Chương 10: Tái cấu trúc doanh nghiệp

Trong quá trình phát triển, cấu trúc doanh nghiệp có thể được thay đổi cho phù hợp với môi trường kinh doanh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 10: Tái cấu trúc doanh nghiệp Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp Ch−¬ng 10 t¸i cÊu tróc doanh nghiÖp Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, cÊu tróc doanh nghiÖp cã thÓ ®−îc thay ®æicho phï hîp víi m«i tr−êng kinh doanh, víi n¨ng lùc qu¶n lý doanh nghiÖpcña c¸c nhµ qu¶n lý, víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp v.v... nh»mmôc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cho c¸c chñ së h÷u. Trong ch−¬ng nµy, vÊn®Ò t¸i cÊu tróc doanh nghiÖp sÏ ®−îc xem xÐt trªn gi¸c ®é tµi chÝnh ®èi víimét sè tr−êng hîp: s¸p nhËp vµ mua l¹i doanh nghiÖp; thanh lý vµ ph¸ s¶ndoanh nghiÖp. 10.1. S¸p nhËp vµ mua l¹i doanh nghiÖp 10.1.1. Kh¸i niÖm vµ sù cÇn thiÕt s¸p nhËp vµ mua l¹i doanh nghiÖp 10.1.1. 1. C¸c kh¸i niÖm Mua l¹i vµ s¸p nhËp (meger vµ acquisition) th−êng ®−îc sö dông ®Óxem xÐt t×nh huèng mét doanh nghiÖp nµy hîp nhÊt víi mét hoÆc mét sèdoanh nghiÖp kh¸c. Mua l¹i lµ vô viÖc x¶y ra khi mét doanh nghiÖp nhËn ®−îc toµn bé tµis¶n vµ c¸c kho¶n nî cña mét hay mét sè doanh nghiÖp kh¸c víi mét gi¸ nµo®ã. Doanh nghiÖp bÞ b¸n chÊm døt sù tån t¹i cña nã. Doanh nghiÖp mua l¹icã nghÜa vô tr¶ cho doanh nghiÖp bÞ b¸n tiÒn hoÆc chøng kho¸n theo gi¸ muadoanh nghiÖp. S¸p nhËp lµ lo¹i giao dÞch hîp nhÊt c¸c doanh nghiÖp. Trong mçi vôs¸p nhËp, toµn bé tµi s¶n vµ c¸c kho¶n nî nhËp chung l¹i ®Ó h×nh thµnh métdoanh nghiÖp míi. S¸p nhËp cã 2 h×nh thøc lµ s¸p nhËp cæ phÇn vµ s¸p nhËptµi s¶n. - S¸p nhËp cæ phÇn x¶y ra khi doanh nghiÖp bªn mua cæ phÇn cñadoanh nghiÖp bªn b¸n. Cæ phÇn ®−îc mua trùc tiÕp tõ cæ ®«ng kh«ng cÇn sù®ång ý hay kh«ng ®ång ý cña ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp bªn b¸n. VÊn ®Òtrë ng¹i bªn mua ph¶i ®−¬ng ®Çu lµ mét sè cæ ®«ng bªn b¸n cã thÓ kh«ngb¸n cæ phÇn cña hä, do ®ã ng¨n c¶n sù thuÇn nhÊt hoµn toµn cña doanhnghiÖp mua. Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n212Ch−¬ng 10: T¸i cÊu tróc doanh nghiÖp - S¸p nhËp tµi s¶n lµ mét h×nh thøc hîp nhÊt trong ®ã doanh nghiÖpbªn mua trùc tiÕp tµi s¶n tõ doanh nghiÖp bªn b¸n kh«ng cÇn th«ng qua c殫ng. Bªn b¸n tµi s¶n chÊm døt ho¹t ®éng sau khi nhËn ®−îc tiÒn hay cæphÇn cña bªn mua. Bªn b¸n chia cæ phÇn hoÆc tiÒn cho cæ ®«ng vµ tù gi¶nt¸n. Doanh nghiÖp nµy tiÕp qu¶n doanh nghiÖp kh¸c d−íi h×nh thøc mua l¹ihay s¸p nhËp ®Òu thuéc mét trong ba h×nh thøc kÕt hîp sau: + KÕt hîp theo chiÒu ngang, ®−îc tiÕn hµnh gi÷a c¸c doanh nghiÖptrong cïng ngµnh kinh doanh. + KÕt hîp theo chiÒu däc, ®−îc tiÕn hµnh gi÷a mét doanh nghiÖp víinhµ cung cÊp hoÆc kh¸ch hµng. + KÕt hîp theo ph−¬ng thøc liªn ngµnh, ®−îc tiÕn hµnh gi÷a hai doanhnghiÖp kh«ng cïng ho¹t ®éng trong mét lÜnh vùc kinh doanh. 