Giáo trình bệnh học nội khoa part 8

Nội soi dạ dày tá tràng là phương tiện tốt nhất để chẩn đoán và theo dõi loét dạ dày tá tràng. Sự chủ quan của người soi được giảm đi nhờ hình ảnh truyền hình ra ngoài, nhiều người cùng xem cũng như lưu lại được hình ảnh bệnh lý. Ổ loét có hình tròn, thuẩn, hình dạng khe hay dạng "salami" đôi khi nằm trên một nền viêm. Qua nội soi chúng ta có thể sinh thiết hay nhuộm màu niêm mạc để có chẩn đoán chính xác hơn. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình bệnh học nội khoa part 8 b. Noäi soi daï daøy taù traøng laø phöông tieän toát nhaát ñeå chaån ñoaùn vaø theo doõi loeùtdaï daøy taù traøng. Söï chuû quan cuûa ngöôøi soi ñöôïc giaûm ñi nhôø hình aûnh truyeàn hìnhra ngoaøi, nhieàu ngöôøi cuøng xem cuõng nhö löu laïi ñöôïc hình aûnh beänh lyù. OÅ loeùt coùhình troøn, thuaån, hình daïng khe hay daïng salami ñoâi khi naèm treân moät neànvieâm. Qua noäi soi chuùng ta coù theå sinh thieát hay nhuoäm maøu nieâm maïc ñeå coùchaån ñoaùn chính xaùc hôn. Sinh thieát laø phöông tieän ñeå chaån ñoaùn caùc loeùt thoaùihoùa (ung thö) vaø tình traïng nhieãm Helicobacter pylori baèng nhuoäm Giemsa, Starrhay laøm test urease nhanh ( CLO test ), phaùt hieän ureâ do Helicobacter pylori phoùngthích ra treân maãu moâ sinh thieát. c. Caùc phöông tieän khaùc ñeå phaùt hieän nhieãm Helicobacter pylori: Huyeát thanhchaån ñoaùn hay Helisal test, caáy maûnh sinh thieát daï daøy... d. Ño Acide dòch vò vaø caùc nghieäm phaùp kích thích tieát dòch vò vôùiCaffeùine, Histamine, Insuline vaø Pentagastrine... nay khoâng duøng roäng raõi ñeåchaån ñoaùn nhöng coøn duøng ñeå ñaùnh giaù sau khi caét thaàn kinh X.. F.BIEÁN CHÖÙNG 1 - Xuaát huyeát: phaùt hieän döôùi daïng noân ra maùu hay ñi caàu ra maùu hay phaânñen. Xuaát huyeát coù theå töø mao maïch do vieâm quanh oå loeùt hoaëc töø moät ñoäng maïchôû ñaùy oå loeùt bò aên moøn, khoù caàm, taùi phaùt... coù theå ñöa ñeán tình traïng thieáu maùucaáp, naëng phaûi caàm maùu baèng noäi soi hay giaûi phaåu. 2 - Thuûng daï daøy taù traøng nay ít gaëp.Thuûng vaøo phuùc maïc tröôùc gaây vieâmphuùc maïc toaøn theå hay vaøo phuùc maïc sau, bò bít laïi 1 phaàn do phaûn öùng caùc côquan keá caän gaây ra aùp xe döôùi cô hoaønh hay doø. Beänh nhaân coù côn ñau nhö xuyeântöø tröôùc ra sau ñoàng thôøi vôùi tình traïng soác, buïng co cöùng, ñau giaûm aùp vaø tuùicuøng Douglas raát ñau. X-quang cho thaáy hình aûnh lieàm hôi döôùi hoaønh ñaëc thuø,coâng thöùc baïch caàu cao . Giaûi phaãu khaån caáp . 