Di sản văn hóa Hán Nôm tại chùa Cần Linh (tỉnh Nghệ An)

Bài viết Di sản văn hóa Hán Nôm tại chùa Cần Linh (tỉnh Nghệ An) trình bày về: Di sản văn hóa Hán Nôm chùa Cần Linh; Một số giả thuyết rút ra từ nghiên cứu di sản văn hóa Hóa Nôm chùa Cần Linh,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Di sản văn hóa Hán Nôm tại chùa Cần Linh (tỉnh Nghệ An)Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 201233DI S¶N V¡N HãA H¸N N¤MT¹I CHïA CÇN LINH (TØNH NGHÖ AN)(Qua ®ît kh¶o s¸t th¸ng 5, 6/2012)Ph¹m ThÞ ChuyÒn(*)§¹i Nam NhÊt Thèng chÝ cho biÕtTheochóng t«i, mét trong nh÷ngvµo thêi NguyÔn, NghÖ An cã Ýt®iÓm ®¸ng chó ý khi nghiªn cøu v¨n hãathèng kª cña ngµnh v¨n hãa tØnh, cho tíiH¸n N«m ë nh÷ng ng«i chïa xø NghÖnhÊt 14 ng«i chïa (chïa qu¸n)(1). Theotríc n¨m 1960, NghÖ An tõng cã kho¶ng300 ng«i chïa lín nhá . Ngµy nay, tr¶i(2)qua nh÷ng biÕn ®éng lÞch sö, ®Þa lÝ, v¨nhãa, còng nh nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quankh¸c, chØ cßn 75 ng«i chïa trªn toµn tØnhPhËt gi¸o xø NghÖ lµ Di s¶n v¨n hãahiÖn cßn. Gi÷ ®îc nh÷ng di s¶n nµy cãvai trß kh«ng kÐm phÇn quan trängtrong “c«ng cuéc” g×n gi÷ vµ ph¸t huyv¨n hãa PhËt gi¸o xø NghÖ.Trong sè nh÷ng chïa ®· kh¶o s¸t,NghÖ An. Trong ®ã, thùc tÕ cã 20 ng«i chïachóng t«i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn chïachïa ®· ®îc xÕp h¹ng di tÝch lÞch sö v¨nVinh). Cã thÓ c¸c nhµ nghiªn cøu kh¸c®ang sinh ho¹t tÝn ngìng t«n gi¸o, 11hãa cÊp tØnh vµ cÊp quèc gia(3).Qua hai ®ît kh¶o s¸t, ®ît thø nhÊt tõngµy 6-9/5/2012 vµ ®ît hai tõ ngµy 27-30/6/2012 do ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o tæchøc, ®Ó chuÈn bÞ cho Héi th¶o V¨n hãaPhËt gi¸o xø NghÖ: Qu¸ khø, HiÖn t¹i vµT¬ng lai, chóng t«i tham gia kh¶o s¸th¬n 20 ng«i chïa ë Thµnh phè Vinh, thÞx· Cöa Lß, c¸c huyÖn Nghi Léc, Yªn Thµnh,Quúnh Lu, §« L¬ng, Thanh Ch¬ng,Nam §µn, Hng Nguyªn. Nh×n chung, c¸ct liÖu v¨n hãa H¸n N«m ë nh÷ng chïanµy nh trªn bia ®¸, kh¸nh ®¸, chu«ng®ång, v¸n gç, c©u ®èi, ®¹i tù, th tÞch cßnl¹i kh«ng nhiÒu. PhÇn lín trong sè ®ãcòng gièng víi v¨n hãa H¸n N«m ë nh÷ngn¬i kh¸c. §i s©u kh¶o s¸t nghiªn cøu còngthÊy ®îc nh÷ng ®Æc s¾c bÊt ngê cña v¨nhãa H¸n N«m t¹i c¸c ng«i chïa ë NghÖ An.CÇn Linh (phêng Cöa Nam, thµnh phècòng quan t©m ®Õn ng«i chïa nµy bëi®©y lµ ng«i chïa ®îc xÕp h¹ng Di tÝchlÞch sö v¨n hãa cÊp quèc gia, n¬i ®Æt trôsë cña TØnh héi PhËt gi¸o tØnh NghÖ An,mét ®iÓm nhÊn cña v¨n hãa PhËt gi¸oNghÖ An, mét ng«i chïa Ni. Bµi viÕt nµy,trªn c¬ së lµm râ ý nghÜa, néi dung cñaDi s¶n v¨n hãa H¸n N«m n¬i ®©y, bíc®Çu giíi thiÖu vÒ Di s¶n v¨n hãa H¸n*. ThS.,ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.1. Quèc sö qu¸n triÒu