Giáo trình Phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh: Phần 1 - ĐH Huế

Phần 1 của cuốn Giáo trình Phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh có nội dung giới thiệu về: đối tượng và nhiệm vụ của môn học, mối quan hệ giữa môn học phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh với các môn học khác, hướng dẫn nghiên cứu và học tập môn học. Bên cạnh đó phần 1 của cuốn giáo trình còn có phần tự học và câu hỏi ôn tập giúp người học nắm vững các kiến thức môn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh: Phần 1 - ĐH Huế ĐẠI HỌC HUẾ TRUNG TÂM ĐÀO TẠO TỪ XA TS. HOÀNG THỊ OANH THS. NGUYỄN THỊ XUÂN GIÁO TRÌNH PHƯƠNG PHÁP CHO TRẺ LÀM QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH HUẾ - 2007 Bài mở đầu Đối tượng, nhiệm vụ, cơ sở lý luận và vị trí môn học. Mối quan hệ giữa môn học với các môn học khác. Hướng dẫn phương pháp nghiên cứu và học tập môn học. Yêu cầu Sau khi học xong bài này sinh viên cần: • Hiểu và biết một số vấn đề cơ bản của môn học: đối tượng, nhiệm vụ, cơ sở lý luận, vị trí và mối quan hệ của môn học với các môn học khác để từ đó có định hướng đúng đắn và xác định ý thức học tập môn học này. • Hiểu và biết ứng dụng phương pháp ghi chép, đọc tài liệu và nghiên cứu môn học. I. ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ VỊ TRÍ CỦA MÔN HỌC 1. Đối tượng Phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh là một môn khoa học ứng dụng. Nó nghiên cứu quá trình hướng dẫn trẻ làm quen với môi trường xung quanh ở trường mầm non, bao gồm: mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện và cách tổ chức các hình thức cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh ở các độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo theo xu hướng đổi mới. 2. Nhiệm vụ Mục tiêu chính của môn học là giúp sinh viên nắm vững kiến thức lý thuyết cơ bản và rèn luyện cho họ kỹ năng thực hành tổ chức, hướng dẫn trẻ mầm non làm quen với môi trường xung quanh. Mục tiêu này được cụ thể hoá thành các nhiệm vụ như sau: - Hướng dẫn sinh viên lĩnh hội hệ thống kiến thức khoa học cơ bản về phương pháp làm quen với môi trường xung quanh. - Hình thành và rèn luyện kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các hoạt động làm quen với môi trường xung quanh như: học có chủ đích (chủ đề), dạo chơi, sinh hoạt hằng ngày, tham quan... - Giới thiệu một số phương pháp nghiên cứu khoa học đối với lĩnh vực làm quen với môi trường xung quanh. - Giáo dục sinh viên hứng thú học tập môn học, thích tìm hiểu thiên nhiên, cuộc sống xung quanh và có thái độ ứng xử đúng đắn đối với môi trường sống. 3. Cơ sở lý luận 3.1 Cơ sở tâm lý, giáo dục học của việc cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh Nghiên cứu của các nhà tâm lý học và giáo dục học đã chỉ ra rằng tám năm đầu cuộc sống của trẻ em là giai đoạn phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng: sự tăng trưởng và hoàn thiện về trọng 2 lượng của não và các dây thần kinh, sự phát triển và hoàn thiện không ngừng khả năng vận động, tâm lý và nhân cách. Trong ba năm đầu của cuộc sống diễn ra sự miêlin hoá các sợi thần kinh, phân hoá về cấu tạo và chức năng của vỏ não, sản sinh hàng ngàn tỷ sợi thần kinh và các xináp (diện tiếp nối giữa 2 nơron). Đến 6 tuổi bộ não của trẻ đã đạt được khoảng 90% khối lượng não của người trưởng thành. Cũng trong những năm đầu tiên của cuộc sống, trẻ em đã lĩnh hội các vận động cơ bản của cơ thể. Các quá trình nhận cảm được hình thành và hoàn thiện dần trên cơ sở phát triển của các giác quan và sự phối hợp vận động giữa các bộ phận trên cơ thể. Ngôn ngữ và trí tuệ của trẻ trải qua các giai đoạn phát triển chính từ trực quan hành động đến tư duy lôgíc. Kinh nghiệm sống của trẻ được tích luỹ nhanh chóng, phạm vi các biểu tượng được mở rộng, xúc cảm của trẻ trở nên dễ điều khiển. Xuất hiện sự tự nhận thức, trẻ hiểu được vị trí của mình trong môi trường giao tiếp với người lạ và người quen. Trẻ bắt đầu có ý thức định hướng trong thế giới đồ vật và tự nhiên, phân biệt được giá trị của những đồ vật đó. Sự phát triển về mặt thể chất và trí tuệ trong những năm đầu tiên của cuộc sống cho phép trẻ tiếp thu, lĩnh hội không chỉ các biểu tượng cụ thể mà cả những biểu tượng khái quát, các mối liên hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau của các sự vật, hiện tượng xung quanh. Đây cũng là thời kỳ nhạy cảm để cho trẻ tiếp xúc, khám phá thiên nhiên và cuộc sống xã hội. Sự phát triển của trẻ chỉ có thể diễn ra liên tục và hiệu quả trong sự tương tác giữa trẻ với môi trường xung quanh dưới sự hướng dẫn của người lớn. Thông qua làm quen với môi trường xung quanh trẻ không chỉ tích luỹ được hệ thống kiến thức chính xác về thế giới khách quan mà còn phát triển các quá trình tâm lý nhận thức, các phẩm chất trí tuệ và ngôn ngữ, làm cơ sở cho việc tiếp thu các khái niệm khoa học ở trường phổ thông sau này. Việc cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên, cuộc sống, người lớn và trẻ em khác giúp trẻ phát triển những xúc cảm, tình cảm, thẩm mỹ, đạo đức tích cực, thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, xã hội. Khám phá, hoạt động trong môi trường xung quanh giúp trẻ phát triển về thể chất và các kỹ năng lao động. Có thể nói làm quen với môi trường xung quanh là một phương pháp quan trọng, chủ yếu để trẻ phát triển toàn diện. Để chuẩn bị cơ sở và tâm thế cho trẻ vào học ở tr ...