Giảm tiêu cực trong bán hàng đa cấp

Mật ngọt chết ruồi? Mô hình bán hàng đa cấp đã không còn xa lạ với người tiêu dùng trong nước. Định nghĩa gốc của MLM theo từ điển đầu tư quốc tế là một hình thức mà công ty bán hàng khuyến khích người phân phối tuyển dụng thêm những người phân phối mới. Phần trăm doanh số sẽ được chia cho người phân phối theo tỷ lệ thuận sản phẩm họ giúp công ty tiêu thụ. Điểm cộng của mô...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giảm tiêu cực trong bán hàng đa cấpGiảm tiêu cực trong bán hàng đa cấpHình thức kinh doanh bán hàng đa cấp (Multi Level Marketing - MLM)đã có mặt tại thị trường Việt Nam hơn một thế kỷ… nhưng dưới cáinhìn tiêu cực hơn là tích cực. Có phải đây chỉ là những chiêu lừa đảo“núp bóng” dưới một hình thức kinh doanh “siêu” lợi nhuận, hay làmột hoạt động hợp pháp đã bị biến tướng tại Việt Nam? Đọc e-paperMật ngọt chết ruồi?Mô hình bán hàng đa cấp đã không còn xa lạ với người tiêu dùng trongnước. Định nghĩa gốc của MLM theo từ điển đầu tư quốc tế là một hình thứcmà công ty bán hàng khuyến khích người phân phối tuyển dụng thêm nhữngngười phân phối mới. Phần trăm doanh số sẽ được chia cho người phân phốitheo tỷ lệ thuận sản phẩm họ giúp công ty tiêu thụ. Điểm cộng của mô hìnhnày là tiết kiệm được chi phí quảng cáo, thuê kho chứa, người tiếp thị có thểlàm việc bán thời gian.Quan trọng hơn là số lượng sản phẩm từ “tân binh” của nhà phân phối nào,cũng được cộng vào doanh số đã tiêu thụ được của chính người đó. Đâychính là động lực thúc đẩy người phân phối nỗ lực mở rộng mạng lưới kinhdoanh. Đặt chân đến Việt Nam, mô hình kinh doanh mới lạ này càng trở nênhấp dẫn.Theo thống kê của trang thông tin về bán hàng đa cấp thuộc Cục quản lýcạnh tranh, đến nay đã có 67 doanh nghiệp bán hàng đa cấp có đăng ký giấyphép, trong đó kinh doanh thực phẩm chức năng chiếm ưu thế. Số “nhânviên tiếp thị” của mạng lưới đa cấp lên đến hơn một triệu người với doanhthu khoảng 4.000 tỉ đồng trong năm vừa qua.Tuy nhiên, lợi dụng lòng tin dưới hình thức những món lợi khổng lồ, nhiềucông ty “ma” đã giả danh doanh nghiệp bán hàng đa cấp nước ngoài để“móc túi” người tiêu dùng. Bằng chứng là có đến 20 công ty, chiếm gần30% “treo bảng” ngưng hoạt động, trong đó có công ty bị tịch thu giấy phépkinh doanh.Nhiều cá nhân chia sẻ rằng những công ty “chui” này có những điều khoảnbất hợp lý. Đặc biệt là áp lực phải bán đượcmột số tiền nhất định để đượclãnh lương. Chiêu “moi tiền” quen thuộc là “tân trang” hàng nội thành hàngngoại và đánh vào nhu cầu tâm lý của người tiêu dùng. Thế là, một hình thứckinh doanh hợp pháp đã trở thành bất hợp pháp dưới sự bóp méo của nhữngkẻ lừa đảo.Thật và giảMột nhân viên cấp cao của một công ty kinh doanh đa cấp thực phẩm chứcnăng đã chia sẻ ba yếu tố để đánh tức thì vào mức độ tin cậy khi nhận đượclời mời làm nhân viên tiếp thị. Thứ nhất là cơ sở vật chất của công ty. Thứhai là chương trình hoạt động rõ ràng, đặc biệt là quyền và trách nhiệm củacông ty cũng như nhân