NguyÔn. §¹i Nam NhÊtThèng chÝ, tËp 2, Ph¹m Träng §iÒm dÞch, §µo DuyAnh hiÖu ®Ýnh, Nxb. ThuËn Hãa,1992, tr.191-193.Lóc bÊy giê NghÖ An bao gåm c¶ huyÖn Nghi Léc,§øc Thä, Can Léc.2. Trëng ban Ban Qu¶n lÝ Di tÝch vµ Danh th¾ngtØnh NghÖ An hiÖn nay, «ng NguyÔn V¨n Thanh, chobiÕt trong buæi häp tiÕp §oµn kh¶o s¸t ViÖn Nghiªncøu T«n gi¸o lóc 8h30 ngµy 28/06/2012 t¹i trô sëcña Ban.3. Thèng kª theo Hå s¬ di tÝch tØnh NghÖ An.34Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 2012N«m ë mét ng«i chïa mang tÝnh ®iÓm1.1. Chu«ng ®ångnhÊn cña V¨n hãa PhËt gi¸o xø NghÖ,Chu«ng lµ mét ph¸p khÝ kh«ng thÓbíc ®Çu nªu ra mét sè gi¶ thuyÕt mangthiÕugi¶i quyÕt vÊn ®Ò tªn gäi, niªn ®¹i còngliÖu ®ång ®Ó tiÕng cña nã ®ñ vang vängtÝnh suy t c¸ nh©n gãp phÇn vµo viÖcnh nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan kh¸c cñachïa CÇn Linh.Di s¶n v¨n hãa H¸n N«m trong chïaCÇn Linh lµ nh÷ng v¨n b¶n ch÷ H¸n ch÷N«m ®îc kh¾c, ®ôc, ch¹m, kh¶m, nhÊn,viÕt… trªn c¸c chÊt liÖu ®¸, ®ång, gç,g¹ch, tre, nøa, xi m¨ng, v÷a… nh÷ng vËtthÓ hiÖn cßn nh chu«ng ®ång, kh¸nh ®¸,bia ®¸, hoµnh phi, c©u ®èi th tÞch, kinhs¸ch… cã néi dung liªn quan ®Õn qu¸tr×nh x©y dùng, trïng tu chïa CÇn Linh;ca ngîi c«ng ®øc v« lîng, v« biªn cñach PhËt, ch Bå t¸t, sù mÇu nhiÖm cñagi¸o ph¸p §¹i thõa… kÝnh ngìng s tæ,s t¨ng vµ nh÷ng ngêi tõng tu tËp, trôtr× t¹i chïa nµy.CÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng chïa CÇnLinh hiÖn nay lµ mét ng«i chïa mangtÝnh hîp tù, lµ n¬i quy tËp nhiÒu di s¶ncña nhiÒu c¬ së thê tù cña c¸c n¬i trongtronglÔnghicñaPhËtgi¸o.Chu«ng chïa thêng ®îc lµm b»ng chÊtuy nghiªm lµm thíc ®o thêi gian, tu©nthñ thèng nhÊt vÒ thêi gian tu luyÖn, duytr× vµ b¶o vÖ truyÒn thèng cña nhµ chïavµ sù t«n nghiªm cña PhËt gi¸o. Trongchïa CÇn Linh hiÖn cã ba chu«ng ®ång.Chu«ng thø nhÊt treo ë nhµ thê tæ, v¨nb¶n ch÷ H¸n kh¾c trªn chu«ng lµ:靈 勤 寺 鍾成 泰 甲 辰 年 五 月 吉 日 造 鑄T¹m dÞch: Chu«ng chïa Linh CÇn, ®ócngµy lµnh th¸ng 5 n¨m Gi¸p Th×n (1904)niªn hiÖu Thµnh Th¸i.Thêng th× nh÷ng dßng tªn ch÷ H¸n,N«m trªn chu«ng ®îc ®äc thèng nhÊttheo mét kiÓu tõ tr¸i sang ph¶i, cho nªnë ®©y chØ cã thÓ ®äc lµ Linh CÇn tù chung,nghÜa lµ Chu«ng chïa CÇn Linh, kh«ngthÓ ®äc lµ CÇn Linh chung tù, nghÜa lµChïa chu«ng Linh CÇn.Chu«ng thø hai còng lµ chu«ng línvïng nh tîng, chu«ng, hoµnh phi, ®¹inhÊt treo ë g¸c chu«ng míi x©y gÇn ®©y,DiÖu NhÉn giíi thiÖu víi chóng t«i lµ tËpb»ng ch÷ H¸n:tù… Tµi liÖu duy nhÊt mµ Ni s ThÝchHå s¬ di tÝch chïa CÇn Linh(4). Tuy nhiªn,sau khi ®äc kÜ hå s¬ nµy, kÕt hîp víikh¶o s¸t thùc tÕ vµ mét sè tµi liÖu kh¸c,chóng t«i (TG) nhËn thÊy viÖc dÞch ch÷H¸n, ch÷ N«m trªn c¸c di vËt quý nhchu«ng, hoµnh phi, c©u ®èi…ch ...