Điều kiện chính trị cho sự phát triển con người Việt Nam hiện nay

Nội dung bài viết là điều kiện chính trị của xã hội có tác động lớn đối với sự phát triển con người theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Điều kiện chính trị tiến bộ là môi trường chính trị thuận lợi cho sự phát triển con người; còn điều kiện chính trị không tiến bộ là môi trường chính trị không thuận lợi cho sự phát triển con người.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều kiện chính trị cho sự phát triển con người Việt Nam hiện nayĐiều kiện chính trị cho sự phát triểncon người Việt Nam hiện nayNguyễn Ngọc Hà1, Chu Thị Thanh Vui2Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, Viê ̣n Hà n lâm Khoa ho ̣c xã hô ̣i Viê ̣t Nam.Email: nguyenngocha08@gmail.com2Trường Đại học Điều dưỡng, Nam Định.Email: thanhvuidd@gmail.com1Nhâ ̣n ngà y 2 thá ng 3 năm 2017. Chấ p nhâ ̣n đăng ngày 8 thá ng 6 năm 2017.Tó m Tắ t: Điều kiện chính trị của xã hội có tác động lớn đối với sự phát triển con người theo cả haihướng tích cực và tiêu cực. Điều kiện chính trị tiến bộ là môi trường chính trị thuận lợi cho sự pháttriển con người; còn điều kiện chính trị không tiến bộ là môi trường chính trị không thuận lợi chosự phát triển con người. Ở Việt Nam hiện nay, điều kiện chính trị nhìn chung là thuận lợi cho sựphát triển con người vì hệ thống pháp luật cơ bản là phù hợp với tiêu chuẩn chung của pháp luậtquốc tế và đa số công dân thực hiện nghiêm minh pháp luật. Tuy nhiên, điều kiện chính trị cho sựphát triển của con người Việt Nam hiện nay cũng có mặt không thuận lợi vì tình trạng vi phạmpháp luật ở một bộ phận không nhỏ công dân diễn ra ở mức nghiêm trọng. Nguyên nhân cơ bản củatình trạng đó là do Nhà nước buông lỏng kỷ cương và phép nước.Từ khóa: Phát triển con người, điều kiện chính trị, tự do, dân chủ, Việt Nam.Phân loại ngành: Chính trị họcAbstract: A society’s political conditions exert major impacts on human development, in bothpositive and negative manners. Among them, the progressive ones serve as a facilitating politicalenvironment, while the non-progressive ones are the unfavourable environment for thedevelopment. In Vietnam today, the political conditions are generally favourable to the humandevelopment, as its legal system is fundamentally in line with the common standards ofinternational law, and most of the citizens are abiding by the law. However, there are also someunfavourable aspects in the political conditions of the country, with a no small number of citizensare violating the law in a serious manner. The basic reason for the situation is that the Stateagencies have not applied strictly the laws and rules.Keywords: Human development, political conditions, freedom, democracy, Vietnam.Subject Classification: Politics3Khoa ho ̣c xã hô ̣i Viê ̣t Nam, số 7 - 20171. Mở đầuSự phát triển của con người (gọi tắt là pháttriển con người) phụ thuộc vào điều kiệncủa tự nhiên (địa lý, thiên văn, khí hậu) vàđiều kiện của xã hội. Điều kiện của tựnhiên không do ai tạo ra, còn điều kiện củaxã hội do con người tạo ra. Điều kiện củaxã hội bao gồm điều kiện kinh tế, điều kiệnchính trị, điều kiện văn hóa - xã hội. Điềukiện của xã hội là kết quả của sự phát triểncon người, đồng thời có tác động trở lạiđối với sự phát triển con người theo haihướng tích cực và tiêu cực. Điều kiện củaxã hội phát triển đến đâu thì con ngườiphát triển đến đó; ngược lại con người pháttriển đến đâu thì điều kiện của xã hội pháttriển đến đó. Căn cứ vào điều kiện của xãhội người ta có thể suy ra được trình độphát triển con người. Một số người khixem xét trình độ phát triển con người nóichung và con người Việt Nam nói riêngchủ yếu căn cứ vào điều kiện kinh tế vàđiều kiện văn hóa - xã hội. Cách xem xétnhư thế là phiến diện. Để làm rõ thêm sựphiến diện đó, bài viết này phân tích tácđộng của điều kiện chính trị đối với sựphát triển con người nói chung và conngười Việt Nam hiện nay nói riêng.2. Tác động của điều kiện chính trị đốivới sự phát triển con ngườiĐiều kiện chính trị của một quốc gia là đờisống chính trị của quốc gia đó. Điều kiệnchính trị thể hiện ở hệ thống pháp luật vàviệc thực hiện pháp luật. Nếu pháp luật làđúng đắn và công dân (bao gồm cả côngchức nhà nước) thực hiện nghiêm minhpháp luật thì điều kiện chính trị là tiến bộ.Ngược lại, nếu pháp luật là không đúng đắnhoặc công dân thực hiện không nghiêm4minh pháp luật thì điều kiện chính trị làkhông tiến bộ. Điều kiện chính trị tiến bộ làmôi trường chính trị thuận lợi cho sự pháttriển con người; còn điều kiện chính trịkhông tiến bộ là môi trường chính trị khôngthuận lợi cho sự phát triển con người.Sở dĩ điều kiện chính trị tác động mạnhđến sự phát triển con người là vì nó có thểđáp ứng hoặc không đáp ứng được nhu cầuchính trị chính đáng của con người. Điềukiện chính trị tiến bộ do đáp ứng được nhucầu chính trị chính đáng của con người nêntác động tích cực đến sự phát triển conngười. Còn điều kiện chính trị không tiếnbộ do không đáp ứng được nhu cầu chínhtrị chính đáng của con người nên tác độngtiêu cực đến sự phát triển con người.Nhu cầu của con người gồm có nhu cầukinh tế, nhu cầu chính trị, nhu cầu văn hóa xã hội. Nhu cầu chính trị và nhu cầu vănhóa - xã hội thuộc nhu cầu tinh thần. Nhucầu chính trị gồm có nhu cầu về tự do vàdân chủ, nhu cầu được đối xử công bằng,nhu cầu được tôn trọng, nhu cầu được thamgia giải quyết (được biết, được bàn, đượclàm, được kiểm tra) các việc chung của xãhội và các nhu cầu khác, trong đó nhu cầuvề tự do và dân chủ là cơ bản. Xã hội càngphát triển thì nhu cầu chính trị càng cao vàngày càng có tác động lớn đến sự phát triểncon người. Nhu cầu kinh tế (đặc biệt là nhucầu về ăn, mặc, ở) là cơ bản vì cần đượcđáp ứng hàng ngày. Tuy nhiên, nhu cầuchính trị và nhu cầu văn hóa - xã hội trongnhững hoàn cảnh cụ thể lại cấp bách hơn sovới nhu cầu kinh tế. Chẳng hạn, dù cònthiếu thốn về vật chất nhưng nhiều ngườivẫn cảm thấy hạnh phúc nếu nhu cầu chínhtrị được đáp ứng; họ có thể chấp nhận ănđói và mặc rét nhưng không dễ dàng chấpnhận bị tước đoạt quyền tự do và dân chủ;thậm chí họ thà chết chứ không chịu làm nôlệ. Nhu cầu về tự do và dân chủ là chínhNguyễn Ngo ̣c Hà , Chu Thi Thanh Vuịđáng và rất quan trọng, nhưng không phảiai cũng được đáp ứng nhu cầu về tự do vàdân chủ. Tình trạng mất tự do và mất dânchủ ở nhiều nước hiện nay vẫn rất nghiêmtrọng. Cuộc đấu tranh vì tự ...