Định hướng sử dụng đất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu tại tỉnh Đắk Lắk

Bài viết Định hướng sử dụng đất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu tại tỉnh Đắk Lắk trình bày đánh giá, định hướng sử dụng đất nông nghiệp nhằm phù hợp với tiềm năng, lợi thế và thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu đang diễn ra tại tỉnh Đắk Lắk
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Định hướng sử dụng đất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu tại tỉnh Đắk Lắk KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TẠI TỈNH ĐẮK LẮK Trần Xuân Biên1, Lưu Thùy Dương1 TÓM TẮT Đắk Lắk là địa phương có tiềm năng rất lớn để phát triển sản xuất nông nghiệp. Trong những năm gần đây Đắk Lắk cũng là một trong những địa phương chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đặc biệt là hiện tượng khô hạn, xói mòn, rửa trôi. Theo kịch bản biến đổi khí hậu RCP4.5 giai đoạn 2016 – 2035, bằng công nghệ ArcGIS nghiên cứu đã xác định được mức độ khô hạn và xói mòn, rửa trôi tại tỉnh Đắk Lắk. Nghiên cứu tiến hành chồng xếp bản đồ định hướng phát triển kinh tế, xã hội, bản đồ tái cơ cấu ngành nông nghiệp, bản đồ quy hoạch sử dụng đất, bản đồ dự báo mức độ khô hạn, bản đồ mức độ xói mòn của tỉnh Đắk Lắk. Đề xuất đến năm 2035 diện tích đất sản xuất nông nghiệp khoảng 561.970 ha (chiếm 43,13% tổng diện tích tự nhiên). Trong đó: đất trồng cây hằng năm 221.470 ha (chiếm 17% tổng diện tích tự nhiên), đất trồng cây lâu năm 340.500 ha (chiếm 26,13% tổng diện tích tự nhiên), đất lâm nghiệp 585.760 ha (chiếm 44,95% tổng diện tích tự nhiên). Từ khóa: Biến đổi khí hậu, khô hạn, xói mòn, Đắk Lắk. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ11 canh. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đã và đang có những tác động rõ rệt đến sản xuất nông nghiệp nói Tỉnh Đắk Lắk có tổng diện tích tự nhiên hơn 13 chung và ngành trồng trọt nói riêng. Đặc biệt, hiệnnghìn km2, chiếm 24% diện tích tự nhiên toàn vùng tượng khô hạn và xói mòn, rửa trôi là biểu hiện củaTây Nguyên, trong đó diện tích đất sản xuất nông biến đổi khí hậu đã diễn ra rõ ràng trên địa bàn tỉnh.nghiệp khoảng 539 nghìn ha. Với khí hậu 2 mùa rõ Cụ thể, năm 2020, toàn tỉnh Đắk Lắk đã có hơn 60.000rệt: mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 đến hết tháng 10 (tập ha cây trồng bị ảnh hưởng do hạn hán, thiếu nướctrung 90% lượng mưa hằng năm); mùa khô từ tháng 11 tưới. Vì vậy, việc đánh giá, định hướng sử dụng đấtđến tháng 4 năm sau với lượng mưa không đáng kể và nông nghiệp nhằm phù hợp với tiềm năng, lợi thế vàđiều kiện đất đai đa dạng, trong đó điển hình là đất đỏ, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu đang diễn rađất pha cát, đất sỏi, đất xám…, Đắk Lắk rất thích hợp tại tỉnh Đắk Lắk là rất cần thiết.cho nhiều loại cây trồng khác nhau. Đặc biệt, hệthống vườn cây công nghiệp lâu năm sẵn có như cà 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUphê (204.808 ha), điều (23.187 ha), hồ tiêu (38.616 - Đã thu thập các số liệu và tài liệu thứ cấp vềha).... hiện trạng sử dụng đất, tình hình sản xuất nông Trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo nghiệp, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và môihướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững trường được tổng hợp từ Sở Nông nghiệp và PTNT,thì toàn tỉnh duy trì diện tích trồng cà phê khoảng 180- Sở Tài nguyên và Môi trường. Các bản đồ về thổ190 ngàn ha, sản lượng đạt bình quân trên 400 ngàn nhưỡng, địa hình, hiện trạng sử dụng đất tỷ lệtấn/năm, 100% diện tích cà phê trong vùng quy hoạch 1/100.000.được tưới nước chủ động; cơ bản không mở rộng diện - Phương pháp xây dựng bản đồ khô hạn đấttích cây điều, chuyển đổi diện tích sản xuất điều nông nghiệp do tác động của biến đổi khí hậu:không hiệu quả sang cây trồng khác; cây tiêu có thể + Tính chỉ số khô hạn theo các trạm đo: Được tínhđược bố trí trồng xen trong cà phê, trồng trong đất toán theo Thông tư 14/2012/TT-BTNMTvườn [4]... Với nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp, Lượng bốc hơi (E0(th))Đắk Lắk đã hình thành nhiều vùng sản xuất chuyên Chỉ số khô hạn (Kth) = K1 = Lượng mưa (R(th)) Trong đó: Kth: chỉ số khô hạn tháng; R(th): Lượng1 Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội mưa bìn ...