Điều trị nội khoa - HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH

Định nghĩa của Manning năm 1978 . Tiêu chuẩn Rome II : 1- Có 2 trong 3 tiêu chuẩn với Đau bụng hoặc khó chịu ở bụng hiện diện ít nhất 12 tuần trong 12 tháng qua , không cần phải liên tục : * Đau giảm sau đi cầu . * Đau kèm thay đổi số lần đi cầu . * Đau kèm thay đổi độ cứng , lõng của phân đoán : 2- Các triệu chứng dưới đây càng hiện diện nhiều càng củng cố thêm chẩn * Số lần đi cầu bất thường ( 3lần/ngày hoặc ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH HOÄI CHÖÙNG RUOÄT KÍCH THÍCH I- DAÃN NHAÄP : Ñònh nghóa cuûa Manning naêm 1978 . - Tieâu chuaån Rome II : - 1- Coù 2 trong 3 tieâu chuaån vôùi Ñau buïng hoaëc khoù chòu ôû buïng hieän dieän ít nhaát 12 tuaàn trong 12 thaùng qua , khoâng caàn phaûi lieân tuïc : * Ñau giaûm sau ñi caàu . * Ñau keøm thay ñoåi soá laàn ñi caàu . * Ñau keøm thay ñoåi ñoä cöùng , loõng cuûa phaân 2- Caùc trieäu chöùng döôùi ñaây caøng hieän dieän nhieàu caøng cuûng coá theâm chaån ñoaùn : * Soá laàn ñi caàu baát thöôøng ( > 3laàn/ngaøy hoaëc < 3laàn/tuaàn ) . * Phaân baát thöôøng ( cöùng/phaân deâ hoaëc nhaõo/loõng ) treân 3/4 löôïng phaân . * Ñi caàu baát thöôøng ( maéc raën , moùt ñi caàu , caûm giaùc ñi caàu khoâng troïn veïn ) trong hôn 25% laàn ñi caàu . * Ñi caàu coù ñaøm nhaøy . * Buïng caêng chöôùng treân 25% thôøi gian . II-DÒCH TEÃ VAØ SINH BÒNH HOÏC CUÛA HCÑTKT: 1- Dòch teã hoïc : * Tæ leä cao ôû chaâu AÂu vaø Baéc Myõ : Myõ 11 – 20% ; Phaùp 13% , Anh 9,5 – 22% ; Thuî Ñieån 12,5% . Tæ leä thay ñoåi ôû chaâu AÙ Nhaät 25% ; Iran 3,4% . * Thöôøng gaëp ôû nöõ hôn nam vaø ôû löùa tuoåi 20 – 50tuoåi . 372 2- Sinh bònh hoïc : 2.1- Roái loaïn vaän ñoäng oáng tieâu hoaù : * Taêng nhu ñoäng vaø co thaét cuûa ruoät non ; RL vaän ñoäng ñaïi traøng coù theå taêng hoaëc giaûm . * RL vaän ñoäng coøn do RL ngöôõng thuï caûm vôùi tình traïng nhieãm , dò öùng vôùi muoái maät , vôùi caùc acid beùo chuoãi ngaén . * RL nhaïy caûm cuûa boùng tröïc traøng laøm thay ñoåi vaän chuyeån ruoät gaây tieâu chaûy hoaëc taùo boùn . 2.2- Thay ñoåi ngöôõng nhaïy caûm cuûa oáng tieâu hoaù : * Bôm caêng boùng tröïc traøng seõ gaây ñau vaø gaây maéc ñi caàu . Ngöôõng naøy ôû bònh nhaân HCÑTKT thaáp hôn so vôùi ngöôøi bình thöôøng . * Ngöôõng nhaïy caûm thay ñoåi vôùi caùch bôm caêng boùng tröïc traøng . * Söï thay ñoåi ngöôõng nhaïy caûm coøn chòu taùc ñoäng cuûa acid beùo chuoåi ngaén , acid maät . 