3 - Heïp moân vò Seïo co thaét cuûa oå loeùt xô chai thu heïp loøng daï daøy taù traøng ôû ñoùlaïi. Luùc ñaàu, X-quang thaáy tröôùc, veà sau daáu chöùng laâm saøng roõ daàn vôùi noân chaämsau aên, noân thöùc aên cuûa caùc böõa aên tröôùc. Giaûi phaãu sau khi ñieàu chænh tình traïngroái loaïn nöôùc ñieän giaûi do oùi gaây ra. 4 - Loeùt daï daøy coù nguy cô ung thö hoùa cao; coù theå coù loeùt treân neàn ung 379thö. Loeùt haønh taù traøng deã taùi phaùt nhöng khoâng bò ung thö hoùa. Caùc bieán chöùng do ñieàu trò nay cuõng ít gaëp. Ta coù theå gaëp cao calci maùu, suythaän vaø soûi thaän do duøng quaù nhieàu caùc muoái calci. Sau moå coù theå coù hoäi chöùngDumping, loeùt mieäng noái.... G - CHAÅN ÑOAÙN Chaån ñoaùn laâm saøng döïa vaøo côn ñau loeùt ñieån hình:sau aên, taùi phaùt theo chukyø, ñôït ñau 3 tuaàn, ñau nhö xoaén vaën, giaûm do thuoác kieàm...Coù nhöõng côn ñauthieáu 1 yeáu toá treân cuõng keå nhö töông ñöông X-quang vaø noäi soi giuùp xaùc ñònh chaån ñoaùn, chaån ñoaùn nhöõng theå khoâng ñieånhình hoaëc khoâng ñau nhöng coù bieán chöùng xuaát huyeát... Ta caàn phaân bieät: -Vieâm daï daøy: côn ñau caáp nhö ñoát sôùm ngay sau böõa aên. - Khoù tieâu khoâng loùet Non Ulcer Dyspepsia NUD trieäu chöùng ñoâi khi nhö loùetkhoâng ñieån hình nhöng noäi soi khoâng thaáy toån thöông . - Côn ñau giaû loeùt cuûa soûi tuùi maät xaûy ra sau caùc böõa aên nhieàu chaát beùo ; ñôït ñaukeùo daøi khoâng quaù 3 ngaøy - Côn ñau thaét do haï ñöôøng huyeát... -AÙp xe gan, vieâm tuïy caáp côn ñau döõ doäi hôn môùi phaùt, vò trí vaø höôùng lan coùkhaùc H-ÑIEÀU TRÒ.- Nhieàu tieán boä veà döôïc hoïc trong 20 naêm trôû laïi. Caùc thöù thuoác ñöôïc coângnhaän laø coù hieäu quaû laäp laïi ñöôïc trong ñieàu trò loeùt daï daøy taù traøng goàm: 1-Antacide trung hoaø acide HCl, phoái hôïp hydroxyde nhoâm vaø magneùsium nayvaãn coøn laø thuoác chính ñeå giaûm ñau, ñieàu trò trong tình hình kinh teá cuûa chuùngta.Thuoác ñöôïc cho 3-4-6 laàn /ngaøy, sau böûa aên 1 vaø 2 giôø. 2-Anti H2 öùc cheá thuï caûmHistamin H2 ôû daï daøy: Cimeùtidine 800mg/n,Ranitidine, Nizatidine 300mg/n vaø Famotidine 40 mg/n. Coù theå cho lieàu duy nhaátvao buoåi toái. 3-ÖÙc cheá bôm proton ôû nieâm maïc daï daøy :Omeùprazole 20mg/n , Lanzoprazole30 mg/n 4-Taêng cöôøng söùc ñeà khaùng cuûa nieâm maïc daï daøy: Prostaglandine Misoprostil 200 microgram x3 laàn tröôùc böûa aên 1 giôø; 380Enprostil... 5-Carbeùnoxolone 6-Sucralfate Sucrafar Ulcar- Keùal 1g x 4 moät giôø tröôùc 3 böõa aên vaø khi ñi nguû 7-Choáng tieát choline Pirenzeùpine 8- Bismuth colloidal (keo) De-nol. Trymo hay Peptobismol 9-Caùc phoái hôïp thuoác nhaèm chöõa tieät caên Helicobacter pylori phoái hôïp Bismuthcolloidal, tetracyclin ...