Công nghệ tri thức và ứng dụng (GS.TSKH. Hoàng Kiếm) - Chương 1. Tiếp nhận và biểu diễn tri thức

Tri thức có cấu trúc: mô tả tri thức theo cấu trúc. Loại tri thức này mô tả mô hình tổng quan hệ thống theo quan điểm của chuyên gia, bao gồm khái niệm, khái niệm con, và các đối tượng; diễn tả chức năng và mối liên hệ giữa các tri thức dựa theo cấu trúc xác định
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công nghệ tri thức và ứng dụng (GS.TSKH. Hoàng Kiếm) - Chương 1. Tiếp nhận và biểu diễn tri thứcBàigiảng:Côngnghệtrithứcvàứngdụng PhầnI: Quảnlýtrithức Thamkhảothêm: [1] GS.TSKH Hoàng Kiếm, TS. Đỗ Văn Nhơn, Th.sĩ Đỗ Phúc. Giáo trình Cáchệcơsởtrithức.ĐạiHọcQuốcGiaTPHCM–2002. [2] GS.TSKH Hoàng Kiếm, Th.sĩ Đinh Nguyễn Anh Dũng. Giáo trình Trí tuệnhântạo.ĐạiHọcQuốcGiaTPHCM–2002. [3] John F.Sowa. Knowledge representation: Logical, Philosophical, and ComputationalFoundations.Copyright@2000byBrooks/Cole.Adivision ofThomsonLearning.PhầnI:Quảnlýtrithức Chương1:Tiếpnhận vàbiểudiễntrithức I.Trithức&Cácloạitrithức Trithức(knowledge)?Knowledge:thepsychologicalresultofperceptionandlearningandreasoning(English–EnglishDictionary)Trithứclàkếtquảcủaquátrìnhnhậnthức,họctậpvàlậpluận. PhânloạitrithứcTrithứcthủtục:môtảcáchthứcgiảiquyếtmộtvấnđề.Loạitrithứcnàyđưaragiảiphápđểthựchiệnmộtcôngviệcnàođó.Trithứckhaibáo:chobiếtmộtvấnđềđượcthấynhưthếnào.Loạitrithứcnàybaogồmcácphátbiểuđơngiản,dướidạngcáckhẳngđịnhlogicđúnghoặcsai. I.Trithức&Cácloạitrithức(tt)Siêutrithức:môtảtrithứcvềtrithức.Loạitrithứcnàygiúplựachọntrithứcthíchhợpnhấttrongsốcáctrithứckhigiảiquyếtmộtvấnđề.Tri thức heuristic: mô tả các mẹo để dẫn dắt tiến trình lậpluận. Tri thức heuristic còn được gọi là tri thức nông cạn dokhôngbảmđảmhoàntoànchínhxácvềkếtquảgiảiquyếtvấnđề.Trithứccócấutrúc:môtảtrithứctheocấutrúc.Loạitrithứcnày mô tả mô hình tổng quan hệ thống theo quan điểm củachuyên gia, bao gồm khái niệm, khái niệm con, và các đốitượng; diễn tả chức năng và mối liên hệ giữa các tri thức dựatheocấutrúcxácđịnh II.PhươngpháptiếpnhậntrithứcCóthểchiathành2cáchđểtiếpnhậntrithứcnhưsau:Thụđộng Giántiếp:nhữngtrithứckinhđiển. Trựctiếp:nhữngtrithứckinhnghiệm(khôngkinhđiển)do “chuyêngialĩnhvực”đưara.Chủđộng Đốivớinhữngtrithứctiềmẩn,khôngrõrànghệthốngphải tựphântích,suydiễn,khámpháđểcóthêmtrithứcmới III.Phươngphápbiểudiễntrithức1.Logicmệnhđề&logicvịtừ:Dạngbiểudiễntrithứccổđiểnnhấttrongmáytínhlàlogic,với2dạngphổbiếnlàlogicmệnhđềvàlogicvịtừ.Cả2dạngnàyđềudùngkíhiệuđểbiễudiễntrithứcvàcáctoántửáplêncáckýhiệuđểsuyluậnlogic.Logicđãcungấpchocácnhànghiêncứunhữngcôngcụhìnhthứcđểbiểudiễnvàsuyluậntrithức. Cácphéptoánlogicvàcáckýhiệusửdụng Phép AND OR NOT Kéo Tương toán theo đương Kíhiệu ∧,&,∩ ∨,∪,+ ¬,∼ ⊃,→ ≡ III.Phươngphápbiểudiễntrithức(tt)1.1Logicmệnhđề Vídụ1: IFXekhôngkhởiđộngđược→A ANDKhoảngcáchtừnhàđếnchỗlàmlàxa→B THENSẽtrễgiờlàm→C Luậttrêncóthểbiểudiễnlạinhưsau:AΛB→C.Cácphéptoánquenthuộctrêncácmệnhđềtrongbảngsau: A B ¬A A∧B A∨B A→B A≡ B T T F T T T T F T T F T T F T F F F T F F F F T F F T T III.Phươngphápbiểudiễntrithức(tt)1.2LogicvịtừMệnhđề:thìkhôngcócấutrúc→hạnchếnhiềuthaotácsuyluận→đưavàokháiniệmvịtừvàlượngtừ(∀vớimọi,∃ tồntại)đểtăngcườngtínhcấutrúccủamộtmệnhđề.Tronglogicvịtừ,mộtmệnhđềđượccấutạobởi2thànhphầnlàcácđốitượngtrithứcvàmốiliênhệgiữachúng(gọilàvịtừ)Biểudiễn:Vịtừ(,,…,)Vídụ1: Camcóvịngọt ⇒Vị(cam,ngọt) Camcómàuxanh ⇒Màu(cam,xanh) … III.Phươngphápbiểudiễntrithức(tt)Ví dụ 2: Tri thöùc “A laø boá cuûa B neáu B laø anh hoaëc em cuûamoät ngöôøi con cuûa A” coù theå ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng vò töønhö sau :Boá (A, B) =Toàn taïi Z sao cho : Boá (A, Z) vaø (Anh(Z, B) hoaëcAnh(B,Z))Trong tröôøng hôïp naøy, meänh ñeà Boá(A,B) laø m m oät eänh ñeàtoång quaùtNhö vaäy neáu ta coù caùc meänh ñeà cô sôû laø :a) Boá (“An”, “Bình”) coù giaù trò ñuùng (An laø boá cuûa Bình)b) Anh(“Tuù”, “Bình”) coù giaù trò ñuùng (Tuù laø anh cuûa Bình)thì meänh ñeà c) Boá (“An”, “Tuù”) seõ coù giaù trò laø ñuùng. (An laø boá cuû ...