Giáo trình ký sinh trùng học thú y - Nguyễn Thị Kim Lan

Ký sinh trung học thú y là một trong những môn học trong chương trình đào tạo Cao học, ngành Thú y. Cho đến nay, việc học tập môn Ký sinh trùng học Thú y còn gặp nhiều khó khăn, do các Trường Đại học Nông nghiệp vẫn chưa có tài liệu chuẩn dùng cho bậc đào tạo Cao học về môn học này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình ký sinh trùng học thú y - Nguyễn Thị Kim Lan ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM Chủ biên: PGS.TS. NGUYỄN THỊ KIM LANGS. TSKH. NGUYỄN THỊ LÊ - PGS. TS. PHẠM SỸ LĂNG - TS. NGUYỄN VĂN QUANG GIÁO TRÌNHKÝ SINH TRÙNG HỌC THÚ Y (Giáo trình dùng cho bậc Cao học) NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI - 2008 LỜI NÓI ĐẦU Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên được Bộ Giáo dục & Đào tạora quyết định cho phép đào tạo Thạc sỹ khoa học Nông nghiệp, ngành Thú y từ năm2002. Sau 6 năm đào tạo, nhà trường đã có tài liệu của một số môn học trong chươngtrình đào tạo Cao học Thú y do Giảng viên và các nhà Khoa học của Nhà đường biênsoạn. Đó là những tài liệu rất cần thiết cho quá trình đào tạo bậc Cao học tại trường. Trong những năm gần đây, đặc biệt là từ năm 2007 trở đi, khi ngành giáo dụcđang thực hiện cuộc vận động: Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tíchtrong giáo dục, Nói không với đào tạo không chuẩn, không đáp ứng nhu cầu xã hội,trường Đại học Nông Lâm đã coi việc nâng cao chất lượng đào tạo là nhiệm vụ hàngđầu. Vì vậy ngoài việc chuẩn hoá đội ngũ Giảng viên trong nhà trường, việc biên soạngiáo trình, tài liệu phục vụ cho giảng dạy và học tập các bậc học là hết sức quantrọng. Ký sinh trung học thú y là một trong những môn học trong chương trình đào tạoCao học, ngành Thú y. Cho đến nay, việc học tập môn Ký sinh trùng học Thú y còngặp nhiều khó khăn, do các Trường Đại học Nông nghiệp vẫn chưa có tài liệu chuẩndùng cho bậc đào tạo Cao học về môn học này. Từ nhu cầu của quá trình đào lạo, chúng tôi đã biên soạn cuốn Ký sinh trùnghọc Thú y. Nội dung của cuốn tài liệu giới thiệu sâu về những kiến thức Ký sinh trùnghọc đại cương, những kết quả nghiên cứu mới, những kiến thức kinh điển và nhữngquan điểm mới về Ký sinh trùng học thú y. Mặc dù đã rất cố gắng, song cuốn tài liệu chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Tập thể tác giả rất mong nhận được những ý kiên đóng góp của các học viên Caohọc và bạn đọc đểcuôn tài liệu được hoàn thiện hơn trong những lần tái bản sau. Xin trân trọng cảm ơn ! Tập thể tác giả 1 MỞ ĐẦU1. KHÁI NIỆM KÝ SINH VÀ VẬT KÝ SINH Ký sinh - Parasitos là một trong những phương thức sinh tồn của sinh vật, làhiện tượng phổ biến trong thiên nhiên, bao gồm những động vật, thực vật sống nhờ cơthể khác (gọi là vật ký sinh), sử dụng cơ thể đó (gọi là vật chủ) như là môi trường sốngvà nguồn thức ăn, thường xuyên liên hệ với môi trường ngoài thông qua vật chủ củamình. Như vậy, khái niệm về ký sinh trước hết là khái niệm về sinh thái học. Đó làmối quan hệ qua lại giữa hai quần thể thuộc hai loài khác nhau. Vậy ký sinh trùng học là gì? Ký sinh trùng học là khoa học không chỉ nghiên cứuvật ký sinh và vật chủ của chúng, mà còn nghiên cứu mối quan hệ thích nghi của mộtcơ thể này sống trên hoặc trong cơ thể khác, giống như trong sinh thái học nghiên cứumối quan hệ giữa động vật sống tự do với môi trường sống của chúng. Nhưng, sinhthái học đại cương chủ yếu nghiên cứu một mặt là ảnh hưởng của môi trường đối vớicơ thể sống, còn ký sinh trùng học đại cương nghiên cứu đồng thời hai mặt: ảnh hưởngcủa cơ thể đối với môi trường, ảnh hưởng của môi trường đối với cơ thể và mối quanhệ qua lại ổn định của chúng. Do vậy, các phương pháp nghiên cứu thông thường củasinh thái học đối với môi trường không đủ để nghiên cứu các hiện tượng của sự kýsinh, mà phải sử dụng hàng loạt các phương pháp đặc biệt như là phương pháp miễndịch để nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường (cơ thể vật chủ) lên vật ký sinh; hay làcác biến đổi về sinh lý của vật ký sinh do sự tác động của môi trường (vật chất lên vậtký sinh, hoặc những biến đổi bệnh lý đòi hỏi phải có những phương pháp nghiên cứuđặc trưng không phải những phương pháp nghiên cứu về sinh thái học. Như vậy, ký sinh trùng học là khoa học nghiên cứu mối quan hệ giữa vật ký sinhvà vật chủ, rút ra các quy luật cơ bản trong quá trình thích nghi của cơ thể vật ký sinhvà vật chủ, tạo cơ sở để đề xuất các biện pháp đấu tranh với các bệnh ký sinh trùng,nhằm nâng cao sức khoẻ con người và phát triển vật nuôi, cây trồng. Trong ký sinh trùng học có thể chia ra ký sinh trùng học động vật và ký sinhtrùng học thực vật. - Ký sinh trùng học thực vật là khoa học nghiên cứu ký sinh trùng ở thực vật vàcác bệnh do chúng gây ra ở thực vật. - Ký sinh trùng học động vật là khoa học nghiên cứu ký sinh trùng ở người, độngvật và các bệnh do chúng gây ra ở động vật và người. Bao gồm ký sinh trùng y học vàthú y học. Ký sinh trùng y học là khoa học nghiên cứu ký sinh trùng ở người và các bệnh dochúng gây ra ở người. Ký sinh trùng thú y học là khoa học nghiên cứu ký ...