Chương 2. Hệ tọa độ tham chiếu dữ liệu không gian

Thông tin địa lý là thông tin về thuộc tính và vị trí của các đối tượng trên bề mặt trái đất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 2. Hệ tọa độ tham chiếu dữ liệu không gian Chöông 2 HEÄ TOÏA ÑOÄ THAM CHIEÁU DÖÕ LIEÄU KHOÂNG GIAN KHOÂ2.1. GIÔÙI THIEÄU Thoâng tin ñòa lyù laø thoâng tin veà thuoäc tính vaø vò trícuûa caùc ñoái töôïng treân beà maët traùi ñaát. Ñeå coù thoâng tin veà vò trí cuûa caùc ñoái töôïng treânbeà maët traùi ñaát ngöôøi ta tieán haønh laäp moâ hình bieåudieãn traùi daát vaø xaùc laäp moät heä toïa ñoä treân ñoù. Vò trí cuûa ñoái töôïng treán traùi ñaát hoaøn toaøn ñöôïcxaùc ñònh thoâng qua caùc giaù trò toïa ñoä trong heä toïañoä xaùc laäp treân ñoù. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE Traùi ñaát coù hình daïng nhö theá naøo? Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE2.2.1. Moâ hình Geoid  Ñònh nghóa: Geoid laø maët nöôùc bieån trung bình yeân tónh, keùo daøi xuyeân qua caùc luïc ñòa vaø haûi ñaûo taïo thaønh moät beà maët cong kheùp kín.  Tính chaát: Taïi baát kyø moät ñieåm naøo treân maët Geoid, phaùp tuyeán cuõng luoân luoân truøng vôùi phöông cuûa daây doïi qua ñieåm ñoù.  ÖÙng duïng: Duøng ñeå ño cheânh cao Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE2.2.1. Moâ hình Geoid Geoid laø beà maët ñaëctröng cho hình daïng cuûaTraùi ñaát vaø khoù coù theå bieåudieãn bôûi moät hình daïngtoaùn hoïc naøo Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE2.2.2. Moâ hình Ellipsoid Phöông phaùp thaønh laäp: xoay moät hình  ellipse quanh baùn truïc nhoû cuûa noù vôùi kích thöôùc xaáp xæ Geoid. Caùc thoâng soá cô baûn: baùn truïc lôùn (a), baùn  truïc nhoû (b), ñoä deït (f hoaëc ) f = (a – b)/a Coù hai loaïi ellipsoid: ellipsoid Traùi ñaát (toaøn  caàu) vaø ellipsoid tham chieáu (ñòa phöông). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE2.2.2. Moâ hình Ellipsoid Baùn truïc lôùn Nghòch ñaûo ñoä deït Stt Ellipsoid a (m) (1/f) 1 Clarke 1880 6.378.249,145 293,465 2 Everest 1830 6.377.276,345 300,8017 3 Krasovsky 1940 6.378.245 298,3 5 Helmert 1906 6.378.270 297 6 WGS-84 6.378.137 298,257223563 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE Moái quan heä giöõa Traùi ñaát vaø moâ hình bieåu dieãn Heä toïa ñoä ñòa phöông ùBeà maët Traùi ñaát Beà maët ellipsoid ñòa phöông Beà maët ellipsoid quoác teá Heä toïa ñoä quoác teá Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE Moái quan heä giöõa Traùi ñaát vaø moâ hình bieåu dieãn 1. Möïc nöôùc bieån 2. Ellipsoid 3. Phöông daây doïi 4. Luïc ñòa 5. Geoid Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE Xaây döïng moâ hình toaùn hoïc bieåu dieãn Traùi ñaát Trong traéc ñòa – baûn ñoà: beà maët Traùi ñaát   geoid. Trong thöïc tieãn: thay baèng ellipsoid.  Ñieàu kieän:  Taâm ellipsoid truøng vôùi troïng taâm Traùi ñaát, maët phaúng xích ñaïo ellipsoid truøng vôùi maët phaúng xích ñaïo Traùi ñaát. Khoái löôïng ellipsoid baèng khoái löôïng Traùi ñaát. Toång bình phöông caùc cheânh cao giöõa geoid vaø ellipsoid laø nhoû nhaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.2. MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT BIE Xaây döïng moâ hình toaùn hoïc bieåu dieãn Traùi ñaát Beà maët traùi ñaát H h Geoid N Ellipsoid Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.3. CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP NG2.3.1. Heä toïa ñoä ñòa lyù Ñöôïc xaùc laäp bôûi hai  yeáu toá: kinh ñoä vaø vó ñoä ñòa lyù. Kinh ñoä () laø goùc nhò  dieän giöõa hai maët phaúng kinh tuyeán goác vaø maët phaúng kinh tuyeán qua ñieåm xeùt. Vó ñoä () laø goùc hôïp  bôûi phöông cuûa ñöôøng daây doïi vôùi maët phaúng xích ñaïo. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.3. CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP NG2.3.1. Heä toïa ñoä ñòa lyù Kinh ñoä ñòa lyù coù giaù trò töø 0 ñeán 180o Ñoâng,  Taây. Vó ñoä ñòa lyù coù giaù trò töø 0 ñeán 90o Nam, Baéc.  Ngoaøi thöïc ñòa, ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc  phöông phaùp thieân vaên, vôùi coâng thöùc: T1 – T2 = 1 – 2 nôi quan saùt = hBÑ  0o54’ Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng2.3. CAÙC ...