục (ETF) được hiểu là<br /> quỹ đầu tư nắm giữ các loại tài sản như cổ phiếu,<br /> hàng hóa, hoặc trái phiếu và được giao dịch trên<br /> thị trường chứng khoán (TTCK) gần với giá trị tài<br /> sản ròng (NAV) trong suốt phiên giao dịch. Trên thế<br /> giới, ETF lần đầu tiên được giới thiệu tại Canada<br /> năm 1989 có tên TIP 35 mô phỏng chỉ số Toronto<br /> (TIP 35). Tuy nhiên, Mỹ mới thực sự là thị trường<br /> phát triển mạnh mẽ loại hình sản phẩm này với<br /> ETF đầu tiên mô phỏng chỉ số S&P 500. Nhờ những<br /> đặc tính hấp dẫn của mình, thị trường ETF đã được<br /> 42<br /> <br /> công chúng đầu tư trên thế giới hưởng ứng tích cực.<br /> Đối với TTCK Việt Nam, sự ra đời của ETF là tất<br /> yếu. Thông tư 229/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính<br /> hướng dẫn về thành lập và hoạt động của Quỹ<br /> Hoán đổi danh mục có hiệu lực kể từ ngày 1/9/2013<br /> là cơ sở pháp lý đầu tiên để các ETF được thành lập<br /> và hoạt động. Thông tư 229/2012/TT-BTC đã hướng<br /> dẫn đầy đủ các nội dung như thành lập, phát hành,<br /> mua lại, giao dịch, công bố thông tin và các nội dung<br /> khác có liên quan. Về cơ bản, quy định đối với việc<br /> thành lập ETF cũng tương tự như quỹ mở, công ty<br /> quản lý quỹ chỉ được thực hiện chào bán để thành<br /> lập quỹ sau khi đã nộp hồ sơ đăng ký và được Ủy<br /> ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cấp giấy<br /> chứng nhận đăng ký chào bán. Sau khi thực hiện<br /> chào bán và phân phối các lô chứng chỉ ETF, công ty<br /> quản lý quỹ sẽ thực hiện nộp hồ sơ đăng ký thành<br /> lập quỹ cho UBCKNN…<br /> <br /> Quy định thuế đối với ETF<br /> trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br /> Theo quy định, thuế đối với ETF trên TTCK Việt<br /> Nam được chia thành hai loại: Thuế trực thu và thuế<br /> gián thu. Thuế gián thu điều tiết thông qua giao<br /> dịch hàng hóa dịch vụ với thuế nằm trong giá cả<br /> của hàng hóa dịch vụ. Các loại thuế trên TTCK Việt<br /> Nam hiện nay chủ yếu là thuế trực thu, tức là trực<br /> tiếp điều tiết vào thu nhập của các chủ thể trên thị<br /> trường. Về cơ bản, có thể chia các chính sách thuế<br /> đối với ETF trên TTCK Việt Nam như sau:<br /> Về thuế giá trị gia tăng<br /> <br /> Tại khoản 8d Điều 4 Thông tư 219/2013/TT-BTC<br /> ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn về đối<br /> <br /> TÀI CHÍNH - Tháng 4/2017<br /> tượng không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) bao<br /> gồm: “Chuyển nhượng vốn bao gồm việc chuyển<br /> nhượng một phần hoặc toàn bộ số vốn đã đầu tư<br /> vào tổ chức kinh tế khác, chuyển nhượng chứng<br /> khoán, chuyển nhượng quyền góp vốn và các hình<br /> thức chuyển nhượng vốn khác theo quy định của<br /> pháp luật, kể cả trường hợp bán doanh nghiệp (DN)<br /> cho DN khác để sản xuất kinh doanh và DN mua kế<br /> thừa toàn bộ quyền và nghĩa vụ của DN bán theo<br /> quy định của pháp luật”. Căn cứ các quy định trên,<br /> trường hợp thành viên lập quỹ/nhà đầu tư (NĐT)<br /> chuyển nhượng chứng chứng chỉ ETF thuộc đối<br /> tượng không chịu thuế GTGT.<br /> Về thuế thu nhập doanh nghiệp<br /> <br /> Việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)<br /> đối với các ETF trên TTCK Việt Nam được căn cứ<br /> dựa trên một số điều khoản sau:<br /> - Tại Khoản 2a Điều 3 Nghị định 218/2013/NĐ-CP<br /> ngày 26/12/2013 của Chính phủ về thuế TNDN quy<br /> định: “Thu nhập từ chuyển nhượng vốn bao gồm<br /> thu nhập từ việc chuyển nhượng chứng khoán...<br /> theo quy định của pháp luật”.<br /> - Tại Khoản 3b Điều 6 Nghị định 218/2013/NĐ-CP<br /> quy định: “Đối với thu nhập từ chuyển nhượng<br /> chứng khoán được xác định bằng giá bán trừ (-) giá<br /> mua của chứng khoán được chuyển nhượng, trừ<br /> (-) các chi phí liên quan trực tiếp đến việc chuyển<br /> nhượng chứng k ...