2.3- Thay ñoåi ngöôõng nhaïy caûm cuûa heä TKTÖ : * Caùc roái loaïn veà tính khí nhö tình traïng lo aâu , traàm caûm , hoaëc caûm giaùc bònh taät . * RL chöùc naêng heä TKTÖ : ñaùp öùng baát thöôøng vôùi kích thích caùc taïng , tình traïng quaù tænh thöùc hoaëc coù roái loaïn giaác nguû . 2.4- Thay ñoåi veà taâm lyù vaø taâm thaàn kinh : * Bònh nhaân HCÑTKT ñeán khaùm do (1) Caùc trieäu chöùng naëng (2) Caùc trieäu chöùng nheï nhöng bònh nhaân sôï bònh naëng vaø (3 ) Caùc trieäu chöùng nheï nhöng bònh nhaân coù caûm giaùc bònh taät . *Caùc thay ñoåi veà taâm lyù thaàn kinh ñöôïc phaûn aùnh qua phaûn öùng vôùi thoâng tin khoâng coù bònh thöïc theå : (1) Heát lo aâu vaø heát caùc trieäu chöùng , (2) Heát lo aâu nhöng vaãn coøn trieäu chöùng vaø (3) Bònh nhaân khoâng tin vaø vaãn nghó raèng mình coù bònh vaø tìm ñeán moät cô sôû ñieàu trò khaùc ! * Bònh nhaân HCÑTKT luoân coù tæ leä cao caùc bieåu hieän RL taâm thaàn kinh nhö Suy nhöôïc thaàn kinh , Traàm caûm , Taâm thaàn phaân lieät , Hysterie . 2.5- Tình traïng dò öùng hoaëc khoâng dung naïp thöùc aên : # 2% ngöôøi lôùn . Dò öùng thöùc aên xaûy ra sôùm sau aên , khoâng dung naïp thöùc aên xuaát hieän muoän hôn vaø thöôøng khoâng xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân do taâm lyù , do thaàn kinh thöïc vaät , do ñaùp öùng mieãn dòch hay do caùc taùc nhaân lyù hoaù 373 2.6- Tình traïng sau bònh nhieãm : * McKendrick vaø Read (1994) , Neal (1997) 24 – 32% bònh nhaân vieâm daï daøy – ruoät caáp coù caùc bieåu hieän cuûa HCÑTKT 3 thaùng sau nhieãm . Thöôøng gaëp ôû nöõ , thôøi gian nhieãm keùo daøi , vaø ôû ngöôøi coù vaán ñeà veà taâm thaàn kinh . III- TRIEÄU CHÖÙNG : 1- Laâm saøng : 1.1- Ñau buïng vaø khoù chòu ôû buïng : * AÂm æ hoaëc ñau döõ doäi nhö quaêïn thaét , hay caûm giaùc buïng naëng nhö coù baàu gaàn ngaøy sinh . * Ñau doïc khung ñaïi traøng ,thöôøng ñau nhieàu ôû HCTr . * Caûm giaùc ñau hoaëc khoù chòu thöôøng gioáng nhau ôû nhöõng laàn xuaát hieän . Neáu coù thay ñoåi kieåu ñau , phaûi löu yù moät bònh thöïc theå khaùc môùi xuaát hieän . 1.2- Tieâu chaûy : * Ít gaëp hôn theå taùo boùn nhöng gaây phieàn toaùi cho bònh nhaân nhieàu hôn . * 12 tieâu chuaån ñaùnh giaù cuûa Geraedt (1987) ñeå phaân bieät vôùi tieâu chaûy do bònh thöïc theå goàm: (1) Trieäu chöùng môùi xuaát hieän < 24giôø , (2) Tieâu chaûy lieân tuïc , (3) Tieâu chaûy ban ñeâm , (4) Tieâu chaûy xuaát hieän ñoät ngoät , (5) Suït 5kg hay hôn , (6) Toác ñoä laéng maùu taêng , (7) Hb giaûm , (8) Albumin maùu giaûm , (9) Test nöôùc tieåu döông tính vôùi caùc thuoác nhuaän tröôøng ,(10) löôïng phaân trung ...