Dòng mực cũ - Phần 4

Rồi ông ngẩng lên , hướng xuống bếp gọi lớn: - Chúng mầy đâu? Duyên ơi ! Pha nước. Nhà có khách ! Nghe bố giục , Duyên rón rén từ buồng ngủ bước xuống bếp. Cô nghe tiếng Hậu vọng lên: - Vâng ! Con bưng lên ngay ! Ngoài phòng khách , ông Lương nôn nóng hỏi lại: - Sao anh lại bị đuổi?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dòng mực cũ - Phần 4 Phần 4Rồi ông ngẩng lên , hướng xuống bếp gọi lớn:- Chúng mầy đâu? Duyên ơi ! Pha nước. Nhà có khách !Nghe bố giục , Duyên rón rén từ buồng ngủ bước xuống bếp. Cô nghe tiếng Hậu vọnglên:- Vâng ! Con bưng lên ngay !Ngoài phòng khách , ông Lương nôn nóng hỏi lại:- Sao anh lại bị đuổi?Minh cười thoải mái:- Bẩm , con vận động bãi khóa để phản đối thực dân Pháp xử án cụ Phan bội Châu ạ !Ông Lương chớp mắt không nói gì. Tuy không bày tỏ ý kiến , nhưng trong lòng ôngvừa nhen nhúm chút nể phục. Tính khí của Minh thì ông không lạ , lúc nào cũng muốnlàm chuyện khác đời. Ông lẩm bẩm nói một mình:- Hồ mã tê Bắc phong. Việt điểu sào nam chi. Phan tiên sinh đổ đầu kỳ thi hương nămCanh tý , tức là đã cách đây 25 năm. Tuy thành đạt nhưng tiên sinh không màng côngdanh , chỉ bôn ba tìm đường cứu nước !Minh bụột miệng chen vào:- Bẩm thầy ! Quả đúng như thế đấy ạ !Ông Lương nhìn Minh hỏi:- Thế bây giờ anh định làm gì?Về ở nhà luôn sao?Minh cười:- Bẩm thầy con cũng chưa biết ạ !Vừa lúc ấy Duyên bưng khay nước lên , bước đi chầm chậm , ngượng ngùng cúi đầuchào Minh:- Anh sang chơi ạ !Minh khẽ nhón người đứng dậy , nhưng không đứng hẳn , chỉ lom khom cho ra vẻ lịchsự rồi lại ngồi xuống ngay:- Chào cô Duyên , tôi mới về , sang chào thầy !Duyên đặt ấm chén trên bàn rồi bước lui ra cửa và xuống bếp với chị. Một lúc sau , haichị em thấy ông Lương tiễn chân Minh xuống tận sân. Duyên đứng dậy , nép sau cửabếp trông theo , mãi đến khi Minh ra khỏi cổng Duyên mới vào buồng thay lại bộ quầnáo cũ để tiếp tục chẻ củi.Rồi từ đó , một năm qua , Duyên không gặp lại Minh , cũng chẳng có một lời nào nhắnhỏi. Chuyện quan hệ tình cảm giữa hai người coi như không còn gì. Anh chàng bị đuỗihọc nhưng không về Hải ninh , cứ lang thang trên tỉnh. Cho đến hôm nay Minh mới vềthì bị bắt ngay tại nhà. Minh bị bắt , làm bà Lương lo sợ , dặn đi dặn lại Tân phải hếtsức cẩn thận và Tân dĩ nhiên cũng phải hứa cho mẹ an lòng.Bà Lương bỏ vào nhà. Bốn anh em lại tiếp tục câu chuyện dở dang. Hậu cầm cuốnsách của Tân , lật qua lật lại nhưng không biết đọc. Tân nhìn các em chợt nãy ra một ýđịnh táo bạo , liền hỏi:- Các em có thích đọc chữ quốc ngữ thì anh dạy cho ! Biết chữ rồi thì truyện gì cũngđọc được , chả cần phải người khác kể cho mình nghe nữa !Như một phản ứng tự nhiên , Hậu đưa mắt nhìn vào nhà , sợ bố nghe được cái đề nghịcấm kỵ của Tân. Nhưng dĩ nhiên ông Lương không nghe thấy , bởi ông ngồi ở phòngkhách , đang chúi đầu vào bàn cờ tướng. Niềm vui duy nhất của ông trong quãng đờicòn lại là đánh cờ với người bạn học cũ cùng hoàn cảnh , đó là ông Tú Nhân. Mượnquân cờ để quên thế sự , như người uống rượu tiêu sầu.Chữ Nho đã chính thức bị triều đình bãi bỏ từ năm 1919 để thay vào đó bằng chữ Phápvà chữ quốc ngữ. Bãi bỏ chử nho thì cái công đèn sách bao nhiêu năm cũa những ngườinhư ông Tú Nhân , ông giáo Lương , đều đổ xuống sông hết ! Bởi vậy , hai ôngthường gặp nhau để tâm sự , để trách cứ cuộc đời “thương hải biến vi tang điền” lắmkhi làm hai ông rướm lệ !Ngoài đầu nhà , Hậu hồi hộp nói nhỏ với Tân:- Thằng Hoàn thì nó biết đọc biết viết rồi. Chỉ có hai đứa chúng em là con gái. bố cấmhọc chữ , sợ làm bại hoại gia phong. Nếu anh dạy chúng em thì phải giữ kín. Bố biếtthì bố đánh chết !Duyên dí ngón tay vào trán Hoàn và bảo:- Ăn thua là mày ! Cái mồm mày cứ oang oang lên , bố biết được thì chúng tao ốmđòn !Tân trấn an:- Bắt đầu từ ngày mai , mỗi ngày anh dạy vài chữ. Nhanh lắm. Có khi chỉ một haitháng là đọc được ! Bố không biết đâu ! Khi anh đi rồi thì Hoàn thay anh dạy cho cácchị !Cả hai cô đều phấn khởi gật đầu. Phấn khởi vì nhìn trước thấy rằng họ là những côgái đầu tiên ở Hải ninh biết đọc biết viết. Hai cô sẽ có thể tự đọc truyện mà chẳngcần nhờ tới ai kể lại. Biết bao nhiêu người trong làng hễ có việc phải viết lá đơn ,đều cạy cục đến nhờ ông Lương hoặc Tân viết giúp. Chỉ nay mai Hậu hoặc Duyên sẽthay cha và anh làm công việc đó cho dân làng. Cái viễn ảnh một cô gái quê cầm cuốnsách đọc là điều mà cả hai chị em đều thấy vừa kêu sa vừa lãng mạng.Tân nhắc lại:- Muốn học thì phải đóng sách , phải mua bút !Thờ bấy giờ , tập vở hầu như chưa có ở Hải ninh , vì hàng xén có bày bán chắc cũngchả ai mua. Họ chỉ bán những xấp giấy rời để người ta viết thư hay làm đơn. Trênhuyện trên tỉnh mới có trường , giấy bút bán dưới nầy làm gì ! Bởi vậy , muốn có ngaymột cuốn vở để tập viết thì phải mua những tờ giấy rời , lấy kim chỉ đóng gáy lại.Cậu út Hoàn bảo hai chị:- Tạm thời chưa có giấy thì lấy lá chuối non mà tập viết cũng được. Lật úp tàu láchuối xuống , lấy cái que mà viết lên thì cũng rõ chả thua gì viết trên giấy !Tân cười dễ dãi:- Thế cũng được. Dạo còn bé , anh cũng hay vẽ trên tàu lá chuối. Nhưng trước sau gìcũng phải sắm giấy bút mới học nhanh được. Bút mực và cả bút chì nữa !Duyên hăng hái đáp:- Sáng mai em chạy ra chợ. Hôm nay thì cứ thử tạm dùng lá chuối cũng được !Thế là ngay buổi tối hôm ấy , cơm nước dọn dẹp xong , hai chị em xuống nhà kho đốtđèn , cài then cửa và bắt đầu học đánh vần ABC. Hậu cẩn thận bày sẳn mẹt đỗ đenbên cạnh , để nếu bất thần ông Lương có xuống thì sẽ tưởng là hai chị em đang nhặtsạn trong mẹt đậu. Hai cô vui lắm , có khi bật cười vì một mẫu tự hay một chữ viếtphát âm ngộ nghĩnh , nhưng không ai dám cười to , sợ ông Lương trên nhà nghe thấy:- O tròn như quả trứng gàÔ thời có mũ , ơ thời có râu !Thằng Hoàn thơ thẩn ngoài hiên , canh gát cho hai chị học. Cứ mỗi ngày vài chữ , cáccô tiến bộ rất nhanh , nhờ ai cũng háo hức muốn đốt thời gian. Tân trở lại Hà nội ,mỗi lần có dịp về thăm nhà đều mang cho hai chị em vài cuốn sách mỏng. Các côchuyền tay nhau đọc lúc rảnh rỗi hoặc khi đã lên giương ngủ. Có khi bận công việcnhà thì một cô đọc lớn cho cô kia nghe.Song song với việc khuyến khích các em họcchữ quốc ngữ , Tân cũng thường nói với các em về những tấm gương yêu nước , mởra trong lòng hai ...