Giáo trình Nguyên lý kinh tế học vĩ mô: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1 cuốn sách "Nguyên lý kinh tế học vĩ mô", phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Sản xuất - Chi phí - Lợi nhuận, cấu trúc thị trường, thị trường lao động, những thất bại của thị trường. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Nguyên lý kinh tế học vĩ mô: Phần 2 C h ư ơ n g V - Sủr xuất - C h i p h í - L ợ i n h u ậ n CHƯƠNG V SẢN XUẤT • CHI PHÍ - L Ợ I N H U Ậ N Các chương trưóc đã tập trung vào khía cạnh cầu của thị trường dựa vào việc p h â n tích h à n h vi của người tiêu d ù n g v à c h ú n g ta đ ã bỏ qua câu hỏi: các h à n g hoa, d ị c h v ụ đ ã đ ư ợ c s ả n x u ấ t r a n h ư t h ế n à o . L ý t h u y ế t l ự a c h ọ n t i ê u d ù n g l à cơ sở c ủ a c ầ u v ề h à n g hoa và dịch v ụ . C h ư ơ n g n à y n g h i ê n c ứ u k h í a c ạ n h cung, h à n h v i của n g ư ờ i s ả n x u ấ t và các quyết định cung của d o a n h n g h i ệ p / h ã n g . L ý t h u y ế t s ả n x u ấ t , c h i p h í l à cơ sở c ủ a đ ư ờ n g c u n g . Tuy nhiên cần lưu ý rằng chương này không đi sâu p h â n tích n h ữ n g đặc điểm kinh t ế kỹ thuật, những h ì n h thức p h á p lý của d o a n h n g h i ệ p m à chỉ n g h i ê n cứu h à n h v i của h ọ v ề c á c h ra các q u y ế t định sản xuất. ì. LÝ THUYẾT SẢN XUẤT 1. C á c k h á i niệm 1.1. Sản xuất S ả n x u ấ t là v i ệ c sử d ụ n g c á c l o ạ i h à n g hoa v à dịch v ụ k h á c n h a u , g ọ i l à c á c đầu vào h o ặ c các yếu tố sản xuất, đ ể t ạ o r a h à n g h o a d ị c h v ụ m ó i , g ọ i l à đầu ra (hay sản phẩm). Nói ngáxi 5 n t h ì sản x u ấ t là việc c h u y ê n hoa c á c đ ầ u v à o - y ế u t ố s ả n x u ấ t t h à n h đ ầ u r a l à h à n g 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn K i n h té học vi m ỏ hoa v à dịch v ụ . s ả n p h ẩ m có t h ể l à h à n g hoa c u ố i cùng hoặc sản p h à m t r u n g gian. N . ư ò i ta c h i a c á c y ế u t ố s ả n x u ấ t t h à n h 3 n h ó m là l a o đ ộ n g (bao g ồ m c ả k h ả n ă n g q u ả n l ý ) , t ư b ả n v à đ ấ t đ a i hoặc tài n g u y ê n t h i ê n n h i ê n . K h i x â y d ự n g m ô hình h à n h v i n g ư ờ i s ả n x u ấ t , c h ú n g t a g i ả đ ị n h c h ỉ có h a i đầu vào - tư bản v à lao d ộ n g - bỏ qua các đầu vào k h á c . Đ i ề u đ ó t h u ậ n t i ệ n cho v i ệ c sử d ụ n g c ô n g c ụ t o á n h ọ c đ ặ c b i ệ t l à c á c p h â n t í c h đ ạ i số. Đ ể x â y d ự n g m ô h ì n h s ả n x u ấ t , c ầ n C h ư ơ n g V - S ả n x u ấ t - C h i p h í - Lơi n h u ạ n v ố i m ộ t t r ì n h đ ộ công nghệ nhất định h à m ý công nghệ được coi l à k h ô n g đ ổ i t r o n g q u á t r ì n h s ả n x u ấ t x e m xét. N h ư v ậ y k h i x â y d ự n g lý t h u y ế t s ả n x u ấ t v à c h i p h í , c ô n g n g h ệ đ ư ợ c c o i l à m ộ t t h a m s ố cho t r ư ớ c . 1.3. Hãng H ã n g hay d o a n h n g h i ệ p được h i ể u là tô chức k i n h t ế t h u ê , m u a các y ê u t ố sản x u ấ t (đầu vào) sản x u ấ t ra các h à n g hoa, dịch v ụ ( đ ầ u ra) đ ể b á n n h ằ m mục đích s i n h l ờ i . T r o n g t h ư c t ế , c á c d o a n h n g h i ệ p có h ì n h thức và quy m ô k h á c n h a u . M ộ t d o a n h n g h i ệ p có t h ể l à m ộ t người hoặc m ộ t gia đ ì n h t i ế n h à n h công việc sản xuất một h à n g hoa v à dịch v ụ ; ví d ụ , m ộ t n ô n g t r ạ i v à một cửa h à n g n h ỏ . M ộ t d o a n h n g h i ệ p c ũ n g có t h ể l à một công ty đ a quốc gia s ả n x u ấ t m ộ t l o ạ t n h ữ n g sản phàm t r u n g g i a n có t h ể được sử d ụ n g l à m đ ầ u v à o đ ể sàn xuất ra các s ả n p h ẩ m cuối c ù n g . 1.4. Ngắn hạn và Dài hạn N g ắ n h ạ n ( S R ) l à k h o ả n g t h ờ i g i a n t r o n g đ ó có í t n h ấ t m ộ t đ ầ u v à o của d o a n h n g h i ệ p là cố đ ị n h (không thể thay đ ổ i được t r o n g q u á t r ì n h sản x u ấ t đ a n g xem xét). C h ẳ n g h ạ n trong ngắn hạn thường thì số nhân công có t h ể t h a y đ ổ i n h ư n g q u y m ô n h à m á y v à sô m á y móc t h ì k h ô n g t h ể . N g ư ợ c l ạ i , d à i h ạ n (LR) được định n g h ĩ a l à k h o ả n g t h ò i g i a n t r o n g đ ó d o a n h n g h i ệ p có t h ể 141 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn K i n h tè học vi mò thay đổi tất cả các đầu vào sử dụng trong quá trình sản xuất. 1.5. Hàm sản xuất H à m s ả n x u ấ t l à m ố i q u a n h ệ k ỹ t h u ậ t b i ê u thị l ư ợ n g h à n g hoa t ố i đ a m à d o a n h n g h i ệ p có t h ê s ả n xuất được t ừ c á c t ậ p hợp k h á c n h a u c ủ a c á c y ế u t ố đ ầ u vào (lao đ ộ n g , v ố n . . . ) v ớ i m ộ t t r ì n h đ ộ c ô n g n g h ệ n h ấ t đ ị n h . D ạ n g tổng q u á t của hàm sản x u ấ t l à Q = f(x„ X ...\J 2 t r o n g đ ó : Q l à s ả n l ư ợ n g ( đ ầ u r a ) , X ị , Xa,... x n là c á c y ế u t ố s ả n x u ấ t ( đ ầ u v à o ) c ò n k h i d o a n h n g h i ệ p chỉ s ả n x u ấ t v ớ i 2 đ ầ u v à o cơ b ả n l à l a o đ ộ n g ( L ) v à t ư bản/vốn (K), thì h à m sản x u ấ t p h ổ b i ế n v à h ữ u dụng nhất là h à m Cobb- D o u g l a s có d ạ n g : Q = f(K,L) = a . K . Ư ; t r o n g đó: a là m ộ t h ằ n g ^ s ố t u ỳ a ...