Coi chừng ngộ độc vitamin D!

Coi chừng ngộ độc vitamin D!Vitamin D có tác dụng quan trọng trong việc giữ cho xương và hệ miễn dịch trong cơ thể hoạt động tốt cũng như chống lại các căn bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng. Tuy nhiên, cũng như các loại thuốc khác, vitamin D là con dao hai lưỡi. Nếu sử dụng bừa bãi, nó có thể gây ra những tác hại đối với cơ thể chúng ta. Các dạng vitamin D Năm 1930, các nhà khoa học đã phân lập được vitamin D từ nguồn gốc thiên nhiên là một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Coi chừng ngộ độc vitamin D! Coi chừng ngộ độc vitamin D!Vitamin D có tác dụng quan trọng trong việc giữ cho xương và hệ miễn dịch trongcơ thể hoạt động tốt cũng như chống lại các căn bệnh ung thư, đặc biệt là ung thưđại tràng. Tuy nhiên, cũng như các loại thuốc khác, vitamin D là con dao hai lưỡi.Nếu sử dụng bừa bãi, nó có thể gây ra những tác hại đối với cơ thể chúng ta.Các dạng vitamin DNăm 1930, các nhà khoa học đã phân lập được vitamin D từ nguồn gốc thiên nhiên làmột nhóm hóa chất thuộc họ steroid, bằng cách chiếu xạ men bia với tia cực tím và ngườita đã sản xuất được vitamin D đầu tiên ở trạng thái tinh khiết - dạng D1. Tuy nhiên, đếnnăm 1969, người ta phát hiện dạng D1 này chỉ có tác động đến bệnh còi xương, sau khiđược biến đổi ở gan thành hormon hoạt động.Vitamin D2 hay ergocalciferol được tổng hợp ở phòng thí nghiệm và được dùng trongđiều trị cho đến ngày nay.Vitamin D3 hay cholecalciferol, dạng tự nhiên, chiết xuất từ dầu gan cá hay do sự nộitổng hợp trong da, dưới tác dụng của tia tử ngoại ánh sáng mặt trời. Cho trẻ tắm nắng để bổ sung vitamin D.Cơ thể chúng ta tiếp nhận vitamin D từ đâu?Nguồn từ thực phẩm: Nói chung thực phẩm, nhất là thực vật chứa ít vitamin D. Nhữngthức ăn giàu vitamin D là dầu cá, gan động vật, cá béo. Ngoài ra, vitamin D còn có trongsữa, thịt, lòng đỏ trứng gà... Tuy nhiên, đây là loại vitamin tan trong dầu, do đó để có thểhấp thu tốt cần có vai trò của lipid và muối mật.Nguồn từ mặt trời: Đây là nguồn vitamin D quan trọng nhất. Như đã nói ở trên, vitaminD là một trong những vitamin khác thường nếu so sánh với các loại vitamin khác. Tia cựctím ở trong ánh nắng sẽ làm một số chất cholesterol dưới da của bạn chuyển hóa thànhdạng vitamin D3 - cholecalciferol. Vitamin D3 này sau đó sẽ được đưa tới gan, chuyểnhóa thành dạng khác hoạt động mạnh hơn rồi tiếp tục đi qua thận và lại được chuyển hóatiếp. Một phần vitamin D3 sẽ được lưu ở gan và thận giúp chúng ta điều khiển đượclượng canxi trong máu, phần khác được lưu trong xương để giúp chúng ta có thể giữđược canxi. Vitamin D3 cũng giúp cơ thể có thể hấp thụ được canxi tốt hơn. Vitamin D2được gọi là ergocalciferol có thể tìm thấy trong một số loại thực phẩm nhất định nhưngkhông nhiều.Vai trò của vitamin DVitamin D là một tiền hormon. Sau khi đưa vào cơ thể, vitamin D biến đổi thành mộthoạt chất như một hormon và chuyển đến các mô đích như xương, ruột.Ở ruột, nó giúp tăng cường sự hấp thu canxi và phospho, dẫn đến tăng tỷ lệ các chất nàytrong máu và xương, giúp cho sự khoáng hóa xương. Đồng thời, sự gia tăng canxi huyếtkìm hãm sự bài tiết hormon cận giáp của các tuyến cận giáp trạng, hạn chế sự hòa tanphosphat canxi của xương.Các công trình nghiên cứu mới đây cho thấy, vitamin D có vai trò trong sự điều hòa hoạtđộng tế bào và hệ miễn dịch.Vitamin D đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, đây có thể được coi là chất chống còixương. Lý do chính là vitamin D có tác dụng thúc đẩy việc hấp thụ và chuyển hoá chấtcanxi và phospho. Thiếu vitamin D gây trở ngại cho việc hình thành xương dẫn đến bệnhcòi xương. Các dấu hiệu của bệnh còi xương được thể hiện: lâu liền khớp; xương sọmềm, ngực lép; chậm biết ngồi, chậm biết đi; chân có thể bị cong vẹo sinh ra chứng vòngkiềng.Với người già, vitamin D cũng giữ vai trò hết sức quan trọng đến sự bền vững của hệxương và khả năng miễn dịch, đề kháng của cơ thể. Càng cao tuổi, người ta càng cầnnhiều vitamin D. Từ 51 - 70 tuổi, cơ thể cần lượng vitamin gấp đôi so với người dưới 50tuổi. Trên 71 tuổi, cơ thể cần gấp 3 số lượng này. Một nghiên cứu mới đây xác định: nếubổ sung hằng ngày 400UI (10mcg) vitamin D cho người trên 65 tuổi có tác dụng giảmnguy cơ gãy xương rõ rệt.Dùng quá liều, điều gì sẽ xảy ra?Dùng vitamin D liều cao dài ngày gây tích luỹ thuốc, làm tăng canxi trong máu, gây mệtmỏi, chán ăn, nôn, tiêu chảy, đau nhức xương khớp. Ngoài ra còn có thể gây tổn thươngthận, tăng huyết áp.Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ rất nhạy cảm với sự thừa vitamin D. Trẻ em dưới 1 tuổi được cho ăncác hỗn hợp thay thế sữa mẹ có bổ sung vitamin D ở liều không thích hợp với lứa tuổi cóthể bị thừa vitamin này. Việc bổ sung thường xuyên vitamin D với liều > 400 IU/ngàycho trẻ dưới 1 tuổi khỏe mạnh làm tăng canxi trong máu, thậm chí còn có thể gây suythận và tử vong. Trẻ nhỏ bị ngộ độc vitamin D sẽ biếng ăn, buồn nôn và ói mửa. Trẻ luônluôn khát nước và tiểu nhiều. Ngộ độc vitamin D ở trẻ thường do cha mẹ tùy tiện chouống dài ngày các loại thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng, trong đó có chứa vitamin Dliều cao hoặc cho trẻ uống cùng lúc các loại thuốc có chứa vitamin D.Tóm lại, vitamin D là một vitamin có vai trò hết sức quan trọng đối với cơ thể người. Tuyvậy, uống nhiều vitamin D quá không tốt cho cơ thể, thậm chí là gây nguy hại. Vì vậy,không được lạm dụng nếu không có sự chỉ định của bác sĩ và tốt nhất hãy nhớ rằng mìnhcó thể lấy được vitamin D từ tự nhiên bằng cách đơn giản: phơi nắng và dạo chơi ở ngoàitrời nhiêu hơn. ThS. Nguyễn Bạch Đằng ...