viên. Thứ ba là phong cách làm việc chuyên nghiệpcủa công ty.Theo quan niệm của “người trong nghề” thì bán hàng đa cấp là một hìnhthức nhượng quyền cá nhân. Nghĩa là cá nhân hoàn toàn làm chủ, không bịép buộc về thời gian và doanh số. Nếu muốn được hưởng tỷ số phần trămdoanh thu cao và “thăng cấp” thì cá nhân phải tự nỗ lực mở rộng mạng lướitiêu thụ sản phẩm. Hơn nữa, để bảo vệ người tham gia hoạt động bán hàngđa cấp, Chính phủ đã ban hành Nghị định 110/2005/NĐ-CP.Theo điều 8, khoản 2 của luật định thì nhân viên tiếp thị nghiêm cấm đượcđưa thông tin sai lệch và yêu cầu người “mới vào” đóng những khoản phí vôlý. Điều 10, khoản 3 của luật này cũng cho phép người tham gia chấm dứthợp đồng nhưng vẫn được thanh toán đầy đủ tiền lương theo đúng quy địnhhợp đồng. Tuy nhiên, dù quan sát và nhận xét theo những kinh nghiệm nóitrên, nhiều bất cập từ khung pháp lý chưa thật sự quy củ vẫn khiến nhiềungười “sa bẫy”.Cụ thể là luật vẫn chưa siết chặt các doanh nghiệp thành lập văn phòng tạinơi có hoạt động bán hàng đa cấp xảy ra gây khó khăn cho phía kiểm soát.Càng khó kiểm soát hơn khi báo cáo mỗi sáu tháng chỉ gửi về Sở Côngthương còn địa phương nơi kinh doanh diễn ra vẫn “mịt mù” thông tin.Không còn “một con sâu làm sầu nồi canh”Công thức chung của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp cả “xịn” lẫn “dỏm”là xây dựng văn hóa công ty. Thường xuyên tổ chức những buổi rèn luyệnkỹ năng bán hàng, chia sẻ kinh nghiệm, hoạt động ngoại khóa đáp ứng đượcnhu cầu của nhân viên. Không ít những công nhân, học sinh đã nuôi dưỡngước mơ đạt được mức hoa hồng tăng bậc và nỗ lực hết mình.Một sinh viên năm nhất Trường Kỹ thuật Công nghệ HUTECH tự hào vềcông việc giới thiệu những thực phẩm chức năng chất lượng cho người dân.Thậm chí có nhiều phụ huynh chủ động cho con trở thành nhân viên bánhàng đa cấp vì hài lòng trước chất lượng sản phẩm.Theo báo cáo hoạt động của Cục Quản lý cạnh tranh năm 2011, tổng số 20trường hợp doanh nghiệp kinh doanh đa cấp bất chính chủ yếu tập trung vàogiai đoạn 2008-2009, năm vừa qua chỉ chứng kiến một vụ. Nhìn nhận côngbằng phương pháp tiếp thị hàng hóa qua mạng lưới con người này từ nhữngcông ty chân chính, bán hàng đa cấp đã đem lại việc làm và thu nhập chokhông ít người lao động.Theo báo cáo do Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam tổng hợp, kinh doanhđa cấp đã đóng góp vào ngân sách nhà nước trên 1.000 tỉ đồng và quỹ từthiện 8,4 tỉ đồng.Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia tại hội thảo “Công tác quản lýbán hàng đa cấp” do Sở Công thương TP.HCM tổ chức vào tháng 8 vừa quathì điều mà cộng đồng và doanh nghiệp chân chính cần nhất là xây dựng mộtkhung pháp lý chặt chẽ. Một khi đã có hành lang pháp lý vững chắc, bánhàng đa cấp sẽ không còn rơi vào tình trạng “ một con sâu làm sầu nồi canh”và bảo vệ được cộng đồng. Có thể nói, nếu yêu thích công việc bán hàng vàcần sự tự chủ về thời gian, bán hàng đa cấp cho các công ty uy tín là một lựachọn không tồi. ...