10.1.1.2. Sù cÇn thiÕt s¸p nhËp hay mua l¹i doanh nghiÖp Mét doanh nghiÖp hîp nhÊt ph¶i ®¶m b¶o t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cho c殫ng. Do vËy, viÖc s¸p nhËp hay mua l¹i doanh nghiÖp ®−îc quyÕt ®Þnh bëinh÷ng yÕu tè c¬ b¶n sau: * §éng lùc hiÖu qu¶ kinh tÕ, tµi chÝnh HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ ®éng lùc chñ yÕu thóc ®Èy doanh nghiÖp nµy tiÕpqu¶n doanh nghiÖp kh¸c. Gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ ®−îc t¹o ra trong mét doanhnghiÖp hîp nhÊt nhê lîi thÕ quy m« lín. Víi quy m« lín, doanh nghiÖp cãthÓ t¨ng doanh thu, cã thÓ gi¶m chi phÝ cè ®Þnh trªn mét ®¬n vÞ hµng ho¸,dÞch vô. H¬n n÷a, s¸p nhËp hay mua l¹i doanh nghiÖp cã thÓ lo¹i bá bé m¸yqu¶n lý kÐm hiÖu qu¶. KÕt qu¶ lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp hîpnhÊt cao h¬n tæng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp riªng lÎ. Mua l¹ihay s¸p nhËp doanh nghiÖp ®em l¹i nh÷ng kho¶n tiÕt kiÖm tµi chÝnh ®¸ng kÓnh−: tiÕt kiÖm nhê thuÕ, gi¶m chi phÝ ph¸t hµnh chøng kho¸n míi, t¨ng kh¶n¨ng t×m kiÕm nguån tµi trî, gi¶m chi phÝ nî, gi¶m chi phÝ ph¸ s¶n... Bªnc¹nh ®ã, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp hîp nhÊt sÏ ®−îc c¶i thiÖn,doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn ®−îc c¸c dù ¸n ®Çu t− lín.Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 213 Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp * §éng lùc ph¸t triÓn víi tèc ®é cao Mçi doanh nghiÖp muèn thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr−ëng sÏ tèn nhiÒuthêi gian vµ c«ng søc. §iÒu nµy x¶y ra ngay c¶ ®èi víi doanh nghiÖp ®écquyÒn kiÓm so¸t phÇn lín thÞ tr−êng. Bëi vËy, trong nhiÒu tr−êng hîp mual¹i hay s¸p nhËp, doanh nghiÖp hîp nhÊt cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi thÞ tr−êngtµi chÝnh, t¨ng thÞ phÇn, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, kh¶ n¨ng thÝch nghi víim«i tr−êng kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Nhê ®ã,doanh nghiÖp hîp nhÊt sÏ ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng. 10.1. 2. VÊn ®Ò tµi chÝnh trong s¸p nhËp vµ mua l¹i doanh nghiÖp 10.1.2.1. Ph−¬ng thøc thanh to¸n trong giao dÞch s¸p nhËp haymua l¹i doanh nghiÖp 10.1.2.1.1. Thanh to¸n b»ng tiÒn X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp tr−íc vµ sau s¸p nhËp vµ mua l¹i lµ vÊn®Ò v« cïng quan träng. Nã cµng cã ý nghÜa quan träng h¬n ®èi víi n−íc tahiÖn nay, khi mµ thÞ tr− ...